"Bir insan ne iş için yaratıldı ise, o işin sebeplerini onun önüne getirirler." Sual: Bir kimse Cehennemlik ise bu kimsenin, ibadet etmesinin ne faydası olabilir ki Cevap: Bu konuda İmâm-ı Gazâlî hazretleri Kimyâ-i se'âdet kitabında buyuruyor ki: Cehennemlik olanın çalışması ne fayda verir, sualine gelince. Bu söz, bir bakımdan doğru, bir bakımdan yanlıştır. Doğru olması şöyledir ki, bu söz, söyleyen kimsenin felaketine sebep olur. Ezelde Cehennemlik yazılmış olmanın alameti, bu sualin hatıra gelmesi, bundan dolayı çalışmayıp, tohum ekmemesidir. Dünyada tohum ekmeyen, ahirette biçemez. Bir kimsenin açlıktan ölmesinin, takdir edilmesinin alameti; "Ezelde açlıktan ölmek alnıma yazılmış ise, yiyip içmek fayda vermez" düşüncesinin kalbine gelmesidir. Böyle düşündüğü için, yiyip içmez ve açlıktan ölür. Bunun gibi, fakirlik kaderim ise, çalışmanın ne faydası olur diyen biri de, çalışmaz, elbette fakir kalır. Zenginlik kaderi olan kimseye de, şöyle düşünce verir ve der ki; "Zengin olması takdir edilenler, çalışır, kazanır..." Bu düşüncesi, onu çalışmaya sürükler. Demek ki, bu düşünceler boş değildir. Ezeldeki yazı sebebi ile, kalbe gelir ve meydana çıkmasına sebep olur. Bir insan ne iş için yaratıldı ise, o işin sebeplerini onun önüne getirirler. Yoksa onu, sebepsiz olarak, o işbaşına geçirmezler. Bunun içindir ki; (Çalışınız, herkes, ne iş için yaratılmış ise, o iş, ona kolaylaştırılır!) buyuruldu. O hâlde, herkes, sürüklenmiş olduğu hallerden ve işlerden, alnının yazısını ve