Bu güzel vatanı, dinine, asrın teknolojisini elde etmiş hatta durmadan çalışarak onun da ilerisine geçmiş, iyi yetişmiş gençler yükseltecektir.

Çok kıymetli âlim bir zat, öğretmenlik yıllarındaki bir hatırasını şöyle anlatır:

1959 senesinde Erzincan'da öğretmen idim. Erkek Lisesinde bir konferans dinledik. Konferans sâhibi, Sağlık Bakanlığı Sosyal Hizmetler Akademisi öğretmenlerinden Psikoloji Doktoru Sayın Mithat Enç idi. Zekâ ölçüsünü, test usulünü anlattı ve şöyle dedi:

"Zekâ ölçmek, test usulünü kullanmak, ilk olarak Osmanlılarda başladı. Amerikan literatürlerinde okuduğuma göre, Osmanlı orduları Viyana'ya kadar gelince, Avrupa devletleri çok korktu. İslamiyet Avrupa'ya yayılıyor, Hıristiyanlık yok oluyor diye şaşkına döndüler. Osmanlı akınlarını durdurmak için çare aradılar...Bir gece yarısı, İstanbul'daki İngiliz Sefiri şifre yolladı. Avrupa'ya müjde vermek için sabahı bekleyemedi:

-Buldum, buldum, Osmanlıların zaferden zafere ulaşmalarının sebebini ve bunları durdurma çaresini buldum,diyor ve şöyle anlatıyordu:

-Osmanlılar, aldıkları esirlere hiç kötülük yapmıyor, kardeş gibi davranıyorlar. Hangi milletten, hangi dinden olursa olsun, küçük çocukların zekâlarını ölçüyorlar. Keskin zekâlı çocuklar seçilerek, saraydaki (Enderûn) denilen mekteplerde, değerli öğretmenler tarafından okutuluyor. İslâm bilgileri, İslâm ahlâkı, fen ve kültür dersleri verilerek, kuvvetli, başarılı Müslüman olarak yetiştiriliyorlar. Osmanlı ordularını zaferden zafere ulaştıran değerli kumandanlar ve Sokullular, Köprülüler gibi seçkin siyaset ve idare adamları, hep böyle yetiştirilen keskin zekâlı çocuklardı. Osmanlı akınlarını durdurmak için, bu Enderun mekteplerini ve bunların kolları olan medreseleri yıkmak, Müslümanları ilimde, fende geri bırakmak lâzımdır..."