Alparslan, Haleb'i teslîm aldığı sırada, Bizans ordusunun gelmekte olduğunu öğrenince, Mısır Seferi'nden vazgeçti..

1070 yılındaMuhammed Alparslan,Horasân ve Irâk ordularının başında Âzerbaycân'a girdi, sınırdaki kaleleri fethetti.Van Gölü'nün kuzeyinden geçerek Malazgirt önüne vardı, kale teslîm oldu.Diyârbekir'den el-Cezîre'ye girdi, Urfa'yı kuşattı.Mısır'da birbirleriyle mücâdele eden Fâtımî komutanları, Alparslan'ı Mısır'ı almaya teşvîk ediyorlardı.1071 yılında Selçûklu ordusu Halep'te toplandı.

Tabîî ki Selçûklu Türklerinin Anadolu'ya akınları, Bizans Devletini telâşlandırdı. Akıncıların bu gazâlarında,Anadolu ahâlîsine terör ve tahrîbâttan ziyâde adâletle muâmelesi, zâlimleri ortadan kaldırmaları, cân, mâl ve ırz emniyetini sağlamaları,bölge halkının Selçûklu idâresini gönülden tercîh etmelerine yol açtı.

Muhammed Alparslan'ın, Mısır Seferine çıktığını öğrenenBizans İmparatoru Diyojenes, son bir hamle yapmayı düşündü. Âzerbaycân'a kadar giderek Türk kalelerini zapta ve Türkleri Anadolu'dan atmaya karâr verdi.13 Mart 1071'de 200.000 kişilik Bizans ordusu, İstanbul'dan yola çıktı. İmparator, halkına büyük zaferle dönmeyi va'd etmişti.

Diyojenes ve ordusu, yol boyunca katliâm yaparak Erzurum yoluyla Malazgirt'e ulaştılar.Alparslan, Haleb'i teslîm aldığı sırada, Bizans ordusunun gelmekte olduğunu öğrenince, Mısır Seferi'nden vazgeçip kuzeye doğru yola çıktı.Bizans ordusunun harekâtını, günü gününe haber alarak, vaziyetini ona göre ayarladı.Musul, Rakka, Urfa yoluyla Diyârbekir ve Bitlis'e ulaştı.

Alparslan,ordusundan 10.000 kişilik bir kuvvet ayırıp Ahlat'a gönderdi.Bizans kuvvetleri ile ilk çarpışma Ahlat'ta oldu; Bizanslılar bozuldu. Buna iyice kızan İmparator, Malazgirt Kalesine hücûm edip, içeride yaşayan kadın-çocuk-ihtiyâr kim varsa, hepsini öldürdü.

Alparslan,24 Ağustos günü, Malazgirt'in doğusundaki Rahva Ovasına ulaştı. Ahlat'a gönderilen kuvvetlerin de gelmesi ile, kısa bir zamanda karşısına çıkmasına şaşıran Bizans İmparatoru da, ordusunu Rahva Ovasının öbür tarafında düzene koydu. Anlaşma teklîflerinin reddedilmesi üzerine savaş hâzırlıkları başladı.

26 Ağustos Cuma günü, askerlerini toplayan Alparslan, atından inerek secdeye kapandı;