Doların yükselmesiyle fiyatı fazlaca yükselen ithal ürünlerden biri de kâğıt... 2022'ye girerken yayınevleri kitap basacak kâğıt bulmakta zorlanırken, kâğıda yapılan zam nedeniyle kitapların fiyatları da olağanüstü biçimde yükselmiş durumda...Cumhuriyet kurulurken Türkiye üç beyaza (un, şeker, bez) muhtaçtı. Aslında o günlerde yokluğu hissedilen bir beyaz daha vardı; kâğıt... Bu nedenle Cumhuriyeti kuranlar diğer fabrikalarla birlikte kâğıt fabrikaları da kurdular. 1930'lardan itibaren kendi ununu, kendi şekerini, kendi bezini kendisi üreten Türkiye, kendi kâğıdını da kendisi üretmeye başladı. 1955'te "Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları İşletmesi" (SEKA)kuruldu. Fakat 1997'de SEKA'nın özelleştirilmesine karar verildi. 2000'lerde SEKA fabrikaları satıldı, kapatıldı.İzmit Birinci Kağıt Fabrikası'nda üretilen ilk kağıt ve Mehmet Ali Kağıtçı (18.04.1936).KAĞIDIN TARİHİM.Ö. 4000'lerde eski Mısırlılar papirüsten ilk kâğıt sayfasını ürettiler. M.Ö. 200'lerde Bergamalılar kâğıt olarak hayvan derisinden "parşömen" sayfaları kullandılar. Bugün kullanılan kâğıdın atası durumundaki ilk kâğıt ise M.Ö.105'te Çin'de Çinli Tsai -Lun tarafından üretildi.Kâğıt zaman içinde dünyaya yayıldı. 7. yüzyılda Semerkant'ta, 8. yüzyılda Bağdat'ta kâğıthaneler kuruldu.İlk kâğıt makinesi 1798'de Fransa'da Louis Robert tarafından yapıldı. 1804'ten itibaren Avrupa'da kâğıt üretimi gelişip yaygınlaştı. 1840'da Avrupa'da odundan kâğıt hamuru üretilmeye başlandı.Kâğıt, Selçuklu Türkleriyle Anadolu'ya geldi.11.yüzyıldan itibaren Türkler Anadolu'da kâğıthaneler kurdular. İstanbul'un fethinden sonra şimdiki Kâğıthane civarında bir kâğıt değirmeni kuruldu. II. Beyazıt zamanında Bursa'da bir kâğıthane kuruldu. 1476'da Yalova Elmalık köyünde Yalakabat Kâğıthanesi kuruldu. 1803'te Beykoz'da da bir kâğıthane kuruldu. Bütün bu kâğıthaneler belirli bir süre çalıştıktan sonra kapandılar. Osmanlı'da makinayla kâğıt üreten ilk fabrika 1846'da özel teşebbüs tarafından İzmir Halkapınar'da kuruldu. Fakat bu fabrika da 6 ay sonra kapandı. 1890'de Başmabeyinci Osman Bey Beykoz'da "Hamidiye Kâğıt Fabrikası"nı kurdu. Ancak bu fabrika çeşitli sorunlar nedeniyle 1912'ye kadar işletmeye açılamadı. 1912'de çalışmaya başlayan fabrika 6 ay sonra kapandı.Sözün kısası Osmanlı'dan Cumhuriyete geçilirken Türkiye'de işler durumda bir kâğıt fabrikası yoktu.Mehmet Ali Kâğıtçı ve Kâğıt Fabrikası1899'da İstanbul'da doğan Mehmet Ali (Kâğıtçı), 1922'de İstanbul Darülfünunundan kimyager olarak mezun oldu. Kâğıtçı, 1923'te İstanbul Darülfünunu Kimya Enstitüsü'nde öğretim görevlisiyken kâğıt ve selüloz sanayi konusunda uzmanlaşmaya karar verdi. 1925'te kâğıtçılık öğrenimi için Avrupa'ya gitti. Önce Almanya'da "Hannoversche Papierfabriken Alfeld-Gronau" firmasının selüloz ve kâğıt fabrikalarında, sonra Fransa'da"Papeteries de France"in selüloz, mihaniki hamur, kâğıt ve karton fabrikalarındaçalıştı. Sonra da Grenoble Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlı Kâğıtçılık Enstitüsü'ne girdi. Buradan1927'de birincilikle mezun oldu. "Kâğıt mühendisi" unvanıyla Türkiye'ye döndü.Mehmet Ali Kâğıtçı, Türkiye'ye döndükten sonra çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazarak, konferanslar vererek Türkiye'de kâğıt sanayinin kurulmasına öncülük etti. Yazılarının bir kısmını 1928'de "Selüloz ve Kâğıt: Selüloz Sanayiinde Müstehlik Değil Müstahsil Olmalıyız'" adlı kitapçıkta topladı.Mehmet Ali Kağıtçı'nın kâğıt sanayi konusundaki görüşleri hükümetin dikkatini çekti. Kâğıtçı, 1929'da Ekonomi Bakanlığı'nın isteği üzerine kâğıt sanayi hakkında bir rapor hazırladı. İş Bankası'nın kurmayı düşündüğü kâğıt fabrikasının şartnamesini de 1933'te o hazırladı.Sümerbank İzmit Kağıt ve Karton Fabrikası Genel Müdürü Mehmet Ali Kağıtçıİş çevreleri, Türkiye'de kurulacak bir