Osmanlı çökmeden evvel şeytanın ortakları ona "hasta adam" dedi. Batı stratejik davranıyordu; bu onlar için normaldi. Ama Osmanlı aydınları diye bilinen karanlık şahsiyetlerden Genç Osmanlılar, Jön Türkler, İttihâdcılar bu devletin yıkılmasının vebâli altındadır. Osmanlıyı yıkmak için imparatorluk içinde milliyet şuurunu ateşlediler. Gayr-i Müslimler zâten Balkan ve Rumeli fitneleriyle kandırıldılar. Ümmet kavramı içinde ırkların birbirlerine karşı üstünlüğü olamaz. Osmanlı Devleti çökmeye yüz tutunca, düşmanı olan büyük devletler ile onun himâyesinde ve idâresinde bulunan küçük devletler birer birer isyân bayraklarını açmaya başladılar. Osmanlının Avrupa ayağı zâten Balkanlara sıkışıp kalmıştı. Orta Doğu'daki İslâm ülkeleri Batı'nın tahrik ve kışkırtmaları ile Osmanlıya başkaldırdı. Yıllarca Osmanlı ve hilâfet sancağı altında kardeşçe yaşayan bu topluluklar İngiliz'in hâin plânlarına kanıp istiklâl da'vâsı peşine düştüler. Arap İslâm dünyâsı tam bir tenâkuz yaşıyordu. Bir tarafta mes'ûliyetinden çekindikleri hilâfet, bir tarafta da onlara rü'yâlar va'deden Batı... Hâlbuki Osmanlı, yıllarca çöllere içme suları, vakıflar, hayratlar ve âdet hâlinde boğazlarından bile keserek gönderdikleri "Suarre Alayları"nı bu kutsal bölgelere hizmet olarak şerefle yapıyordu. Çünkü orası Haremeyn-i muhteremeyn idi. Birisi Peygamber Efendimizin doğum yeri ve Mescid-i harâm, yâni Mekke-i mükerreme, diğeri Efendimiz'in Hicret sığınağı ve sonrasında mübârek merkad-i şerîflerinin bulunduğu Medîne-i münevvere idi. Osmanlı, pâyitaht İstanbul'a idârî merkez olarak bakarken, Haremeyn'e kudsî merkezler olarak bakıyordu. O merkezlere hiçbir idâre Osmanlı kadar aşk, şevk ve rikkatle bakmamıştır. Bundan sonra da bakamaz İNGİLİZ-VEHHÂBİ OYUNU Arap yarımadasındaki en dramatik savaş maalesef Medine bağlamında yaşanmıştır. Şerîf Hüseyin başlangıçta Osmanlıya bağlı biriydi. Yaklaşık yirmi sene Abdülhamîd Han onu yanında tutarak fitnelerden uzak kalmasını sağladı. İttihâdcılar Abdülhamîd düşmanlığında sınır tanımadıkları için Şerîf Hüseyin'e kancayı taktılar. İngilizlerin de isteğiyle onu Mekke Şerifliğine getirmek istediler. Suûdlar başlangıçta bunu pek istememelerine rağmen İngilizler Suûdları da râzı ettiler. Peygamber torunu olan bu zat maalesef bu ortaklığın bir elemanı hâline geldi. O dönemlerde devlet ricâlinin çoğu ve paşalar da İttihâdcı oldular. Fahreddîn Paşa da bunlardandı. İttihâdcılar Mustafa Sabrî Efendi'yi bile bünyelerine kattıklarına göre ne kadar dessâs olduklarını söylemeye hâcet yoktur. Bâzı insanların kaderinde tuhaf hâdiseler zuhûr etmiştir. Ali Şükrü'nün başına gelenlerle, Fahreddîn Paşa'nın çektikleri birbirine benzer. Fahreddîn Paşa da îdamdan zor kurtulmuştur. Kendisine cumhûriyetten sonra da titriyle ve kahramanlığıyla ilgili gerekenler yapılmamıştır. Bâzı çevreler karşı çıksa bile dönemin adamı Topal Osman eliyle katledilen Ali Şükrü Bey'in çocuklarına ve eşine bir aylık bile bağlanmamış ve sefâlet içinde yaşamışlardır. Ancak son zamanlara