Çocukları ve gençleri zararlı alışkanlıklardan uzak tutmak

Süleyman Gülek

Zararlı alışkanlıklar, sürekli tekrar edilerek alışkanlık haline gelen ve bireyin hem maddi hem de manevi sağlığına zarar veren davranışlardır. İnsan sağlığını tehdit eden bu alışkanlıklar, özellikle sigara, alkol, uyuşturucu ve kumar gibi bağımlılık yapıcı maddeler ve eylemlerle kendini gösterir. Akıl ve irade, insanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliklerdir. Akıl, iyi ile kötüyü ayırt etmeyi sağlarken; irade, bu seçenekler arasında doğru tercihi yapabilme yeteneğidir. Çocukların ve gençlerin sağlıklı, başarılı ve mutlu bir yaşam sürmeleri için bu alışkanlıklardan korunmaları hayati önem taşır. İslam dini de, bireyin ruh ve beden sağlığını koruma, ailevi ve toplumsal huzuru sağlama amacıyla bu tür zararlı alışkanlıkları yasaklamıştır.

Zararlı Alışkanlıkların Başlangıcı ve Yayılması

Sigara, alkol, uyuşturucu ve kumar gibi zararlı alışkanlıklar, genellikle çocukluk ve gençlik döneminde özenti, merak ya da çevresel etkilerle başlar. Zamanla bu maddelere karşı vücut tolerans geliştirdiğinden, birey bunları sürekli kullanma ihtiyacı hisseder. En etkili korunma yöntemi, bu alışkanlıklara hiç başlamamaktır. Günümüzde, bu tür alışkanlıklara başlama yaşı endişe verici şekilde ilkokul seviyesine kadar inmiştir. İnsan sağlığı, her şeyin üzerinde bir değere sahiptir ve sağlığı tehdit eden her unsur tehlikelidir. Çocukları bu tehlikelerden korumada en büyük sorumluluk aileye, ardından okula ve çevreye düşer.

Çocukları ve Gençleri Zararlı ve Kötü Alışkanlıklara İten Nedenler

Çocukları ve gençleri zararlı alışkanlıklara yönelten pek çok sebep bulunmaktadır:

Bozuk aile yapısı: Sevgi, ilgi ve şefkat eksikliği, çocukları dışarıda yanlış arayışlara itebilir.

Cehalet ve bilgisizlik: Zararlı alışkanlıkların sonuçları hakkında yeterli bilgi sahibi olmamak.

Özenti ve moda: Medya, sosyal çevre veya popüler kültürün etkisiyle bu alışkanlıklara yönelme.

Kötü arkadaş çevresi ve grup baskısı: Yanlış arkadaş gruplarının etkisiyle zararlı alışkanlıklara başlama.

Duygusal eksiklikler: Aşağılık kompleksi, yalnızlık veya sevgisizlik hissi.

Dini ve ahlaki değerlerin zayıflaması: Manevi boşluk, bireyleri kötü alışkanlıklara sürükleyebilir.

Riskli ortamlar: Bar, disko, kahvehane gibi mekanların cazibesi.

Çocukları Korumanın Yolları

Çocukları zararlı alışkanlıklardan korumak için aileler, okullar ve toplumun diğer birimleri el birliğiyle çalışmalıdır. İşte bu konuda alınabilecek bazı önlemler:

1. Ailede Örnek Davranışlar Sergilemek: Aile, çocuğun ilk rol modelidir. Ebeveynlerin zararlı alışkanlıklardan uzak durması ve çocuklarına olumlu davranışlar sergilemesi, onların bu tür alışkanlıklara yönelmesini büyük ölçüde engeller. Aile içinde sevgi, saygı ve güven ortamı oluşturmak, çocuğun dışarıda yanlış arayışlara girmesini önler.

2. Sürekli Gözetim ve Rehberlik: Çocukların davranışları, hissettirilmeden gözlemlenmeli ve uygun bir şekilde yönlendirilmelidir. Bu, onların zararlı alışkanlıklara yönelmesini önlemek için etkili bir yöntemdir.

3. Açık İletişim ve Eğitim: Aileler, çocuklarıyla düzenli olarak bir araya gelerek sigara, alkol, uyuşturucu ve kumar gibi alışkanlıkların zararlarını örneklerle anlatmalıdır. Bu tür alışkanlıkların fiziksel, ruhsal ve toplumsal sonuçları hakkında farkındalık oluşturulmalıdır.