Bayan Okuyucumuz: "Zekât, fidye veya fitre verirken verdiğimiz kişinin 3 defa 'aldım kabul ettim' demesi gerekir mi Bundan başka dikkat etmemiz gereken hususlar nelerdir"

Zekât İbadeti

Zekât ibadeti, İslâm'ın üzerine bina edildiği beş şarttan birisidir. İslâm'ın köprüsüdür. Toplumun sosyal huzur ve kardeşliğinin güvencesidir. İslâm'ın nezahetinin ve nezaketinin mührüdür. Bu bakımdan her şeyin bir adabı olduğuna göre, zekât vermenin de bir adabı erkânı elbette vardır ve olmalıdır. Zekât verirken zekât adabına riayet etmek imanın güzelliklerindendir.

Zekât vermenin başlıca adabı şunlardır:

1- Zekât Allah'ın emri olarak ihtiyaç sahibinin zengin üzerindeki hakkıdır ve yalnızca Allah rızası için verilir. Verilirken sadece Allah'ın rızası gözetilir. Zekâttan menfaat ummak, zekât verilen kişiden karşılığında hizmet almak, onu minnet altında bırakmak, karşılığında teşekkür, iyilik ya da başka türlü yardım beklemek veya verilen zekâtı başa kakmak zekât ruhuyla asla bağdaşmayan ve verilen zekâtı boşa çıkaran davranışlardır. Böyle davranışlardan sakınmalı, zekât verilen kişiyi asla minnet altında bırakmamalıdır.

Nitekim Kur'ân buyuruyor ki: "Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da harcadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan ve gönül incitmeyenlerin, Rab'leri katında mükâfatları vardır."1

2- Zekât, fitre veya fidye verirken, verdiğimiz kişinin 'aldım kabul ettim' demesi gibi resmî, törensel, ruhsuz ve soğuk işlemlere gerek yoktur. Hatta zekât, fidye veya fitre olduğunu söylememize bile gerek yoktur. İçimizden zekât mı, fitre mi, fidye mi niyet etmemiz yeterlidir. Biz bilelim yeterlidir. Zekât veya fitre verdiğimiz kişiye, -eğer incinecekse- "şu sana olan borcumu bir alıver!" "şu emanetini bir alıver!" gibi rica sözleriyle verebiliriz.

3- Zekât verirken niyet içinden yapılmalı, açıktan yapılmamalıdır.

4- Zekât toplama memuru veya ihtiyaç sahibi kişi, zekât aldığı zengine "Allah kazancına bereket versin!" veya buna benzer şekilde dua etmelidir.

Malın Kötüsünden Verilmemelidir

5- Zekât temiz ve helâl kazançtan verilmeli, bunun için helâl kazanmaya azami gayret gösterilmelidir. Kur'ân buyurur ki: "Eğer inanan kimselerseniz Allah'ın bıraktığı helâl kazanç sizin için daha hayırlıdır."2

6- Zekât için malın iyisini veya orta hallisini seçmeli, malın kötüsünü zekât olarak vermemelidir. Yüce Allah buyuruyor ki: "Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve yerden sizin için çıkardıklarımızdan Allah yolunda harcayın. Kendinizin göz yummadan alıcısı olmayacağınız bayağı şeyleri vermeye kalkışmayın ve bilin ki Allah, her bakımdan zengindir, övülmeye lâyıktır."3