YILIN GÜNDEMİ UKRAYNA!

"Rusya-Ukrayna Krizi" 2014'ten bu tarafa devam ederken son 1 yıl içinde tehlikeli şekilde kızışmış bulunuyor. 26 Mart 2021'de "Donbass" bölgesinde çıkan çatışmalarda 4 Ukrayna askerinin ölmesi ve Rusya Federasyonu'nun Ukrayna sınırına yığınak yapmasıyla mesele, daha birçok yönlü olmaya başladı Buhranın başlangıcı 2013'tür. İktidarda devlet başkanı olarak Rusya taraflısı Viktor Yanukoviç bulunuyordu. Bu isim, önceki hükûmetin AB ile imzaladığı ortaklık mukavelesini askıya alınca AB'ye girmek isteyen Batı yanlısı halk, sokaklara döküldü. Donbass bölgesindeki gösterilerdeyse devlet başkanına destek verildi. Donbass, Ukrayna'nın doğusundadır ve Lugansk ve Donetsk adlı iki kesimden meydana gelmektedir. Bölgedeki ağırlık Rus nüfustadır. 45 milyonluk Ukrayna'nın yüze 17'si Rus'tur. 2013'te başlayan sokak hareketleri, 2014'te de devam etti. Rus taraftarları, 11 Mayıs 2014'te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ni kurdular. Ukrayna'da Turuncu Devrim oldu. Devlet başkanı ve hükûmet üyeleri Moskova'ya kaçtılar. Ukrayna, sözde idareler kurulmuş olan Donbass'ta kontrolü kaybetti, Rus askeri bu bölgeye girdiği gibi Rusya Ukraynalılarla Tatar Türklerinin itirazına rağmen Kırım'ı da işgal etti. 1990 öncesi SSCB'nin hâkimiyeti altında olan Ukrayna, bugün Rusya ve AB'ye komşu olmakla stratejik bir konumdadır. Nüfus ortadan ikiye ayrılmış gibi. Yarısı AB ve NATO'ya girmek isterken diğer yarısı karşı çıkmaktadır. Ukrayna, hâlihazırda bu iki teşkilata da mensup değildir. ABD ve İngiltere, Kiev'e Başkan Vladimir Zlenskiy'e tam destek vermekte, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne saygılı olunmasına işaret etmekteler. Türkiye de aynı tavır içindedir. Son bir yılda ve bilhassa son olaylardan sonra Rusya'nın Ukrayna hududundaki askerî varlığı 110 bini bulunca Amerika da NATO'nun harekete geçme ihtimaline karşı 8.500 askerine hazır ol demiştir. Bunlar olurken Almanya, Fransa gibi Avrupa devletleri ise ayak sürümektedir. Beyaz Saray-Kremlin arasındaki mektup diplomasisi de bir fayda getirmiş değil. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov "Biz, Kiev'le savaşmak istemiyoruz fakat bizi de anlayın!" diyor. Hemen her ABD başkanı döneminde Amerika, bir yere girdi ama hepsinde de kaybetti. Joe Biden iktidarındaysa Ukrayna-Rusya krizi alevlenmiştir ve giderek Rusya, Ukrayna, Kafkaslar, Avrupa ve Türkiye ve dolayısıyla dünya için tehlike arz etmektedir. Ukrayna, Rusya için bugün de savunma sanayi ve ağır sanayi bakımından bir imalât merkezidir. Diğer taraftan Donbass ayrı değerdedir. Burada 10 milyar tondan fazla kömür yatakları mevcut. Bu hacmiyle Avrupa'da dördüncü sırada yer alıyor. Anlaşılacağı gibi mevzubahis buhranın stratejik, iktisadî, siyâsî, tarihî, nüfus gibi yanları mevcuttur. Moskova, kolay kolay Suriye'nin Akdeniz kıyısındaki Tartus Deniz Üssünden ve Kırım'ın Karadeniz limanından vazgeçmez. Nitekim Rusya'nın bugün Karadeniz'de 20'nin üstünde ve Baltık Denizi'nde de 20 savaş gemisi seyir hâlindeler. Ayrıca Moskova, müttefiki Belarus'u da silahlandırarak Ukrayna'yı kuzeyden de kuşatmaktadır. Kremlin; kendi nüfuz alanlarından Kazakistan'da çıkarılan yangını kısa sürede bastırdığı gibi Ukrayna meselesini de bastıracağını düşünüyor olmalı. Diğer taraftan Türkiye'nin NATO üyeliği mevzuu vardır. Bu krizde