Saramago'nun Körlük romanında felaket karanlıktan gelmez; aksine her şeyi bembeyaz bir ışık yutar.

Gözler açıktır, gündelik hayat sürer, insanlar konuşur, kararlar alır, tartışmalar yapılır; ama bağlam kaybolduğu için hakikat görünmez olur.

Türkiye'de siyasal tartışmanın büyük kısmı da böyle bir beyaz körlük halinde yürüyor: Görme yetisinin değil, gerçekliğin siyasal mimarisinin yitimi...

Rejimin gövdesini, iktidarın elinde biriken zor ve imtiyaz mimarisini, eşitsiz oyun alanının kurucu mekanizmalarını paranteze alıp, muhalefeti "niye şunu yapmadı" diye azarlayan bir soyutluğa saplanıyor.

Zorbalığın haritası görünmezleşince, eleştiri ister istemez yanlış hedefe yöneliyor; "ağanın başını saklayıp köyün yetimini dövme" kolaycılığına...

Medyascope'ta çıkan Mümtazer Türköne'nin yazısı da bu hattın tipik bir üretimi. CHP'nin komisyonun İmralı ziyaretine üye vermeme kararını, "popülizmin parantezi"ne alıyor; halk rızasını, toplumsal nabzı dikkate alan her siyasal ihtiyatı, peşinen bir "kitle kuyrukçuluğu" gibi okuyor.

Böylece eleştiri, Türkiye'nin siyasal gerçekliğini dışarıda bırakan bir demokrasi fantezisi üzerine kuruluyor.

Sanki iktidar sıradan bir rakipmiş, sanki yargı bir siyasal aparat değilmiş, sanki medya tekeli yokmuş, sanki muhalefet kriminalize edilmiyormuş, sanki seçimle iktidar değişiminin zemini hala olduğu gibi duruyormuş gibi...

O parantezin içine bunları koymadan CHP'yi "cesaret" sınavına çekmek, eleştiriyi daha baştan rejimin diline eklemlemekten başka bir şey değil.

Türkiye'de siyaset artık eşit aktörlerin serbest rekabeti değil; seçimlerin varlığını korusa bile oyunun kurallarının devlet gücüyle sürekli yeniden yazıldığı bir rekabetçi-planlı otoriter düzlem...

Burada muhalefetin her hamlesi, niyet ve doğruluk ölçüsünden önce, iktidarın onu nasıl bir tuzağa çevireceği ihtimaliyle birlikte düşünülür.

Bir hamlenin "doğru" olması yetmez; o hamlenin iktidar tarafından nasıl bir dosyaya bağlanacağı, nasıl propaganda malzemesine dönüştürüleceği, nasıl ters yüz edilip muhalefetin alnına sürüleceği hesabı çoktan siyasetin maddi parçası haline gelmiştir. Bu gerçekliği yok sayan her eleştiri, "normal ülke, normal siyaset" masalıyla konuşur; masal dili ise rejimin işine yarar.

Bu körlüğün nasıl bir siyasal işlev ürettiğini görmek için aynı haftanın başka sahnesine bakmak yeter. Bahçeli, Meclis grup toplantısında milletvekillerine dönüp İmralı'ya gidiş iznini soruyor; salondaki alkışı alır almaz da bu dar salon iradesini "milletin özü" ve "milletin öz kararı" diye bütün bir yurttaşlığın yerine ikame ediyor.

Bir parti grubunun ritüel alkışını "milletin kararı" saymak, otoriter meşruiyet mühendisliğinin kristal hali. İktidar bloğunu devletle özdeşleştirip, kendi kapalı çevresini "milletin kendisi" ilan eden her rejim gibi, burada da "millet" bir toplumsal çoğulluktan çıkarılıyor, iktidarın aynasına yansıyan tekil bir suret olarak kuruluyor. "Millet biziz" diyen bir iktidar, muhalefeti daha cümle kurulmadan millet dışına iter; sonra da o muhalefetten "millet adına cesur davranmasını" bekleyip, davranmadığında onu döver. Rejimin dili budur...

Bu dili görmeyip "popülizme sapmak"la suçlamak, eleştirinin yönünü ve sınırını iktidarın tezgahına teslim etmektir.

Üstelik Bahçeli'nin kurduğu "Silivri'ye gidiliyorsa İmralı'ya da gidilir" cümlesi, iktidarın rejimsel diliyle taktik ihtiyaçlarının nasıl birbirine yapıştığını da gösteriyor.

