Çağrı üzerine çalışma

İş hayatında esnekleşme, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanan bir konu haline gelmiştir. Bu kavram, çalışanların iş ve özel yaşam dengesini daha iyi kurabilmeleri, iş verimliliğinin artırılması ve iş yerinde memnuniyetin sağlanması amacıyla, çalışma saatleri, mekânları ve yöntemleri konusunda daha fazla esneklik sağlanmasını ifade eder.

Esnek çalışma modellerinden biri olan çağrı üzerine çalışma, genellikle inşaatlarda, tarım işlerinde, otellerde, restoranlarda ve eğlence yerlerinde sıklıkla rastlanan bir çalışma türüdür. Bu tür çalışmalarda, işçilerin ücretleri 4857 sayılı İş Kanunu ile koruma altına alınmıştır.

Çağrı üzerine çalışma olgusu 4857 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Çağrı üzerine çalışma, "Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi" olarak tanımlanabilir.

Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemekte özgürdür.

Çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir ve bu nedenle işyeri koşullarına göre belirlenen haftalık çalışma sürelerinin 23'ünden fazla olacak şekilde düzenlenememektedir.

Örneğin, haftalık 45 saat çalışılan bir işyerinde bu süre en fazla 30 saat olabilecektir. Bu durumda, çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş ilişkisi kurulurken en fazla çalışma süresi 30 saat olabilecektir.

İşyerinde haftalık normal çalışma süresi 45 saatin altında belirlenmiş ise belirlenen süresi 23'ü oranında elde edilen süre çağrı üzerine çalışmanın da en fazla süresini oluşturacaktır.

Örneğin, işyerinde haftalık normal çalışma süresi 37,5 saat olarak belirlenmiş ise çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş ilişkisi kurulurken en fazla çalışma süresi 25 saat olabilecektir.

Ancak belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi 20 saat kararlaştırılmış sayılmaktadır.

Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanmaktadır.

İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmalıdır. Aksi kararlaştırıldığında ise işveren işçiyi belirlenen süre kadar önceden işe çağırabilmektedir.