Fikret Çalışkan: "De ki: "Göklerin ve yerin yaratıcısı olan, beslediği hâlde beslenmeye ihtiyacı olmayan Allah'tan başkasını mı dost edineceğim." De ki: "Bana, (Allah'a) teslim olanların ilki olmam emredildi ve sakın Allah'a ortak koşanlardan olma (denildi)."1 "İlki olmak" ne demektir İlk insan Hazret-i Âdem değil mi Dolayısıyla ilk inanan da Hazret-i Âdem olmuyor mu"

İlk Teslim Olan

İnananların ilki olmaktan maksat, kendisine İlâhî emirlerin ilk geldiği, emirlere ilk muhatap olan, Allah'ın emirlerine ilk teslim olan demektir. Burada Hazret-i Peygamberdir (asm). ünkü ayetler, ilk defa kendisine geliyor. İlk inanan kendisidir. İlk inanmakla yükümlü olan kendisidir. Dolayısıyla Allah'ın emirlerine ilk teslim olan da haliyle kendisi olacaktır.

Ayetin metnine baktığımızda ilk Müslüman olan gibi bir mana da çıkar. Metnin ilgili kısmı şöyledir: "Kul innî ümirtü en eküne evvele men esleme velâ tekûnenne minel müşrikîn"

Bu ayette işi Hazret-i Adem'e kadar uzatmıyoruz.

Evet ilk inanan, ilk yaratılmak hasebiyle elbette Hazret-i Âdem'dir (as). Fakat son gelen din İslam'dır. Hazret-i Muhammed'in (asm) dini de İslam'dır. Ayeti o çerçevede yorumluyoruz.

Sözlerin Doğrusu

Peygamber Efendimiz (asm) buyurdu ki:

"Ey insanlar! Sözlerin en doğrusu, Allah'ın kitabıdır. En sağlam kulp, Kelime-i Şehadettir. En hayırlı millet, Hazret-i İbrahim'in (as) milletidir. Yolların en hayırlısı, Muhammed'in (asm) yoludur. Sözlerin en değerlisi, Allah'ı zikretmektir. Kıssaların en güzeli, elinizdeki Kur'ân'dır. İşlerin en hayırlısı, farz olan amellerdir. Her şeyin en kötüsü, sonradan ortaya çıkan bid'alardır. Davetlerin en güzeli Peygamberlerin irşadıdır. En şerefli ölüm, şehid olarak ölmektir. Körlüğün en kötüsü, hidayete erdikten sonra tekrar sapıklığa düşmektir. İlmin en iyisi faydalanılan ilimdir. Doğru yolun en iyisi izlenilen yoldur. En kötü körlük kalp körlüğüdür. Veren el, alan elden üstündür. Az ve yeterli olan mal, çok olup ahiretten alıkoyan servetten iyidir. En kötü mazeret ölüm ânındaki mazerettir. Pişmanlığın en kötüsü, kıyamet günü duyulan pişmanlıktır.

En büyük hata dilin çok yalan söylemesidir. En hayırlı zenginlik, gönül zenginliğidir. En iyi azık, takvadır. Hikmetin başı Allah korkusudur. Kalpte hürmetle saklanan en hayırlı şey, kuvvetli imandır. İmanî meselelerde şüphe olmaz. Ölüler için yüksek sesle ağlamak ve dövünmek cahiliye âdetlerindendir. Müslümanların umumî malını zimmetine geçirmek, Cehennem közlerini toplamak demektir. Altını ve gümüşü biriktirip zekâtını vermemek, insanın vücudunu Cehennem ateşiyle dağlamaktır.

İçki, kötülüklerin anasıdır. Kadınlar şeytanın tuzağıdırlar. Gençlik bir çeşit deliliktir. Kazançların en kötüsü, faizden kazanılandır. Yiyeceklerin en kötüsü, yetim malıdır. Bahtiyar, başkalarından ibret alandır.