kadar hiç gündemde olmayan "Kûtü'l-amâre" çok dillendirilip çok stratejik bir vak'a gibi gösterilmesine rağmen pek de böyle değildir. Halil (Kut) Paşa Enver Paşa'nın amcası olup sıkı bir İttihadcıdır. Son zamanlarda devlet paşalarında ve ricâlinde garîb bir şekilde şiddetli Abdülhamîd Han düşmanlığı başlamıştı. Bütün mes'ele onu pâdişahlıktan azletmekti. Sonrasını onlar da bilmiyorlardı. Ama hiç önemli de değildi. Yeter ki o gitsin. İşte Halîl Kut, Abdülhamîd'i öldürmeye talip olanlardandı. İttihâdcıların Koca Sultân'a düşmanlığı o derecedeydi ki Ermeni sû-i kasdinden sonra Karabekir Paşa'nın "Abdülhamîd'i öldürme şerefi Ermenilerin değil Türklerin olmalıdır" sözü oldukça meşhûr olmuştur. Altı ayda alınan Kut, bir günde İngilizlere teslîm edilmiştir. Dolayısıyla hiçbir stratejik kıymeti kalmamıştır. İttihâdcıların millî mes'elelerde çok hassas olduğu söylenir. Peki, Enver Paşa'nın Alman hayranlığı, Talat Paşa'nın İngiliz hayranlığı ne ile bağdaştırılır Hâlide Edîb Amerikan mandacısı ise Enver ve Talat Paşalar ne mandacısı idi Fahreddîn Paşa diğer İttihâdcılardan biraz farklıydı. O bir komutan ve görev aldığı bölge îtibârı ile de çok hassastı. İsyan başlarında âsîlerin sayısı elli bin, Osmanlı askeri sayısı ise on beş bin civârında idi. Âsîler Medîne dışındaki bütün mevzîleri ele geçirdiler. Paşa'nın isteklerine rağmen Osmanlı Hicaz'a asker gönderemiyordu. Bu şartlarda mevcut imkânlarla Medîne'yi savunmak da Paşa'ya düştü. Fahreddin Paşa çok güç şartlarda 2 sene 7 ay boyunca zaman zaman çekirge ve ot yiyerek aç bî-ilâc bu şanlı direnişi gösterdi. Onu "Çöl Kaplanı" yapan da Medîne müdâfaası idi. Osmanlı güç durumda kalınca Hicâz'ı kısmen boşaltma karârı aldı. Bu arada kutsal emânetler yağmalanabilirdi. Elbette Şerîf Hüseyin, Efendimizin merkad-i şerîflerindeki emânetlere ihânet etmezdi. Fakat yanında öyle bir müttefiki vardı ki Paşa bu yüzden kutsal emânetlerin İstanbul'a naklini teklif etti. Hattâ sorumluluğunu da kendisi üstlendi. 30 parçadan oluşan bu emânetleri 2.000 asker refâkatinde İstanbul'a gönderdi. Orduda hastalık ve açlık baş gösterdi. Bu durumda İstanbul Hükûmeti teslîm olmayı teklif etti. Buna karşılık Fahreddîn Paşa: "Medîne Kalesi'ne Türk bayrağını ben çektim; eğer burayı tahliye edecekseniz bir başka komutan gönderin" dediği meşhurdur. Osmanlının mağlubiyetiyle 30 Ekim'de Mondros Mütârekesi imzâlandı.16. maddeye göre teslim olması gereken Paşa, gene teslim olmadı. Baskılar çok artınca Ravza-i Mutahhara'daki bir medreseye giderek bir yatağa girdi ve burayı teslim etmeyeceğini bir def'a daha haykırdı. Mütâreke'den 72 gün sonra Paşa önce esir edildi; sonra Malta'ya sürüldü. Sonra îdâma mahkûm edildi ise de kurtuldu. Paşa'yı hükûmetin emrine uymadığı ve ulü'l-emre karşı geldiği için suçlayanlar da olmuştur. Teslim olup gelseydi îdâm edilecekti. Nitekim Malta'dan savaş suçlusu olarak İstanbul'a getirildiğinde îdâm hükmü verildi, fakat îdâm edilmedi. İstiklâl Harbi'nde Osmanlı çok büyük ayak oyunlarına gelmiştir. Cephe çok