Doğruluk, kişinin söz ve davranışlarında dürüst ve tutarlı olmasıdır. Rabbimiz Allah
şöyle buyuruyor: "(O öyle yüce Allah ki) Hanginizin daha güzel (doğru) davranacağını
imtihan etmek için ölümü ve hayatı yaratmıştır." (Mülk, 672) ) Yaratılışımızın gayesi,
kimin daha doğru, iyi, güzel bir şekilde davranacağının tespit edilmesi için imtihandır.
Rabbimiz Allah: "Emr olunduğun gibi doğru ol" (Hûd, 11112) buyurarak ne ile emr
olunmuşsak o şekilde hareket etmemizi, ona uygun davranmamızı istemektedir.
Bu itibarla İslâmî olan, doğru olan şeyleri yapmalı; İslâmî olmayan, câiz olmayan şeyleri,
yani haramları, günahları işlememeli. Dinin özü doğruluktur. İslam dini doğru sözlü olmanın
ve davranışlarda doğru olanı seçmenin üzerinde önemle durmuştur. Doğruluk, daima hakkın
ve haklının yanında yer almaktır. Allah, doğru kimselerle birlikte bulunmamızı istemiştir.
Kur'an-ı Kerim'de, bu konu ile ilgili şöyle buyrulmuştur: "Ey iman edenler, Allah'a
karşı gelmekten sakının (takvalı olun) ve doğrularla beraber bulunun." (Tevbe, 9119)
Doğruluk mutluluğun, güven, emniyet ve huzurun kaynağıdır. Buna işaret eden bir ayet
meali şöyledir: "Ey iman edenler Allah'ın azabından korkun ve doğru söz söyleyin ki
böylece Allah işlerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bağışlasın. Kim Allah ve Resulüne
itaat ederse büyük bir kurtuluşa ermiş olur." (Ahzâb, 3370, 71)
Başka bir ayette de doğruluk ve dürüstlük övülerek bu davranışı sergileyenlerle ilgili şu
müjde verilmiştir: "Rabb'imiz Allah'tır deyip sonra dosdoğru yolda yürüyenlerin üzerine
melekler iner. Onlara, 'Korkmayın, üzülmeyin, size söz verilen cennetle sevinin!'
derler." (Fussilet, 4130)
Doğruluk düşüncede, davranışta, her şeyde olmalıdır. Kendisinden öğüt isteyen birine
Peygamberimiz (s.a.v.): "Allah'a inandım de sonra dosdoğru ol" (Müslim, İman 62)
buyurmuştur. Doğru olmanın önemini Rabbimiz şöyle belirtiyor: "Allah şöyle buyuracaktır;
Bu, doğrulara doğruluklarının fayda vereceği gündür. Onlara, içinde ebedî kalacakları,
zemininden ırmaklar akan cennetler vardır. Allah onlardan râzı olmuştur. Onlar da
O'ndan râzı olmuşlardır. İşte büyük kurtuluş ve kazanç budur." (Mâide, 5119)
Doğruluğun, dürüstlüğün mükâfatı cennettir; bu şekilde doğru olmanın önemi anlaşılmaktadır.
Yüce Allah, "(Ey Resulüm!) Şüphesiz sen peygamberlerdensin ve dosdoğru bir yol
üzeresin." (Yâsîn, 363,4) ayetiyle Peygamberimizin doğruluğuna ve ahlakının güzelliğine
dikkatimizi çekmiştir. Hz. Peygamber hayatı boyunca hep doğru sözlü olmuş ve doğrularla
beraber olmuştur. Allah Resulü, "Doğruluk insanı iyiliğe, iyilik de cennete ulaştırır..."
(Buharî, Edep, 69) buyurarak doğru olmanın kazancını belirtmiştir.
Doğru söz ve doğru davranış bütün iyiliklerin özü sayılır. Sözlerine inanılan, kendilerine
güvenilen insanlar sevilir ve saygı görürler. Doğruluk, sağlıklı ve dengeli bir kişiliğin
oluşmasında ve insanın çevresiyle olumlu iletişim kurmasında vazgeçilmez değerlerdendir.
Düşüncesinde, sözünde ve davranışlarında doğruluğu benimseyen kimse Allah'ın
hoşnutluğunu kazanır. Toplumlar da doğru kimseleri örnek alır, onları kendilerine model
seçerler. Doğrulukla adaletli olmak arasında yakın bir ilişki vardır. Çünkü doğruluk adaletin
vazgeçilmez ilkelerinden biridir.

Adalet, bir şeyi yerli yerine koymak, her hakkı hak sahibine vermektir. Haksızlıklardan
uzaklaşarak orta yolu tutmak, hüküm ve davranışlarda tarafsız ve ilkeli olmaktır.