Parlamenter sistem, yasama, yürütme ve yargının birbiriyle olan ilişkilerinde dengeleri gözeten yönetim sisteminin adıdır. Hukuk devleti ise hukukun üstün kılındığı yönetim biçimi olup parlamenter sistem bu yazıda yer vereceğimiz unsurlar yanında hukuk devletinin öğeleri arasında yer almaktadır.

Çağdaş özgürlükçü demokrasi ile yönetilen cumhuriyet rejimlerinde, hukuk devletinin bütün kural ve kuramlarına ayrıntılı bir biçimde anayasalarda yer verilmektedir.

Bir ülkede hukuk devletinden söz edebilmek için hukukun üstünlüğü, güçlendirilmiş parlamenter sistemin sağlanması, temel hak ve özgürlüklerinin tanınması, özgürlükçü demokrasi ve nihayetinde özgürlüklerle donatılmış cumhuriyet, muhalefetin de söz sahibi olduğu çoğunlukçu demokrasi ve yargıç (savcı) güvencesi, yönetimin ve dolayısıyla yürütmenin ve yasama organının yönetsel ve anayasal denetimi, yönetimin kendi içinde denetim mekanizmalarının oluşturulması ve yönetim birimlerinin özerk bir yapıya kavuşturulması, kamunun hesaplarını denetleyen ve yargısal denetime tabi tutan Sayıştay'ın, yaptığı işlevin gereği olarak Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay'da olduğu gibi yüksek mahkemeler arasında yer verilmesi ve dolayısıyla üyelerinin yargıç güvencesi altında görev yapmaları, hukuk devletinin olmazsa olmazıdır.

Konuyla ilgili şu saptamaları yapmak gereklidir: Hukuk devletinde kazanılmış hakların korunması, yönetimin hareket serbestisi alanının (takdir hakkı) yargısal denetime tabi tutulması eşitlik, genellik, idarenin bütünlüğü, yönetimin paralelliği ilkelerine uygun işlem ve eylemlere yer verilmesi gerekliliğinin yanında en önemli noktalardan birisi de anayasamızın demokratik, laik, sosyal hukuk devletinin değişmez ve değiştirilemez hükmünün korunması da hukuk devletinin unsurları arasında yer alması gerekir. Ayrıca eskiden olduğu gibi adalet divanının kararlarının bağlayıcı olduğu da anayasamızda yer almalıdır.

Ancak cumhuriyet ve özgürlükçü demokrasiden dolayısıyla hukuk devletinden söz edebilmek için ayrıca yasama yürütme ve yargının hukuk devleti kural ve kuramlarına uyarlık sağlayacak biçimde işlemler ve eylemler tesis etmeleri de hukuk devletinin olmazsa olmazıdır.