İşgücü piyasalarının dönüşmeye devam etmesi işçilerin çalışma koşullarının güncellenme ihtiyacını gündeme getirebilmektedir. Çalışma koşullarının değiştirilmesi, işçi lehine olabileceği gibi işçi aleyhine değişikliklerde söz konusu olabilmektedir.

İş ilişkisindeki çalışma koşulları, iş sözleşmelerinde, iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliklerinde veya işyeri uygulamalarını ifade etmektedir.

Çalışma koşullarındaki esaslı unsurlara aşağıdaki örneklerin verilmesi mümkündür. Nitekim bu unsurlar her iş ilişkisi için aynı olmamakta, değişip çeşitlenebilmektedir:

Ücret

Ücret niteliğinde ek ödemeler

İşin nerede ve ne zaman görüleceği

Çalışma süreleri

Yıllık izin süreleri

Ara dinlenmesi süresi

Evlenme, doğum, öğrenim ve gıda gibi sosyal yardımlar

Özel sağlık sigortası uygulaması

İşverence primleri ödenmek kaydıyla bireysel emeklilik sistemi ödemeleri

Çalışma koşullarındaki unsurların bazıları mevzuat ile koruma altına alınarak asgari şartları belirlenmiş olup bazıları işçi ve işverenin sözleşme serbestisi gereği anlaşmasına bağlı olarak belirlenmektedir.

İşveren tarafından çalışma koşullarının işçi lehine değiştirilmesi, işçinin onayına tabi olmadan mümkündür.

Örneğin, işverenin işçinin ücretine ek olarak yılda 3 defa ikramiye vermesi, haftalık çalışma süresi 45 saatten 40 saate düşürülmesi işçiden onay alınmadan hayata geçirilebilecektir.

Ancak çalışma koşullarının işçi aleyhine değiştirilmesi gerekirse, süreç işveren tarafından tek taraflı olarak yürütülemeyecektir.

Bu husus, 4857 sayılı İş Kanunu'nun "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" başlıklı 22'nci maddesinde çalışma koşullarının değiştirilmesine ilişkin hükümler yer almaktadır.

İşveren tarafından çalışma koşullarının esaslı unsurlarında işçi aleyhine bir değişiklik yapılacak, değişiklik öncelikle işçiye yazılı olarak bildirilmeli ve işçi tarafından altı iş günü içerisinden yazılı olarak kabul edilmelidir.