İnsan için en önemli varlık kendisidir. Ancak insan, bazen varlık âleminde tek önemli ve değerli varlık olarak sadece kendisini görür. Bu durumda, kişi aşırı bir şekilde kendisine odaklanır. Bir başka deyişle bencil bir şekilde yaşamına devam eder. Bu varoluş şekli pek çok olumsuzluğa neden olur. Bu şekilde var olmanın düzenlenmesi gerekir.

Bencillik nedir Bencillik; bireylerin sadece kendilerini önemsedikleri, diğerlerinin ihtiyaçlarını ve duygularını ihmal etmeyi rahatsızlık duymadan gerçekleştirdikleri bir kavram olarak ele alınmaktadır. Merriam Webster Sözlük'ünde, bencil kelimesinin tanımı "Aşırı derecede veya sadece kendisiyle ilgili: kendi avantajı, zevki veya refahı için başkalarını dikkate almaksızın kendi çıkarını arayan veya odaklanan" şeklindedir.

Bencil bireyler, sadece kendi isteklerinin ve ihtiyaçlarının önemli olduğunu düşünürler. Bencilliğin tam zıddı ise, özveri olarak ele alınmaktadır. Özverili bireyler; cömert, maneviyatı yüksek ve sevgi dolu bireyler olarak görülürler. Özverili bireyler ise, başkalarının ihtiyaçlarını kendisinin önüne koyarlar. Bireyin kendisini aşırı düşünmesi bireyi narsistik kişilik bozukluğuna kadar götürebilir. Öte yandan aşırı bir şekilde özverili olmak da bireyin öz değer problemi yaşamasına neden olur. Kendini düşünmede ve özveride denge önemlidir.

Bencil insanların belirgin özellikleri nelerdir Öncelikle; bu bireyler kendilerini merkeze alırlar. Kendi isteklerinin ve ihtiyaçlarının her şeyden çok daha önemli olduklarına inanırlar. İkincisi, empati eksikliğinin varlığıdır. Bu bireyler, başkalarının duygularını veya ihtiyaçlarını anlamakta zorlanırlar. Başkalarının isteklerini, ihtiyaçlarını ve beklentilerini önemsemezler. Üçüncüsü, çıkar odaklı yaşarlar. Bencil bireyler; diğer insanlarla ilişkilerinde kendi çıkarlarını gözetirler ve karşılıklı işbirliği veya yardımlaşma kavramlarına pek önem vermezler. Dördüncüsü, kendilerini aşırı bir şekilde beğenirler. Bencil bireyler, kendi görüşlerine aşırı değer verirler. Beşincisi, başkalarını yönlendirirler. Bencil bireyler, kendi amaçları doğrultusunda diğer insanları manipüle etmeye eğilimlidirler ve onları kendi çıkarları için kullanırlar. Altıncısı, kendilerini sürekli bir şekilde öne çıkarırlar. Kendi başarılarını ve yeteneklerini sürekli olarak vurgularlar ve başkalarını gölgede bırakmaktan çekinmezler. Yedincisi, kıskançlık ve rekabet göstermektir. Bencil bireyler, diğer insanların başarısından rahatsızlık duyarlar ve kendi başarıları için rekabet içine girerler. Sekizincisi, paylaşımcılıkta zorlanma yaşamaktır. Bencil bireyler; mal varlıklarını, bilgiyi veya deneyimi paylaşmakta zorlanırlar ve genellikle kendilerini koruma eğilimindedirler. Dokuzuncusu, sorumluluktan kaçmaktır. Bencil bireyler, sorumluluk almaktan kaçınırlar ve genellikle başkalarını suçlama eğilimindedirler.

