Yaratılış ve Yaratıcı -33-

Prof. Dr. Yusuf Özertürk

MUCİZEVÎ ANNE SÜTÜ

Memeler süt fabrikaları

*Bebek doğunca, dişleri olmadığından bir şey çiğneyip yiyemez. Ancak alabileceği tek besin kaynağı Anne sütüdür. Anne sütü, annenin üst göğüs bölgesinde bulunan iki meme tarafından üretilir. Memeler, büluğ çağında gelişmeye başlar ve ancak gebelikte tam olgunluğa ulaşır. Memenin büyüklüğü, ırktan ırka ve kadından kadına değişik olmakla beraber çapı ortalama 10-12 cm, kalınlığı 5-7 cm kadardır. Meme; Bağ dokusu, yağ dokusu, kan, lenf damarları ve sinirleri ihtiva eden, 'Stroma' denilen bir destek dokusu ve süt üreten 'Salgı (glandüler) bezlerinden müteşekkildir. Hamile olmayan kadınlarda memede yağ dokusu fazla olurken, hamile kadınlarda Östrojen hormonunun etkisiyle salgı bezlerine dönüşüm görülür. Hamileliğin 24. haftasında memelerdeki kan akışı fazlalaşır ve salgı bezleri süt imalatı için hazırlanır. Bu değişiklik emzirme döneminde de devam eder. Her memede ağaç dalları gibi meme başında birleşen 15-20 Lob (süt üretim deposu) ve her lobda da 20-40 Lobül (ara depo) ve her lobülde de 10-100 Alveol (en küçük süt üretim keseleri) üniteleri bulunur. Alveollerde (süt keseleri) üretilen süt, yaklaşık 2 mm genişliğindeki süt kanalları ile meme ucuna taşınır. Alveollerin çoğu memelerin ön kısmında meme başına yakın bölgede bulunur. Böylece süt, bebeğe daha hızlı ve kolay ulaşır. Meme başının bulunduğu koyu kahverengi pütürlü alana (0rtalama 5cm) 'Areola'denir. Areola ve memebaşı oldukça esnektir ve yağ bezleri ihtiva eder. Bu yağ bezleri gebelikte emzirmeden önce salgı yapmazlar. Emzirme başlayınca bu bezlerden kokulu bir salgı üretilir. Bu kokulu salgı bebeğin memebaşını yakalamasına yardımcı olur ve uyuyan bebekleri uyandırır, huysuz, rahatsız bebekleri de sakinleştirir. Aynı zamanda bakteriyostatik özelliğinden dolayı meme başı enfeksiyonlarını önler ve memenin kuruyup, çatlamasına da mani olur. Areola ortasında kabarık, buruşuk, koyu kahverenginde bir çıkıntı vardır. Buna Meme başı denir. Birçok duyu siniriyle kaplıdır ve duyusal, dokunmaya çok hassastır. Bebek ağzını yapıştırdığı vakit, otomatik, olarak, süt, fışkırtır.

Memelerde süt üretimi
*Memelerde süt sürekli olarak sentez edilir. Bu çok karmaşık bir süreçtir. Bu süreç hem merkezi (Beyinden), hem de yerel (memeden) salgılanan hormonlarla düzenlenir. Bu hormonlardan biri Prolaktin, diğeri de Oksitosin hormonudur. Prolaktin süt üretimini düzenler, Oksitosin hormonu da sütün memeden bebeğin ağzına boşalmasını düzenler. Memeden salgılanan inhibitör hormonlar da (Prolaktoliberin) süt boşalmadığı zaman, süt sentezini (üretimini) durdurur. Prolaktin hormonu gebeliğin 24. haftasında memeleri süt üretimine hazırlar. Bebek memeyi emdiğinde, meme ucundan duyusal uyarılar Beyine gider. Beyinde, Hipofiz bezinden Prolaktin hormonu kana verilir. Kan yoluyla memeye gelen Prolaktin, süt salgılayan (üreten) hücreleri harekete geçirerek süt üretimini başlatır. Salgılanan süt Lobül ve Loplarda (süt depoları) toplanır. Böylece bebek memeyi emerken bu depolardaki hazır sütü alır. Sütün memeden bebeğin ağzına boşalması için de, Beyindeki Hipofiz bezinden Oksitosin hormonu salgılanır. Oksitosin hormonu, süt kanalcıkları çeperindeki kastırıcı hücreleri uyararak 'süt fışkırtma refleksini' başlatır. Böylece bebek narin dudaklarını memebaşına yapıştırmasıyla birlikte süt memebaşından bebeğin boğazına doğru fışkırtılır. Bebek de zahmetsizce ihtiyacı olan 'ab-ı hayatını' almış olur. Aciz yavruya ihtiyacı olan gıdayı, memeler musluğundan gönderen 'Rezzak-ı Kerim'in merhametini görmeyen göze Göz, düşünmeyen insana 'Adam' denir mi