Türkiye özellikle Avrupa Birliği'nin (AB) Gümrük Birliği kısmına üye olduktan sonra gerçek anlamda bir ithalat ve ihracat ülkesi oldu. Çoğu yabancı yatırımcı Türkiye'yi bir üretim üssü olarak kullanıp, Türkiye'den ihracat yapmayı tercih ediyor. Türkiye'nin coğrafi konumu yanında yetişmiş kalifiye ara elemanı, güçlü alt yapısı ve teknik donanımı da bu tercihte önemli rol oynuyor. Dış ticaret deyince ilk olarak gümrük hukuku akla gelir.

Önceden gümrük hukuku, bir ülkenin ekonomisini koruyucu "engellemeler" sistemi olarak dış ticareti düzenleyen hukuk dalı olarak algılanırdı.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Ancak zamanla, özellikle AB'nin bir gümrük birliğine dönüşmesi, Şangay Beşlisi'nin kurulması ve genişlemesi, birçok bölgesel serbest ticaret anlaşmalarının yapılmasıyla, bu anlayış değişti ve gümrük artık yasa dışı olan, suç teşkil eden faaliyetlerin engellenmesinde yararlanılan, belirli ülkelerle ticareti kolaylaştırıcı bir sistem olarak kabul edilip uygulanmaya başlandı.

Elbette gümrüklerin tamamen kaldırılması ve her ülke ile yüzde yüz serbest ticarete kapı açılması, devletlerin egemenliklerini tek başlarına kullanmalarının doğal sonucu olarak mümkün değil.

Dış ticaret mevzuatı oldukça karmaşık bir yapıya sahip ve dağınıktır. Ama dış ticaret yapanların mutlaka bilmeleri gereken bir alan vardır ki, ihracat da ithalat da onsuz olmaz. Herkes mutlaka bu alana temas etmiştir, o da "menşe şahadetnamesi"dir.

Ne anlama geliyor

Neyse ki menşe ve menşe şahadetnamesi ile ilgili temel düzenlemeler Gümrük Kanunu md 17-22 ve Gümrük Yönetmeliği md 33-42 arasında düzenlenmiş.

Menşe şahadetnamesi çok önemli, keza Türkiye'ye ithal edilecek veya Türkiye'den ihraç edilecek bir eşyanın, ürünün damping kurallarına, uluslararası veya ulusal yaptırımlara tabi olup olmadıkları, tercihli veya tercihsiz olup olmadığı menşeine göre belirlenir. Eğer menşeine göre Türkiye'ye ithalatı yasak bir eşya veya ithalat yapılması yasak bir ülke ise, farklı gümrük hukuku rejimi uygulanacaktır, gümrük maliyeti değişecektir.

Menşei demek, bir eşyanın, bir emtianın üretilmiş, yetiştirilmiş olduğu, kaynağının neresi olduğunu gösteren kavramdır. Farkı bir anlatımla, eşyaların milliyetini gösteren pasaporttur. Bir eşya tümüyle hangi ülkede üretilmişse, menşei de o ülkedir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Peki, bir eşyanın tümüyle bir ülkede üretilmesi ne demektir Bir madencilik ürünü hangi ülkede çıkarılmışsa, o ülke menşeilidir.