İnsanın yaşamında, kendisini sevmesi önemli bir ruh sağlığı göstergesidir. Bu noktada insanın kendisini sevmesi konusunda suçlu hissetmesi; hatta zevk, sağlık ve kişisel büyüme yaşadığında bile utanç duyması ruhsal açıdan sağlıksızlık belirtisidir. Bu konuda bireyin sağlıklı bir şekilde kendisini düşünmesi Abraham Maslow'a göre, psikolojik bolluğa; bencil bir şekilde kendisini düşünmesi ise psikolojik yoksulluğa, nevrotikliğe ve açgözlülüğe neden olmaktadır. Sağlıklı bir şekilde kendisini düşünen insanların belirgin özellikleri vardır. Bu özelliklerin başında bu insanların; sağlıklı sınırlara sahip olmaları ve kendilerine iyi bakmaları gelmektedir. Ayrıca, kendilerine saygı duyarlar ve başkalarının onları sömürmelerine izin vermezler. Kendi ihtiyaçlarını başkalarının ihtiyaçlarıyla dengelemeyi bilirler ve bu ihtiyaçlarını savunurlar. Sağlıklı bir kendini düşünme anlayışına sahiptirler ve kendilerine zarar vermemeye özen gösterirler. Başkalarına yardım etmelerine rağmen kendi enerjilerini yeniden doldurmayı bilirler. Kendilerine iyi bakarlar. Kişisel projelerini önemserler ve bunları başkalarının taleplerinin önünde tutabilirler. Özetle bu özellikler, sağlıklı bir şekilde kendisini düşünen insanların ayırt edici özellikleridir.

Kendini sağlıklı bir şekilde düşünme konusunda araştırma sonuçlar neler söylerler Bireyin kendisini sağlıklı bir şekilde düşünmesi; kişinin kendi yaşam hedeflerine ulaştığı algısı olan benlik yetkinliği ile olumlu yönde ilişkili bulunmuştur. Kendini sağlıklı bir şekilde düşünmek, aynı zamanda otantiklik anlamına gelmektedir. Kendini sağlıklı bir şekilde düşünmek, başkalarını hırslı bir şekilde bastırmak için bir motivasyon olan kibirli gurur ile ilişkili değildir. Ayrıca, bireyin kendisini sağlıklı bir şekilde düşünmesi, diğerlerini kişisel kazanç için sömürme motivasyonu olarak tanımladığımız sağlıksız bencillikle olumsuz yönde ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte, bireyin kendisini sağlıklı bir şekilde düşünmesi, savunmasız narsisizm ve toksik fedakarlıkla negatif korelasyon göstermiştir. Bireyin kendisini sağlıklı bir şekilde düşünmesi, patolojik öz-sevgiden ve hatta patolojik öz-fedakârlıktan ayırt edilebilir. Ayrıca, bu kavram, müdahaleci ve baskıcı çocuk yetiştirme uygulamaları ile negatif olarak ilişkilendirilmiştir. Kendini sağlıklı bir şekilde düşünme, çocukken ihtiyaçlarını sağlıklı bir şekilde ifade etme yolu ile gelişmektedir. Kendisini sağlıklı bir şekilde düşünen bireyler, aynı zamanda kendilerine daha fazla öz şefkat gösterme eğilimindedirler. Son olarak; bu kişiler, başkalarını daha fazla umursarlar ve gerçek niyetlerle başkalarına yardım etme konusunda istekli olduklarını ifade ederler.

Bencilliğin nedenleri nelerdir Psikolojide, bireylerin bencil olmalarının nedenleri daha çok sosyal psikolojideki kuramsal açıklamalarla ve araştırmalarla incelenmektedir. Bu noktada en önemli nedensel açıklamaların başında kendine hizmet eden önyargı gelmektedir. Bu önyargı, kişinin başarısını kendi çabalarına ve yeteneklerine atfetme eğilimini yansıtır. Bencil bireylerde başarısızlık durumunda ise, dış etkenleri suçlama eğilimi vardır. Bu, kişinin kendi egosunu tatmin etme ve kendini üstün hissetme arzusundan kaynaklanır. İkincisi, temel yükleme hatası yapmaktır. Temel yükleme hatası, insanların başkalarının davranışlarını kişilik özelliklerine atfetme eğilimini ifade eder. Bencil bireyler; başkalarının olumsuz davranışlarını, onların kişilik özelliklerine yüklemektedirler ve durumsal faktörleri göz ardı etmektedirler. Üçüncüsü, kontrol yanılsaması yaşamaktır. Kontrol yanılsaması, kişilerin dışsal olaylar üzerinde daha fazla kontrol sahibi olduklarını düşünme eğiliminde olmaları anlamına gelir. Bu, kişinin kendi hayatını kontrol etme arzusundan kaynaklanır. Bencil bireyler, kontrol yanılsaması ile dış etkenlerin etkisini inkâr etme eğiliminde olurlar. Dördüncüsü, gerip tepme etkisidir. Geri tepme etkisi, insanların çelişkili kanıtlarla karşılaştıklarında kendi inançlarını daha da pekiştirme eğiliminde olduklarını belirtir. Bu, bencil kişinin mevcut inançlarını sorgulamak yerine onları güçlendirmeye çalışmasıyla ilgilidir. Beşincisi, geriye dönük önyargı yaşamaktır. Bu önyargı, kişilerin yeni bilgilerle karşılaştıklarında her zaman doğru bildiklerini düşünme eğilimini ifade eder. Bu, kişinin değişime ve gelişime kapalı olma eğiliminden kaynaklanır. Bunların dışında bencillik için diğer pek çok neden ortaya konabilir. Altıncısı, kendimizi gerçekten sevmeyi bilmemektir. Kendilerini sevmeyi bilmeyen insanlar, başkalarını da sevmezler ve onlara karşı bencilce davranırlar. Yedincisi, içinde yaşanılan çevredir. Kişinin yetiştirilme tarzı ve çevresi, bencil davranışları etkiler. Örneğin, aşırı şımartılmış veya sürekli olarak kendi isteklerini yerine getiren bir ortamda büyümek, bencillik eğilimlerini artırır. Sekizincisi, dürtüsel davranma eğilimi ve idin isteklerine göre hareket etmektir. İdin isteklerini ön plana çıkaran insanlar; başkalarının duygularını, haklarını veya ihtiyaçlarını umursamadan kendi isteklerini yerine getirme arzusu ile yaşarlar. Dokunucusu, çeşitli kişilik bozukluklarına baskın bir şekilde sahip olmaktır. Bencillik; anti sosyal kişilik bozukluğu, narsistik kişilik bozukluğu ve makyevelistik kişilik özellikleri ile yakından ilişkilidir. Onuncusu, bencilliğin hâkim olduğu toplumsal normlar ve değerler ile yaşamaktır. Bazı toplumlarda veya kültürlerde bencil davranışlar, bireysel başarı ve rekabeti teşvik eden normlar ve değerler tarafından desteklenebilir.

Bencillikle başa çıkmak için pek çok düzenleme yapılabilir. Bunların başında farkındalık gelir. Kişi, kendi davranışlarını ve etkilerini gözlemlemeli ve diğerlerinin duygularını ve ihtiyaçlarını daha iyi anlamalıdır. İkincisi, empatiyi geliştirmektir. Başkalarının bakış açısını anlamak için çaba göstermek ve onların duygularını dikkate almak gerekir. Üçüncüsü, dürüstlük yeteneğini geliştirmektir ve kullanmaktır. Kendi ihtiyaçlarımızı ifade etmek ve sınırlarımızı belirlemek önemlidir, ancak bunu diğerlerinin haklarını ve duygularını dikkate alarak yapmalıyız. Dördüncüsü, öz kontrol sahibi olmaktır. Dürtüsel davranmak yerine kontrollü davranmayı gerçekleştirmek gerekir. Beşincisi, sorumluluk almaktır ve saygı göstermektir. İnsanların kendi eylemlerinin sonuçlarına karşı sorumluluk almaları ve diğerlerine saygı göstermeyi öğrenmeleri bencilliği aşmada önemlidir. Altıncısı, toplumsal değerleri ve normları güçlendirmektir. Toplumun ortak değerleri, insanların birbirlerine saygı göstermelerini ve yardımlaşmalarını sağlar. Yedincisi, kendini geliştirmektir. Bencil davranışları azaltmak için kişisel gelişim çalışmaları yapmak faydalı olur. Örneğin, öfke yönetimi, stresle başa çıkma ve iletişim becerileri gibi konularda kendimizi geliştirmek, daha olumlu ilişkiler kurmamıza yardımcı olur. Sekizincisi, paylaşmada ve yardımlaşmada bulunmaktır. Bencillikten kurtulmanın yollarından biri, başkalarıyla paylaşma ve yardımlaşma alışkanlığı geliştirmektir. Dokunucusu, iletişim becerilerini geliştirip kullanmaktır. İyi iletişim, duyguları ve ihtiyaçları etkili bir şekilde ifade etmeyi ve başkalarının duygularını anlamayı içerir. Empatik dinleme ve etkili iletişim becerileri geliştirmek, bencil davranışları azaltmaya yardımcı olur.