Merakla başlayan fotoğraf aşkı

19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkan fotoğraf sanatı, kısa bir süre sonra Osmanlı coğrafyasında da yaygınlaşmaya başladı. Osmanlı sultanları bu alandaki gelişmeleri yakından takip etti, fotoğraf ve fotoğrafçılığı desteklediler. Fotoğrafın keşfi, tüm dünyada duyurulmasından kısa bir süre sonra, Osmanlı Devleti'nin resmi yayını olan Takvim-i Vekayi gazetesinde haber olarak yer aldı. Osmanlı'da fotoğrafçılıkla ilk ilgilenen Müslümanlar, asker kökenliydi. Mühendishane-i Bahr-i Hümayun gibi okullarda 1860'lı yıllarda verilmeye başlanan fotoğraf dersleri sayesinde, Osmanlı'da pek çok fotoğrafçı yetişti.

Haberin Devamı

II. Abdülhamid'in polisiye roman merakı vardı. Romanlardan birinde, başparmak boğumunun işaret parmağının boğumundan daha uzun olan kişinin katil olmaya meyilli olduğuna dair bir bilgi ediniyor. Cinayetten hapishaneye girenlerin fotoğraflarını elleri görünecek şekilde çekilip gönderilmesini istiyor. O fotoğraflara bakıp suçlular arasında ortak bir nokta olup olmadığını inceliyor, bir bakıma fotoğraflardan karakter analizi yapıyordu. Bir makama birini atayacağı zaman mutlaka fotoğraflarını inceliyordu. Askeri okullara alınacak talebelerden, affedilmesi öngörülen mahkumlara kadar çoğu kararını verirken yazılı raporların yanı sıra çektirdiği fotoğraflara da bakıyordu.

II. Abdülhamid, fotoğrafı dünyayı takip etmenin bir aracı olarak kullanıyordu. Albümlerinde Amerikan yerli kabilelerinin şeflerinin fotoğrafları bile vardı. Ayrıca II. Abdülhamid, fotoğrafları kamu diplomasisinin etkin bir aracı olarak da kullanıyordu. Ülkesinin modernleşen yüzünü göstermek adına okulları, hastaneleri, mimari yapıları, insan portrelerini, manzara fotoğraflarını çekip İngiltere ve Amerika'ya gönderiyordu.

II. Abdülhamid, 33 yıl tahtta kaldı. Kitap aşığıydı. Yeni çıkan yabancı eserleri Türkçe'ye çevirtip okumayı seviyordu. Kütüphanesinde 100 binden fazla kitap bulunuyordu. Yağlı ve suluboya resimler yaptığı, polisiye romanlara tutkun olduğu, piyano çaldığı, operadan hoşlandığı, keskin nişancı olduğu, marangozluktaki mahareti bilinen özelliklerindendir. II. Abdülhamid'in az bilinen bir diğer merakı da fotoğraf sanatıydı. II. Abdülhamid, dünya tarihinin o güne kadarki en büyük fotoğraf koleksiyonunu oluşturma işine soyundu.

Haberin Devamı

II. Abdülhamid'in hobi olarak başlattığı uğraş, zamanla pek çok fotoğrafçının geçim kapısına dönüştü. Uzak vilayetlerden her yıl İstanbul'a gönderilen fotoğraflar üzerinden hükmettiği toprakların gelişimini gözlemliyor, problemlere müdahale ediyordu. Her geçen gün büyüyen albümler Yıldız Sarayı'nda tutulduğu için "Yıldız Albümleri" ismiyle tarihe geçti. Dünyanın en büyük koleksiyonuna dönüşen arşivin hacmi, 962 albüm ve 35 bin 535 fotoğrafa ulaştı.