Zbigniew Brzezinski'nin ifadesi ile Avrasya (Avrupa-Asya) satranç tahtasıdır. Jeostrateji ise satranç oyunu gibidir. Hünerli stratejistlerin coğrafya üzerinde yaptığı hünerli hamleler, bölgesel jeopolitik dengeleri etkileyebilir, hatta değiştirebilir ve hatta küresel etkiler yapabilir.

Küresel güç mücadelesinde in'in ABD'ye üstünlüğü, imalat kapasitesi ve Kuşak Yol Girişimi ile jeopolitik nüfuz alanını genişletmesidir. ABD ise Kuşak Yol Girişimi içindeki kritik bölgelerde etkili olarak, sorunlar oluşturarak in'in yükselişini dizginlemeye çalışmaktadır. Güncel Zengezur Koridoru meselesi de böyledir.

ORTA KUŞAK'IN ÖNEMİ ARTIYOR

Kuşak ve Yol Girişimi içinde Rusya'dan geçen kuzey koridor, Ukrayna savaşı nedeni ile tıkanmış ve önemini yitirmiştir. Deniz yolu ise özellikle Kızıl Deniz ve Basra körfezindeki güvenlik risklerinin etkisi altındadır. in'i Türkistan (Orta Asya) üzerinden Güney Kafkasya'ya ve Anadolu üzerinden Avrupa'ya bağlayan Orta Kuşak ise daha kısa, daha hızlı ve daha güvenli koridordur. Bu nedenlerle in için önemi giderek artmaktadır. Türkiye ise coğrafyası ile yalnızca Orta Koridor'un Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan transit yolu değil, bu projenin kilit önemdeki oyuncusudur.

Orta Koridor aynı zamanda, Türkiye'yi Türk dünyasına bağlayan jeostratejik eksendir. Orta Koridor, Bakû-Tiflis-Kars hattında halen çalışmaktadır. Türkistan üzerinden in'den gelen kargo Gürcistan limanları aracılığı ile Karadeniz üzerinden veya Türkiye'nin demiryolu hattı ile Avrupa'ya aktarılmaktadır. Mevcut sorunlarına ve yatırım gereksinimlerine karşın, Orta Koridor ile 2024 yılında toplam kargo taşıması yüzde 60 artarak 4.5 milyon ton olarak kaydedilmiştir. ABD'nin 99 yıllığına kiraladığı Zengezur kritik geçiş bölgesi ile gündeme gelen Türkistan-Azerbaycan-Nahçıvan-Türkiye hattı tek başına Orta Koridoru oluşturmayacaktır. Bu hat Gürcistan'dan geçen hat ile birlikte genişleyerek ve tüm Güney Kafkasya'yı kapsayarak Orta Koridoru oluşturacak ve Orta Koridor olarak tanımlanacaktır.

ZENGEZUR KORİDORU FIRSATTIR

ABD tarafından kontrol edilmesi ciddi riskler taşısa da Zengezur yolunun çalışması ile birlikte Orta Kuşak, Türkiye demiryolu ve karayolu hatları ile Avrupa'ya bağlanabileceği gibi yapılacak yatırımlarla koridor İskenderun ve Mersin limanlarına da bağlanabilecektir. Böylece Türkiye, Orta Kuşağı Doğu Akdeniz, Ortadoğu, Avrupa ve Afrika ile irtibatlandıran önemli transit ve lojistik merkezine dönüşebilecektir.