SMS ile size de kira geliriniz tespit edilmiştir mesajı geldi mi SMS gelen herkes kira vergisi ödemek zorunda mı 33 bin TL'nin üstünde kira geliri varsa ne olacak Gelir İdaresi Başkanlığı'nın gönderdiği SMS'lerle daha da dikkat çekici olan kira vergisiyle ilgili tüm merak edilenleri ve dikkat edilmesi gerekenleri vergi hukuku uzmanı Av. Dr. Burak Aslanpınar'a sordum.

"Maliye'nin yapay zekâ destekli bir sistemi var. Bu sistem, Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS), tapu, banka, PTT, inşaat ve sigorta şirketleri, TOKİ, elektrik, su, doğalgaz şirketleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi farklı kurumlardan alınan bilgilerle çalışıyor. Alınan bilgiler işlenerek kira geliri elde ettiği izlenimi oluşan kişilere SMS gönderiliyor. Örneğin bankadan yapılan ödeme, kira ödemesi diye geçtiyse veya başka bir nedenle kira diye görünüyorsa, SMS otomatik olarak gönderiliyor. Herkesin durumuna tek tek bakılmıyor. Kira geliri olmadığı halde SMS alınması halinde "Dijital Vergi Dairesiİnternet Vergi Dairesi" üzerinden "Kira gelirim bulunmuyor", "Gayrimenkulümü sattım" gibi açıklamalarda bulunulabilir."

ASLINDA GELİR VERGİSİ

- Kira vergisi nedir Kira vergisi diye ayrı bir vergi türü olmamasına rağmen gayrimenkul sermaye iradı yani gayrimenkullerden elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesi halk arasında bu şekilde adlandırılıyor. Burada sözünü ettiğimiz vergi aslında gelir vergisi. Diğer taraftan, kira gelirleri yalnızca konutlardan elde edilen gelirlerle sınırlı değil. İşyerinden ya da arsadan elde edilen kira geliri de olabilir. Taşınır mallardan ya da fikri haklardan da kira geliri elde edilebilir. Ancak konut kira geliri çok geniş bir kitleyi ilgilendiriyor.

33 BİN TL'Yİ AŞMIYORSA

- Herkes kira vergisi ödemek zorunda mı Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde konut kira gelirleri ve diğer kira gelirleri arasında fark var. 2024 yılı konut kira gelirleri için 33 bin TL'lik bir istisna var. 2024 yılı boyunca konuttan elde edilen kira geliri toplamda bunu aşmıyorsa beyanname vermek ve vergi ödenmek zorunda değil. Ama burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus var. Eğer kişi ticari kazanç, zirai kazanç ya da avukat, doktor gibi serbest meslek kazancı elde eden biriyse bu tutarın altında kira geliri elde etse de beyanname vermesi gerekiyor.

- 33 bin TL'nin üstünde kira geliri varsa ne olacak 2024 yılı gelirlerindeki yıllık 33 bin TL'lik istisna herkes için aynı. Bir yalıyı kiraya veren kişi de mütevazı bir daireyi kiraya veren kişi de aynı istisnadan yararlanır. Üstündeki kısım için vergilendirme söz konusu olur. Örneğin eğer kira geliriniz 200 bin TL ise bunun ilk 33 bin TL'si istisna kapsamında değerlendirilir geri kalan 167 bin TL üzerinden giderler indirildikten sonra vergi hesaplanır.

- Kiracı kirasını ödemezse vergi ödenecek mi Gelir vergisinde, adı üstünde gelirin elde edilmesi yani tahsil esas alınır. Eğer kiracı ilgili yılda kirasını eksik ödediyse ya da hiç ödemediyse, tahsil edilen miktar üzerinden vergilendirme olur. Örneğin, sözleşmede yıllık 240 bin TL kira bedeli yazmakla birlikte kiracı sadece 100 bin TL ödeme yaptıysa, verginin hesabında 100 bin TL dikkate alınır.

'KAYNANA VERGİSİ' NE KADAR

- Kira almadan (bedelsiz) olarak bırakılan ev için vergi ödenir mi Bu durum, rahmetli Prof. Dr. Şükrü Kızılot hocamızın koyduğu ismiyle "Kaynana vergisi" olarak biliniyor. "İyilik vergisi" de denilebilir. Çünkü kira almadan evinizi kullandırarak iyilik yapıyorsunuz, üstüne vergi ödemek durumunda kalıyorsunuz. Altsoyunuza ve üstsoyunuza (anne, baba, büyükanne, büyükbaba, çocuklar, torunlar) veya kardeşinize bedelsiz olarak bir ev bırakılabilir ve bu durumda vergi ile karşılaşılmaz. Ancak kayınvalide, kayınpeder, teyze, hala, amca, dayı, kuzen veya arkadaş gibi diğer kişilere bedelsiz bırakılması halinde, emsal kira bedeli üzerinden vergi ödenmesi gerekiyor. Emsal kira bedeli ayrıca tespit edilmediyse emlak vergisi değerinin yüzde 5'i yıllık kira geliri kabul ediliyor. Örneğin, taşınmazın emlak vergisi değeri 3 milyon TL ise, bunun 5'i yani 150 bin TL yıllık kira bedeli olarak kabul edilerek bu miktar üzerinden vergi hesaplanır.