Geçtiğimiz yıllarda elime bir öz geçmiş geçmişti. Öz geçmişin başında aday kendisiyle ilgili özet bir bilgi yazmış, ilk cümlesini de şöyle kurmuştu;

"1984 yılında İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde lider olarak doğdum."

Öz geçmişine bu cümleyi yazan kişi muhtemelen, "Lider olunmaz, doğulur!" cümlesini yanlış anlamış. Atasözünü yanlış anlayıp evde saman biriktiren adamla aynı durum yani

Günümüz iş dünyasında yönetici ve lider kavramları fazla sömürüldüğü ve anlam zaafı yaşadığı için çok şaşırmamak lazım aslında. Öz geçmişlerine böyle bir cümle yazmaya cesaret edemeseler de iş dünyasının başaktörleri cam plazalarda bir süredir yönetici ve lider dedikodusu yapıyor. Patronlarını sevmeyen çalışanlar,"Abi, adam tipik bir yönetici. Bize lider lazım"diyerek ayaküstü ortamlarda tanıştıkları bu iki kelimeyi bol bol cümle içinde kullanıyorlar.

Öz geçmişte ve ofis ortamlarında talihsiz cümleler kurmamak için, kavramlarla biraz daha samimi olmak gerekiyor galiba...

Lider mi, yönetici mi

Yönetici ve lider arasındaki fark üzerine yoğunlaşmamız ve kavramların canını çıkaracak gibi üzerlerine çullanmamız son on yıl içinde gerçekleşti. Ama konunun tartışmaya açılması ta 1977 yılına kadar uzanıyor.

Ben henüz bir yaşındayken Abraham Zaleznik ismindeki Profesör "Yöneticiler ve Liderlerin Farkı" başlıklı bir makale yayınlamış. Konu akademik çevrelerde hararetli bir şekilde tartışıldıktan sonra, 1990 yılında John Kotter ismindeki başka bir profesör çıkıp, bu iki kavramın farklı ama birbirini tamamlayan kavramlar olduğunu söylemiş.

Amerikalı yazar Warren Bennis de"Yöneticiler işleri doğru yaparlar. Liderler doğru işi yaparlar"demiş. Yani ikisine de ihtiyaç var.

Eğer şirkette yönetici tipi çoksa yaprak kıpırdamaz, hiçbir şey değişmez ve organizasyon yaşlanarak köşesine çekilir. Eğer ortalık lider kaynıyor ve süreç yönetilmiyorsa, bu sefer değişim rüzgârı öyle sert eser ki, ortada ne varsa alır götürür.

Günümüzün en başarılı şirketleri, bu iki tip insanı doğru pozisyonda değerlendirenlerdir...

Doğru koltuğa oturmak

Yönetici ve lider kavramlarını zihnimizde biraz daha somutlaştırmak için lokanta örneğini verebiliriz. Bir lokantanın başında eğer liderlik özelliği olmayan bir yönetici varsa ne olur

Bir kere muhtemelen menüler pek değişmez. Mevcut müşterileri korumak için yemeğin pişirme yönteminde veya malzeme kullanımında bir değişiklik yapılmaz. Vitrine gururla"Başka şubemiz yoktur"tabelası asılır. Bir süre sonra da lokanta, civarda açılan yeni lokantalarla rekabet edemez ve kapanabilir.