Nâzım Hikmet'in "Kafatası" oyunu, bilimin ve bilginin kapitalist sistem tarafından nasıl araçsallaştırıldığını gözler önüne serer. Doktor Dalbanezo'nun kızı, henüz tedavisi mümkün olmayan verem hastalığına yakalanmıştır. Doktor, kızını tedavi edebilmek için tüm zamanını bu hastalık için ilaç bulmaya adar ve bulur. Ancak iktidar ve iktidarla uzlaşmış sermaye, çıkarlarına uymadığı için tedaviye izin vermez. Bu süre içinde kızını kaybeder Doktor Dalbanezo. Bulduğu ilaç elinden alınmış, hekimlik yapması engellenmiştir. Mecburen sirkte çalışmaya başlar. Kapitalist muktedirler Dalbanezo'nun ölümünün ardından kafatasını bile satar. Yaşarken acımasızca yararlandıkları doktordan ölümünden sonra da kâr etmesini bilirler.

İlk baskısı 1932 yılında yapılmış bu oyunun yazılmasının üzerinden neredeyse 100 yıl geçti. Bugün Nâzım'ın dillendirdiği ilkel kapitalist sistemin çok daha şiddetli haliyle sarmalanmış durumda değil miyiz

HEKİMLERİN ÇALIŞMA KOŞULLARI

İşte sayısız örnek arasından biri, Prof. Dr. Mehmet Ergenoğlu davası. Ergenoğlu, bir kalp damar cerrahisi (KVC) uzmanıydı. Çukurova Üniversitesi'nde aldığı tıp ve KVC eğitiminin ardından Amerika ve Belçika'daki önemli merkezlerde altı yıla yakın çalışmıştı. İyi insan, iyi hekimdi. Kurtardığı yüzlerce yaşamla, binlerce kişinin yaşamına dokunmuştu.

Pandeminin başladığı günlerde bir vakıf üniversitesinin tıp fakültesinde öğretim üyesiydi. Çoğu vakıf üniversitesinde olduğu gibi onun çalıştığı kurumda da hekimler; üniversitede iş sözleşmesi (4A), hastanede ise hizmet alım sözleşmesi (4B) ile çalıştırılıyordu. 4A'lı olması YÖK açısından yasal bir zorunlulukken hastanede 4B'li olması özel sağlık sermayesinin bir dayatmasıydı.

Bu yolla özel hastaneler mali ve hukuki tüm sorumluluklarından kurtuluyor, hekimler ise çalışma koşulları ve yükümlülükler bakımından 4A'lı çalıştırıldıkları halde 4B'li oldukları için tüm iş haklarından yoksun bırakılmış oluyordu.

KAPİTALİZMİN GETİRDİĞİ

Dr. Ergenoğlu görev yaptığı sırada Covid19 hastalığına yakalanarak 15 Mart 2021'de yaşamını yitirdi. Meslek hastalığı nedeniyle vefat ettiği saptanarak iki kızına maaş bağlandı. Her şey şaşırtıcı bir şekilde olması gerektiği gibi gidiyordu ta ki Esenyurt SGK Müdürlüğü'nün "Bağlanan gelirin kesileceği ve o güne dek yapılmış ödemelerin tahsil edileceği"ni belirten Mart 2023 tarihli yazısına kadar. Bu karar, Prof. Ergenoğlu'nun virüsle, öğretim üyesi olarak değil, hekim olarak karşılaştığı gibi akıldışı ve "zorlama" bir gerekçeye dayandırılıyordu