Spartakist Vehbi Sarıdal ve Sadık Ahi'yle Ulusal Kurtuluş'a katılmak için Ankara'ya geçen Nafi Atuf Kansu (1891-28 Ekim 1949), çeşitli okullarda öğretmenlik, yöneticilik, Türkiye Muallim ve Muallimeler Derneği kuruculuğu, TED kurucu başkanlığı, Halkevleri ve Ülkü dergisi yöneticiliği yapan, Cumhuriyet eğitim devriminin öncülerinden örgütçü bir eğitimciydi.

Cevat Dursunoğlu'nun "Yeni rejimin ilk meslek adamı olarak" eğitime girdiğini söylediği Kansu; Atatürk Devrimlerinin yurttaş bilinciyle dolu kuşaklar yetiştirmeyi amaçlayan temel felsefesinin eğitimini düzenleyen Cumhuriyet'in ilk eğitim müsteşarıydı (1924-1927).

Milletvekili seçilince, Mustafa Necati'nin "Teessürlerle kabul edilmiştir" notuyla istifa eden, CHP'deki Genel Sekreterlik ve Eğitim Bakanlığı Siyasi Müsteşarlığı gibi görevlerinde Yücel ve Tonguç'un siyasal destekçisi olan eğitim devrimcisiydi.

Cumhuriyet Eğitim Devriminin Mülkiyeli Mimarı Nafi Atuf Kansu'da (Haz. Metin Atuf Kansu-K. Işık Kansu, Mülkiyeliler Birliği) yaşamını ve yazılarını bulacağımız; torunu Işık Kansu'nun hazırladığı Unutulmuş Bir Eğitim Devrimcisi'nde (Öğretmen Dünyası) aktardığı gibi; "Volkan gibiydi Nafi Atuf ve arkadaşları. Ülkücüydüler, devrimciydiler, gerçekten eğitimciydiler..." (Engin Tonguç)

Kansu'nun ilk basımı 1929'da yapılan Pedagoji Tarihi (Telgrafhane) ve 1910'lu yıllarda yazdığı kitapçıklarından oluşturulan Bir Eğitimcinin Kaleminden Öğretmen Tolstoy (Haz. Metin Atuf Kansu, Telgrafhane) adlı kitaplarıyla buluşmak; milli eğitimimizin temellerini atan, öğretimi birleştiren, karma eğitim, laik eğitim, iş eğitimi ilkelerinin

uygulanmasını, Arap harflerinin kaldırılmasını sağlayan Mustafa Kemal'e iş ve ülkü arkadaşı olan bir devrimciyle kucaklaşmaktır.

Yazdığı onlarca kitabın yanı sıra Cumhuriyetin ilk eğitimcilerinden biri olarak yüzlerce öğrenci yetiştiren Vedat Günyol'un Bilinç Yolunda, Uzak Yakın Bölük Pörçük Anılar, Gün Ola Harman Ola, Kendimce Denemeler (Dönence, 2025) adlı dört kitabının yeni basımlarının sağlanması ve öğrencisi Aydın Ergil'in kaleminden çıkan Hümanist Yazar

Yayıncı ve Öğretmen Vedat Günyol'un Yaşamöyküsü (Cumhuriyet Kitapları) kültürümüze ve eğitimimize büyük katkıdır, emeği geçenleri kutlamak Cumhuriyetçilerin gönül borcudur.

Eğitimin her sorunuyla ilgilenen, eğitim devrimcilerimizle, öğretmen örgütlenmesiyle ilgili onlarca kitaba imza atan; kendi anlatımıyla Uzun Koşu'da (Cumhuriyet Kitapları) ve