-Müziğin bidayetinden beri güçlü bir dispozitif aracı olarak dinler ve iktidarlar tarafından etkili bir şekilde kullanılması söz konusu katmanlardan yani düzeylerden sadece birkaçıdır.

Bu sebeple ses ve müzik fenomeninin hangi düzeye göre ele alındığı ve anlatılmak istendiği son derece önemlidir. Aksi halde çoklu katmandan çoklu karmaşanın ve dolayısıyla anlamsızlığın ve anlaşılmazlığın üretilmesi kaçınılmazdır.

Bu esasta, kanun sanatçısı ve bestekâr bir akademisyen felsefeci olan Muharrem Hafız'ın Müzik ve Felsefe Klasik Dönem İslam Filozoflarının Müzik Felsefeleri adlı kitabını (Klasik, 2022) mezkur katmanlar arasında yapılmış güzel bir seçme ya da çerçeveleme (sınırlandırma, sınıflandırma) örneği olarak verebiliriz.

Hafız bu çerçevelemeyi ilkin kitabının giriş yazısında, kendisininkine benzeyen çalışmaları zikrederek filozofların müzik felsefelerine yoğunlaşmayı öne aldığını, bu maksadına dahil olmayan çalışmaları ise dışta bıraktığını söyleyerek yapmaktadır.

Bu minvalde müzik felsefesinin "genel manada müzik üzerine felsefece düşünmek" olduğunu belirten Hafız, bu düşünmenin bir gereği olarak

-Ses nedir Sesin kökeni fiziksel mi yoksa kozmikmetafizik midir Ses ile melodi arasındaki farklar nelerdir

-Müzik pratiği ile teorisi arasındaki ayrım nerede başlar

-Müziğin ilkesi tartışmasında pratik mi önce gelir yoksa teori mi

-Melodik seslerin ilkesi doğal mı yoksa doğa-üstü güçler midir

-Beste ile icra arasında nasıl bir ilişki söz konusudur

İkisi arasında hangisinin diğerine önceliği bulunur Sesten melodiye geçiş nasıl açıklanır

-Müzik ilminin diğer ilimlerle ilişkisinin meşru zemini nedir

-Gökcisimlerinin müziğinden bahsedilebilir mi

-Bundan bahsedile bilinecekse dünyevi her türlü müziğin semavi ilkesi nasıl temellendirilebilir ve aksine müziğin asli ilkesi algısal ve fenomenolojik midir

-Müzik hem sanat hem bir (b)ilim olabilir mi

-Bu mümkünse o halde bu ilmin konusu, ilkesi ve yöntemi nedir" şeklindeki "felsefi bilinçten" kaynaklanan ve sayısı daha da çoğaltılabilecek olan soruların izini Kindî, Fârâbî, İhvân-ı Safâ ile İbn Sînâ'nın ilgili eserleri üzerinden konu, ilke, mesele ve yöntem esasında sürmektedir. Ne var ki "klasik dönem İslam düşüncesindeki" müzik felsefelerini konuşmak önce Pisagorcu Yeni Platoncu görüşlerle, Aristoteles ve Aristoksenos'un görüşlerini konuşmayı da gerektirmektedir. Zira burası