Borcunu ödememeyi alışkanlık haline getirmiş kişilerin mağduru bizzat şahsım da olsa, karşılıksız çek'e verilen hapis cezasının Anayasa ve AİHS'ye aykırılığını ortaya koymaya ve garabetin hukuk sistemimizden kalkması için gündemde tutmaya devam edeceğim.

Yazıya başlamadan vurgulamış olayım; özel bir borcun ödenmemesinin yaptırımının hapis cezası olması Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne(AİHS) aykırıdır.

Alacaklının kim olduğuna göre hukuka aykırılık ortadan kalkmaz. Bu köşeyi takip eden okuyucularım bilirler; karşılıksız çeke hapis cezası verilmesini hukuken yanlış ve hatalı bulduğumu sıkça dile getirmekteyim.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Çek Kanun md 5 son fıkraya göre, çeki karşılıksız çıkana verilen adli para cezasının ödenmemesi durumunda, bu ceza, kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı dahi verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilmekte. Ama sonradan çek borcu ödenirse, hem adli para cezası, hem de hapiscezası ortadan kalkıyor.

Yani devlete ödenmesi gereken adli para cezasını değil de özel alacaklınıza çek borcunu ödemeniz yeterli. Verilen cezaların bu şartla sona ermesi de gösteriyor ki, hapis cezası adli para cezası ödenmediği için değil, çek borcu ödenmediği için veriliyor.

Çek bir hatır veya teminat çeki değilse, ticari bir borcu ödemek için düzenleniyor. Sonuçta, ticari bir borcun ödenmemesinin yaptırımı hapis cezası oluyor. Oysa özel hukuk sözleşmesinden doğan borcun ödenememesi sebebiyle hapis cezası verilmesini yasaklayan Anayasa md 388 ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne Ek 4 No'lu Protokol md 1 kuralı, hiç şüphesiz ki ticari bir borcun ödenmesi için düzenlenen çekin karşılıksız çıkmasına hapis cezası öngörülmesini de kapsıyor ama, Çek Kanunu md 5 gözümüze ve vicdanımıza batan kıymık gibi orada duruyor.

Borç ödememeyi alışkanlık haline getiren çek sahibi

Olay çok ironik. Aklıma geldikçe için için gülüyorum.

Tanıdığım bir avukat arayarak, karşılıksız çek mağdurlarıyla ilgili bir konuda benden hukuki uzman görüşü almak istediklerini söyledi.

Geldiler. Konuyu anlattılar. Gerçekten de mahkemeler hatalı bir uygulama yaparak Çek Kanunu'na göre karşılıksız çekten sorumlu olmayan limited şirket müdürlerine hapis cezası vermektelerdi. Daha doğrusu hapis cezası yanlış limited şirket müdürüne verilmekteydi.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Konuya ilişkin bir hukuki uzman görüşü hazırlama konusunda anlaştık. Belirli bir ücret kararlaştırdık. Ücretin belirli bir kısmını ödediler. Kalanını uzman görüşünün teslimi anına bıraktık.

İki haftalık bir çalışma sonucunda gerekçeleri ve hukuki dayanaklarını çok açık ve net bir şekilde belirterek mahkemelerin limited şirketler bazında nasıl bir hatalı uygulama sonuncu yanlış kişiye hapis cezası verdiklerini ortaya koyan raporumu bitirdim ve teslime hazır olduğumu bildirdim.

Ama bir türlü kararlaştırılan ücretin kalanını ödeyip uzman görüşünü teslim almaya gelmiyorlardı. Sürekli "bugün", "yarın" diyerek öteliyorlardı.