Toprak bize sesleniyor - Prof. Dr. Ülkü Sarıtaş

1945 yılında kabul edilen 4760 sayılı Toprak Bayramı Kanunu ile her yıl 11 Haziran'ı takip eden ilk pazar ülkemizde Toprak Bayramı olarak kutlanıyor. Toprak kullanımı, tarım toprağının önemi, toprak yönetiminin sürdürülebilirliği gibi konularda farkındalık oluşturarak toprağı korumayı amaçlayan bugünde, hava ve su gibi canlıların yaşaması için vazgeçilmez bir öğe olan toprak ne yazık ki can çekişiyor.

Yılda 550 tonu tarım toprağı olmak üzere 1-3 milyon ton toprak yitirilmekte ülkemizde. Bu durum 70 milyon ton bitki besin maddesinin yitirilmesine yol açarak çevre kirliliği, gıda güvensizliği ve toprağın çoraklaşmasına yol açan suni gübre kullanımına yol açmakta.

TARIMSAL ARAZİ YOK OLURSA

Toprak yitiminin nedenlerine baktığımızda en başta kontrolsüz ve bilinçsiz yapılaşma ve vahşi madenciliği görüyoruz.

İstihdamı artırmak için inşaat sektörünü desteklemek, çevresel etkileri değerlendirilmeden ulaşım, alt ve üstyapı yatırımları yapmak günümüzde hızla devam ediyor. Mera ve ormanlık alanların çoğunu "işe yaramaz" olarak nitelendirip; yüz binlerce ağacı kesmek, verimli toprakları hafriyat olarak denizlere boşaltmak, tonlarca verimli toprağın yitirilmesinin yanında içinde yaşayan binlerce endemik bitkiyi ve canlıyı da yok etmek anlamına geliyor.

Sonuçta tarımsal arazilerin yitirilmesi; küresel ısınma, aşırı yağış, mevsimsiz don ya da uzun süreli kuraklık gibi anormal meteorolojik olaylar ile tarımda verimsizlik ve ithalata bağımlılık doğuyor.

Doğada hiçbir şey diğerinden bağımsız hareket etmez. Toprak, su, hava, bitki hayvan ve insan bütün canlılar bir denge içinde varlığını sürdürür doğada. Ne yazık ki bu saydığımız doğa bileşenleri içinde dengeye zarar veren tek varlık insandır. Ancak adaletsizliğe bakın ki dengenin bozulmasından etkilenen doğanın tüm bileşenleridir. En büyük yitimi de toprak yaşamaktadır. Büyük ozan Âşık Veysel'in "Benim sadık yârim kara topraktır" dediği, Afrika kabilelerinde "asla ölmeyen anne" olarak tanımlanan toprağa karşı insanın bu hoyratça yok etme davranışının temelinde yatan vahşi kapitalizm ve onun yol açtığı daha çok kazanma hırsıdır.

DEĞERLERİMİZİ YİTİRDİK

Sanayi ve teknoloji devrimi belki çok şey kazandırdı bizlere ama tonlarca toprak kaybı yanında geri getirilmesi mümkün olmayan birçok değerimizi de yitirmemize yol açtı ne yazık ki. Bakınız Kızılderili Reis John Fire Lame Deer ne güzel özetlemiş günümüz dünyasını: