Dış güç

Emperyalizm, dış güç olarak, diğer ülke, ülkeler üzerinde, siyasal, ekonomik, askeri, kültürel hegemonya kurarak yönlendirir. Emperyalizm yayılmacıdır. Gücü, askeri, teknik, ekonomik olmaktan çok, hedefleri ülke veya ülkelerde satılık, kiralık, ürkek kişiler bularak, kuklalar sürerek, dış borç vererek, ortaklıklar kurarak, kurumlarına sızarak, yanlış yönde politikalar önererek, dayatarak egemenlik sağlar.I. Cihan Savaşı sonrası, Osmanlı topraklarını paylaşan emperyal güçler, Sevr Antlaşması'yla Osmanlı'ya bıraktıkları, Anadolu'nun bir bölümü üzerinde kendi güdülemesinde monarşik, İslamı esaslara göre yönetilen bir devletin kalmasını amaçlamışlar; Anadolu'nun kendileri için uygun gördükleri yerlerini de işgal etmişlerdir.I. Cihan Savaşı'nın başat emperyal gücü İngiltere'dir. İngiltere - Fransa savaş öncesi Sykes-Picot olarak anılan anlaşmayla Ortadoğu'yu bölüşmüş, Suriye, Lübnan Akdeniz sahil bölümü Fransa'ya bırakılırken petrol zengini bölgelere İngilizler el koymuş, mütareke koşullarına da aykırı olarak öncelikle Musul'u işgal etmiştir.Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin kurulması, bağımsızlık mücadelesinin başlaması üzerine, emperyal güçlerin işgalleri sürerken, Başbakan Lloyd George bağımsızlık hareketini boğmak ve Batı Anadolu'nun işgali için Yunan ordusunun İzmir'e çıkmasını 5 Mayıs 1919 tarihinde önermiş, 15 Mayıs 1919'da İngiliz destekli Yunan ordusu İzmir'e çıkmıştır. Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışının ertesi günü de İstanbul'da işadamlarının, yöneticilerin de katılımıyla İngiliz Muhipler Cemiyeti kurulmuştur. Mustafa Kemal Paşa'nın Amasya Tamimi sonrası, İngiliz destekli, din söylemi ağırlıklı iç ayaklanmalar başlamış, ayaklanmalar bağımsızlık savaşı boyunca ve Cumhuriyetin ilk yıllarında da sürmüştür.II. Dünya Savaşı sonrası emperyal güç ABD'dir. İnönü, Roosevelt, Churchill arasında 1943 Kahire buluşması bir yana bırakılacak olursa, ABD ile yakınlaşma, savaş sonrası Stalin'in Kars ve Ardahan'ı Boğazlardan serbest geçişi birlikte kontrolü istemesi üzerine ABD Türkiye'ye destek gösterisi olarak 1946 yılında daha önce vefat etmiş büyükelçi Münir Ertegün'ün naaşını Missiouri zırhlısıyla Türkiye'ye gönderilmesiyle başlamıştır. ABD Başkanı Truman, Sovyet yayılmasını önlemek amacıyla Truman Doktrini olarak anılan Türkiye ve Yunanistan'a 400 milyon dolar tutarındaki askeri ve ekonomik yardım programını uygulamaya koymuştur. 1948 yılında Marshall Planı olarak da anılan Avrupa Kalkınma Planı uygulamaya konulmuş, Türkiye de program kapsamına alınarak 1948-52 döneminde borç-hibe şeklinde Türkiye'ye 35.7 milyon dolarlık kaynak aktarılması öngörülmüştür.1950 sonrası DP döneminde yakınlaşma, dış güç etkisi belirginleşerek sürmüştür. Türkiye 1951 yılında ABD'ye destek olarak Kore'ye asker göndermiş, 1954 yılında NATO'ya alınmış, dış telkinlerle 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi teşvik, 6326 sayılı petrol kanunları kabul edilmiştir. İyi ilişkiler sürerken 1964 yılında Kıbrıs olaylarının