Emile Durkheim, modernleşme, şehirlileşme, sanayileşme ve sekülerleşme ile birlikte, tarım toplumlarını bir arada tutan bağların hızla zayıfladığını tespit etmişti.

Peki bu bağlar artık fonksiyonlarını icra edemeyecek kadar zayıfladığında bir toplum hayatını sürdürmek nasıl mümkün olacaktı

Durkheim'a göre tarım toplumlarının harcı olan din, töre ve kabile bağları, modern toplumlarda yerlerini, uzmanlaşma ihtiyacı neticesinde ortaya çıkan mesleklerin ve işbölümünün gerektirdiği karşılıklı bağımlılıklara bırakacaktı.

Doktor, öğretmen, mühendis gibi her meslek grubunun icra ettiği farklı toplumsal fonksiyonlar, toplumsal dayanışmanın yeni kaynağı olacaktı.

Benzer şekilde Karl Marx da kuramını işçi sınıfına ve bu sınıfın üretim ilişkileri sayesinde kazanacağı sınıf bilincine dayandırmıştı.

İşçilerin emeklerinin sömürüldüğü gerçeğini idrak etmeleri ve birlik olmaları, Marksist devrim için başlangıç noktasıydı.

Yani Marx da daha iyi, daha âdil bir modern toplumsal hayatı mümkün kılacak temel unsuru, sanayi toplumunun en önemli "mesleğini" icra eden fabrika işçilerinin bilinçlenmesinde aramıştı.

Bugün sosyoloji bilimi ile uğraşan, toplumsal ilişkileri tanımaya, anlamaya ve analiz etmeye çalışan hemen herkes, -doğal olarak- emek, üretim ilişkileri, meslekler, toplumsal iş bölümü gibi temel sosyolojik kavramlar üzerinden fikir üretiyor.

Ancak Yapay Genel Zekanın (YGZ) hayatımıza tamamen girmesi, çalışma hayatını ve meslek kavramını temelinden sarsacak bir gelişme olacak.

Birçok alanda insan emeğine duyulan ihtiyaç büyük ölçüde ortadan kalkacak.

Yapay zeka, insanlardan çok daha hızlı, hatasız ve verimli çalışacağı için, çok kısa bir zaman zarfında doktorlar, mühendisler, öğretmenler, yazılımcılar, avukatlar dahil pek çok meslek sahibi işlerini YGZ botlarına kaptıracak.

Bu da gerek Durkheim'ın gerek Marx'ın, gerekse fikirlerini aynı temeller üzerine kuran sayısız düşünürün toplumsal bağları anlamlandırma biçimlerini geçersiz kılacak.

Peki o zaman YGZ çağında toplumu bir arada tutacak, toplumsallığı ve dayanışmayı mümkün kılacak yeni unsurlar neler olacak

Şu an bu sorunun cevabını kimse bilmiyor.

Ama bazı spekülasyonlar yapmayı deneyebiliriz.

Şüphesiz, çalışma hayatına dair kavramlar yeniden tanımlanacak.

En azından insanlar kadar zeki makineler insanların işlerini onlardan daha iyi yapmaya başladıklarında hayatın idamesi için gereken üretim işini de üstlenmiş olacaklar.

Yani işsiz kalacak olmamız aç ya da açıkta kalacağımız anlamına