genişti. Bu, bitmeyen Haçlı Savaşlarının bir yenisi idi. Her ne kadar Rusya, İtalya, Madagaskar maddî yardım gönderse de, İslâm topluluklarından Azerbaycan, Buhârâ, Harezm, Kırgız, bütün Hindistan Müslümanları Birliği, Afganistan, Senûsîler, Berzencî Aşîreti de maddî ve askerî destek verdiler. Karşımızda ise Yunanistan, Fransa İmparatorluğu, Birleşik Krallık, Britanya Hindistanı, Ermeni Lejyonu, Fransa Batı Afrikası, Fransız Cezâir'i, Fransız Fas'ı, Fransız Tunus'u, Britanya İmparatorluğu, Ermenistan vardı. İsyancılar ise, Rum İsyancılar, Kürt İsyancılar, Ermeni İntikam Alayı ve Süryânî İsyancılardı. Bu savaşta Osmanlı 37.975 şehit vermiştir. Bu sayıya esirler ve kayıplar dâhil değildir. Çanakkale Muhârebelerinde ise maalesef 250.000 şehit verdik. Bâzı kaynaklara göre bu muhârebelerde 30.000 Sûriyeli savaşmış ve 600 şehit vermişlerdir. ÇANAKKALE'DE KÜRTLER YOK MUYDU İlber Ortaylı ve Osman Pamukoğlu'na göre Çanakkale Muhârebelerinde Kürtler yoktu. "Çıkış Yolu TV" programında Ortaylı şunları söylüyor: "Çanakkale Savaşlarında doğudan gelme asker yoktu. Niye yoktu Nakliyat mes'elesi. En son zamanda Antep ve Orta Anadolu'nun şarkına doğru uzanabilmişler. Kürtler başka cephelerde Doğu Cephelerinde savaştı. Çanakkale'de yoktu. Herkes nakledildiği yerde bulunmaktaydı. 'Çanakkale Savaşı'nda Kürtlerle berâber savaştık' sözü, hakîkat değil politikacıların sözüdür." Doğu Perinçek de bu sözü doğru bulmadığını söyleyerek şöyle devâm eder: "Bu açıklamalar milleti zehirliyor. Birinci Dünyâ Savaşı'nın bütün cephelerine baktığımız zaman, ölenlerin içinde büyük ölçüde Kürtler vardır. Bitlis, Doğu Cephesi, Kafkas Cephesi'nde İlber Hoca'm bilimselse ben de bilimselim. Çanakkale'de doğulular da vardı. Orada künyelerinde Erzurum diyor, Erzincan diyor, Bitlis diyor. Orada Sûriyeli Araplar da vardı." Kadir Mısıroğlu da Pamukoğlu'na verdiği cevapta şunları söylüyor. "O, bunu söyleyeceğine Van Gölü Sûriye'dedir dese daha az komik olurdu. Oradaki şehitlerin doğum yerlerine baksın. O zaman kimseye sen Kürt'sün, sen Türk'sün denmezdi. Mecmuası vardır, her sayı yaşayan ölülerimiz diye basılır. Bilhassa subayların resimlerini koyarlardı. Onların doğum yerlerine baktığınız zaman Türkiye'nin her tarafından gelen adamlardır. Bütün Kürtler katılmadı demek için deli olmak lâzım." Çanakkale için bir il dökümü vardır. Bu döküme göre Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da şehit olanların rakamları şöyledir: Adıyaman'dan 11, Bingöl'den 8, Bitlis'ten 59, Diyarbakır'dan 49, Elâzığ'dan 159, Erzurum'dan 109, Antep'ten 502, Malatya'dan 151, Mardin'den 7, Siirt'ten 40, Tunceli'den 30, Urfa'dan 338, Van'dan 36. Çanakkale'de savaşan Kürtlerin Kürtçe "Çanakkale" şiirinden bâzı bölümler şöyledir: "Yâ Rab Nusret et bu şanlı dîn-i İslâm'a Allâh'ım Peygamber'ini ve Kur'ân'ını muzaffer eyle Ordu Diyarbakır'dan sefere başladı. Önce Urfa'ya geldi ve savaş üniformalarını giydi Şehit olacakların şevklerine baksana. Aşk şevk ve heyecân içindeler. Cân u gönülden savaşıyorlar. Belli ki