Bahçeli, "ikisi de Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde, aralarında fark yok" diyerek İmralı'yı sıradan bir cezaevi ziyareti gibi normalleştirmeye çalışıyor.

Zülal Kalkandelen bu haftaki yazısında hatırlattı: Aynı Bahçeli 2013'te Silivri'de İlker Başbuğ'u ziyaret ettikten sonra şunu söylemişti: "Silivri, İmralı'nın dengi ve eşiti değildir... Bu İmralı'ya muadil bir adım değildir."

Doğru; "arşiv unutmuyor."

Bahçeli siyasetinin alamet-i farikası haline gelmiş bu yön değiştirme, meselenin rejim konsolidasyonu penceresinden yürütüldüğünü ele veriyor.

İmralı'yı "eşdeğer ziyaret" diye paketleyen söylem, bugünün otoriter normalleştirmesi...

Sahnenin ikinci katmanı daha da öğretici. Öcalan Meclis'e gelsin diyerek perdeyi açan Bahçeli, DEM Parti grubunda atılan Öcalan sloganlarını "Meclis çatısı altında taşkın sloganlara yer yoktur" diye eleştirmişti.

Yani bir yandan İmralı'ya gidişi kendisi için bir siyasal hamle alanı olarak açarken; öte yandan aynı sürecin politik dilini "taşkın" diye damgalayarak yine kendince disipline ediyor, sınırını çiziyor.

Bu çoklu tutum rejimin çok katmanlı işleyişini de ele veriyor.

Müzakere alanını kendi denetiminde açmak, meşruiyet ve söylem alanını aynı denetimle daraltmak...

Kapıyı açan da iktidar, eşiği kimin hangi kelimeyle aşacağını belirleyen de...

Böylesi bir düzende muhalefetin atacağı her adım, bir tercih sayılmıyor, iktidarın çizdiği labirentte hayatta kalma hamlesine dönüşüyor.

Bu labirenti görmeden muhalefeti "niye şu kapıdan girmedin" diye azarlamak, fiilen labirentin mimarının yanında saf tutmaktır.

Kemal Can'ın yine Medyascope'ta hatırlattığı tablo tam olarak burada yerine oturuyor. Kısaca şöyle yorumluyor Kemal Can: "CHP komisyona katıldığında 'Türk mahallesindeki işinin bittiği' ilan edilmişti; şimdi de 'Kürt mahallesinden kovulacağı' kesinmiş gibi konuşanlar var.

Oysa sırf bu nedenle dünyanın yerinden oynamayacağı açık.

Süreci taktik bir kıskaca çeviren, komisyonu kapalı devre çalıştıran, somut hiçbir demokratik zemin üretmeden işi bir tür güç gösterisine indirgeyen belirleyici aktörler baştan beri böyle davrandılar. Dolayısıyla "bir çuval incirin berbat edilmesi" vebalini tek başına CHP'ye yüklemek, rejimin taktikçilikteki maharetsizliğini muhalefetin sırtına yıkmaktan ibaret. Sorumlu aranacaksa, süreci iyice taktik mücadeleye çevirip somut hiçbir şey yapmadığı halde teşekkürlere boğulanlara bakmak gerekir."

Türkiye'de siyaset, artık rekabet değil.

Seçimsizleştirme ve "lawfare" ile iç içe geçmiş bir mimari...

İktidar "yargı yoluyla siyaset" dahil her pratiği olağan bir yönetim tekniği haline getirerek muhalefeti bir şekilde "fail" konumuna hapsediyor.

Bu koşullar altında İmralı ziyaretine katılmak da katılmamak da bir çifte bağın içinde. Katılsa "terörle temas" yaftasıyla kamuyoyu- medya saldırısının kapısı açılacak; katılmasa "barış ya da Kürt düşmanı" diye hedefe çakılacak.

Rejimin kurduğu kıskacın mantığı budur: muhalefeti hangi adımı atarsa atsın cezalandırılabilir bir alana hapsetmek.

Bu çifte bağ görülmeden atılan her "popülizm" suçlaması, iktidarın kurduğu oyunu perdelemekle kalmaz, oyunu tamamlar.

Tuncer Bakırhan'ın"Cumhuriyet Halk Partisi'nin üye vermeme kararı Kürtleri yaralamıştır, kırmıştır........Böylesine yüzyıllık bir yaranın sarılacağı bu dönemde, sorumluluk almama durumunu bir yere not ettik." diyerek CHP'yi suçlaması, Pervin Buldan'ın atıp tepkiler üzerine sildiği tweet de tam bu çifte bağın muhalefeti nasıl iki taraftan sıkıştırdığını gösteriyor.