kâğıt fabrikasının zarar edeceğini söylüyordu. Buna karşın İş Bankası Genel Müdürü Celal Bayar, kurulacak kâğıt fabrikasının zarar etmeyeceğini düşünüyordu. Bayar, bu düşüncesini Atatürk'e açtı. Atatürk, kâğıt fabrikası kurulmasını uygun buldu. Bir süre sonra Celal Bayar, Ekonomi Bakanlığı'na getirildi. Hükümet, 1933'te kâğıt fabrikasının devlet eliyle Sümerbank tarafından kurulmasına karar verdi.1930'da o zamanki Ekonomi Bakanı Şakir Kesebir, Başbakanlığa sunduğu "İktisadi Vaziyetimize Dair Rapor"unda kâğıt sanayi konusunu da ele almıştı.1933'te "Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı" hazırlanırken bu planın kâğıt sanayiyle ilgili raporunda, önce ülkenin toplam kâğıt ihtiyacının yarısını karşılayacak bir kâğıt fabrikasının kurulması, sonra ülkenin tüm kâğıt ihtiyacını karşılamak için ya bu fabrikanın genişletilmesi veya ikinci bir kâğıt fabrikası kurulması öngörülüyordu. İlk fabrikanın 2.190.000 liraya mal olacağı belirtiliyordu. Raporda ayrıca kâğıt fabrikasını tamamlamak üzere 625.000 liraya bir de selüloz fabrikası kurulması öngörülüyordu.1933 Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı'nda yer alan bu fabrikaları kurma görevi Nisan 1934'te Sümerbank'a verildi.İzmit Birinci Kâğıt Fabrikası (1936)Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı'nda kâğıt sanayinin nerede kurulacağı belirtilmemiş, ancak fabrikanın kurulacağı yerin özellikleri belirtilmişti. Sümerbank'ın yaptırdığı incelemeler sonunda kâğıt fabrikasının İzmit'te kurulmasına karar verildi. İzmit'in batısındaki fabrika yeri, 121.864 m2 arazi mal sahiplerinden satın alınıp istimlak edildi.İzmit Birinci Kâğıt Fabrikası'nın temeli 14 Ağustos 1934'te Başbakan İsmet (İnönü) tarafından atıldı. Fabrikanın makineleri J. M. Voith firmasından karşılandı. İnşaat ve montaj işleri 20 ay sürdü. 18 Nisan 1936'da deneme üretimine başlayan fabrika, 6 Ekim 1936'da işletmeye açıldı.İzmit Birinci Kâğıt Fabrikası, yılda 300 gün esasıyla şöyle bir üretim kapasitesine sahipti: 2.000 ton karton; 4.000 ton ambalaj kâğıdı; 2.700 ton iyi cins yazı ve matbaa kâğıdı; 1.800 ton adi cins matbaa kâğıdı ve 40 ton sünger kâğıdı olmak üzere toplam 10.500 ton kâğıt... Fabrikanın üretim miktarı zaman içinde daha da arttı. Örneğin, fabrika satışları 1939'da 2.500.000 liradan 1941'de 3.800.000 liraya, 1942'de 5.246.000 liraya yükseldi.Fabrikada -1943 yılı itibariyle- 700 erkek, 100 kadın işçi çalışıyordu.İzmit Kaolin Fabrikası (1941)Kâğıt sanayinde kullanılan kaolin dışarıdan alınmaktaydı. Ancak birinci kâğıt fabrikası işletmeye açılınca dışarıdan kaolin bulmakta sorunlarla karşılaşıldı. Bu nedenle Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı'na dâhil olmamasına rağmen bir kaolin fabrikası kurulmasına karar verildi.1937'de Kütahya'da Seyit Ömer köyü civarındaki ham kaolin maddesinin bulunduğu madenin işletme ruhsatı Sümerbank tarafından satın alındı. İzmit Birinci Kâğıt Fabrikası arazisinde bir kaolin fabrikası kuruldu.7 değirmeni bulunan ve 200.000 liraya mal olan fabrika, Mart 1941'de işletmeye açıldı. Fabrika yılda 3.600 ton sulu kaolin üretecek kapasitedeydi.İzmit İkinci Kâğıt Fabrikası (1944)Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı'nda ülkenin kâğıt ihtiyacının tamamını karşılamak için ya birinci kâğıt fabrikasının genişletilmesi veya yeni bir fabrika kurulması gerektiği belirtilmişti.15 Temmuz 1934 tarihli ve 2580 sayılı kanunla Sümerbank sermayesine eklenen ödenek içinde ikinci kâğıt fabrikası için gereken ödeneğe de yer verilmişti. Birinci kâğıt fabrikasının temeli atılırken ikinci fabrikanın hazırlıklarına da başlanmıştı.İzmit İkinci Kağıt Fabrikasıİzmit İkinci Kâğıt Fabrikası'nın 1939'da inşa edilmesi düşünülüyordu. Ancak araya İkinci Dünya Savaşı'nın girmesiyle fabrika ancak 24 Temmuz 1944'te işletmeye açılabildi.İzmit İkinci