Günümüze gelene kadar öğretmenlik mesleği açısından Köy Enstitüleri ve eğitim enstitüleri öğretmenlik felsefesini, yetiştirdiği öğretmen adaylarına kazandırıyordu. Bu okullardan Türkiye'yi aydınlatmak misyonuyla bir kıvılcım olarak çıkan öğretmenler ateş olarak öğrencilerini ve toplumu aydınlatıyorlardı. Bir Köy Enstitüsü mezunu öğretmenini tanımanızı ve onunla sohbet etmenizi çok isterim (eğer hayatta kalmışlarsa). Yoksa onların öğrencileriyle tanışın, sohbet edin, göreceksiniz ufkunuz ne kadar genişleyecek.

Nasıl yetişiyordu bu öğrenciler derseniz ilk önce okuma kültürü oluşturulmuştu, her biri dünya ve Türk klasiklerinin çoğunu okumuş, dolayısıyla doğru düşünmeyi, soru sormayı, karar vermeyi öğrenmişti. Tüm çevreye yapıcı gözle bakarken eleştirel bakışı ve düşünmeyi de hiç eksik etmemişler yaşamlarında. br data-mce-bogus"1"

Bu kişilerin bir konuya başka açılarla bakmak, dinlemek, gözlemlemek, anlamaya çalışmak temel davranış şekillerindendir. Onlar dinlemenin de konuşmak kadar bir sanat olduğunu bilirler. Yine onlar anlamanın başlangıcının hak vermesek bile karşının tüm duygularının kabul etmekten geçtiğini iyi bilirler. Onların yaptıkları, hissettikleri, yaşattıkları ve en çok da bir yaşam kılavuzu niteliği taşıyan düşünceleri yolumuzu aydınlatmaktadır. Onların yaşadıkları topluma bıraktığı duygu, azim ve kararlılıkları bizlerin yol göstericisidir. Onlar bilime, sanata, emeğe, birliğe, dayanışmaya, aydınlığa yüzünü dönenlerdir. Köy Enstitüsü mezunu öğretmenlere çok şey borçluyuz. br data-mce-bogus"1"

Köy Enstitülerinde okuyan öğrenciler mutlaka bir müzik aleti çalarlardı. Ağaç dikerler, toprağı işlerler, inek sağarlar, taşlardan duvar örer, ekin biçer, harman atardı. Hiç gördünüz mü Köy Enstitüsü mezunu olup da zeki olmayanını, akıllı olmayanını Yurdunu, toprağını sevmeyenini görmediniz değil mi Çünkü onların düşünceleri evrensel; duyguları, davranışları insanlık içindir.br data-mce-bogus"1"

Onların kimseye öfkeleri yoktu, borcu da. Hatta alacakları kaldı bu ülkede. Çünkü kurdukları okulları kapattılar, çok uzaklardan getirdikleri suyu kuruttular, yetiştirdikleri ağaçları kestiler. Onların içinden tüm mevsimler geçti. Onlar ne kendilerine ne çevrelerine ne de devlete yük oldular. Ülkenin dört bir yanında sevgilerini ve bildiklerini paylaştılar. Çoğalttılar, çoğalttıkça çoğaldılar. Bozkırda ağaç diktiler ve tutturdular. Bugüne izlerini bıraktılar; nefeslerini, becerilerini öğrencilerine miras kıldılar.br data-mce-bogus"1"

"İnsanlar vardır, ayak izinden gidilir." İşte bu insanların ayak izleri takip edilir. Çünkü bunların yurtseverliği sözle ve sembollerle değil, yurdunun gerçeklerini bilmekle başlar. Üretimin, paylaşımın, bağımsızlığın yurdunun her yerinde var olabilmesi çabasıdır bu öğretmenlerin derdi. Onlar; okuyan, düşünen, sorgulayan, savunan, bedel ödeyen bir kuşaktan gelenlerdi. br data-mce-bogus"1"