Günümüz insanları pek bilmezler; ülkemizde 1980'lerde düzen karşıtı gösteriler düzenleniyor; gençler, yetişkinler özgürlük ve demokratik bir yaşam için demokratik biçimde örgütleniyor, gösteriler düzenliyordu. Hep olduğu gibi sağ siyasi-devlet yönetimi katı, ödünsüz uygulamalarını sürdürürken okuyor, öğreniyor, toplanıyor, birbirimizle dayanışma içinde oluyorduk. Bazen birden fazla demokratik kitle örgütünde yer alıyor, direniş örgütlüyorduk. Bugünlerde Hacettepe Üniversitesi Konservatuvarı'nda dolayısıyla Devlet Tiyatrosu'nda yaşanan o yıllardan bir anı geldi aklıma.

1979'da Bülent Ecevit'in başbakanlıktan ayrılıp Süleyman Demirel'in hükümet kurduğu günlerde ivedilikle Devlet Tiyatrosu'ndan Ergin Orbey, Devlet Opera Bale'den Gürer Aykal görevden alındılar. Devlet Tiyatrosu'nun adayı belliydi; Bülent Ecevit'in görevden aldığı Cüneyt Gökçer. Daha önce 23 yıl genel müdürlük yaptığı makama hızla atandı. Direniş başladı. Önce o yıllarda yönetmen, oyuncu, tasarımcı olarak sözleşmeli çalışanlar maaşlarını almak üzere Küçük Tiyatro'daki muhasebe müdürlüğünün merdivenlerinde hızlıca imza kampanyası başlattılar. İstekleri Ergin Orbey'in göreve devam etmesiydi. İmza listesiyle cumhurbaşkanı, başbakan ve kültür bakanına başvurdular. Listede sağcısından solcusuna tüm sözleşmelilerin imzaları vardı.

ÖRGÜTLER 'EKİL' DİYOR

Aynı günlerde tiyatroda örgütlü dernek yöneticileri Cüneyt Bey'e yazılı ve sözlü olarak isteklerini ilettiler. Bu eylem bence ülkemin demokrasi tarihinde örneği pek görülmemiş bir şeydi. Cüneyt Gökçer ağırlığındaki bir sanatçı kişiliğin, 20 küsur yıllık bir bürokrat kimliğin odasına girenler, hemen hepsi konservatuvarda onun öğrencisi olmuş insanlardı. Gayet uygar bir dille kendisine "Genel müdürlüğü, sevdiği bir öğrencisi de olan Ergin Orbey'e bırakması, kendisinin baş rejisör olarak tiyatroya katkıda bulunması" şeklinde bir öneride bulundular! Hayli ilginç değil mi Doğal olarak tüm bunların bedelleri ödendi hem de ağır biçimde.

GÜNÜMÜZDE DURUM NEDİR

Biliyorsunuz 2025 Eylül ayında Hacettepe Üniversitesi Konservatuvarı Tiyatro Bölümü öğretmenlerinin tümü sorgusuz sualsiz görev dışı bırakıldı. Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğü'nün, "kendisine yöneltilen eleştirilere kırıldığını" söyleyen ünlü Devlet Tiyatrosu genel müdürünü teselli etmek üzere konservatuvarın tüm öğretmenlerinin işlerinin sonlandırmasının ardından neler oldu Bu bir duyumdu. Herhangi bir açıklama yapılmamıştı öğretmenlere. Durum kamuoyuna yansıyınca rektörlük işlemin yasalara uygun olduğunu açıkladı. Öğretmenler Devlet Tiyatrosu oyuncularıydı. Ders vermeleri için gerekli izin verilmemişti.

Bu ilk kez görülen bir şeydi. Topluca ve hiçbir soruşturma, anlaşmazlık, başarısızlık olmaksızın görevlerine son verilmişti. Kadrosunda yer aldıkları kurumun izin vermediği söyleniyordu ama yalnızca söyleniyordu, bilinen bildirilen resmi bir bilgi yoktu. Rektörlüğün geçen yılın kadrolarına izin verilmesi isteyen yazı vardı gerisi bilinmiyordu. Daha önce Kanun Hükmünde Kararnameler çerçevesinde görevlerine son verilen DTCF Tiyatro Bölümü öğretmenleri nedeniyle tiyatro çevrelerinde, etkinliklerde gerekli tepki oluşmuş, gerekçe olarak gösterilen suçlamalar da eleştirilmişti, doğal ve anlaşılır olarak. Öğretmensiz başlayan 2025 öğrenim döneminde bu durum nasıl karşılandı Basın organları, köşe yazarları ve kimi kişiler durumu yadırgadıklarını belirtip öğretmensiz başlayan konservatuvar eğitimini eleştirdiler. Tiyatro sanatının örgütlü sivil toplum kuruluşlarından sesler yükseldi desem inanır mısınız Ankara'nın 70 yıllık onurlu sanat kurumu bir duyuruyla Hacettepe yönetimine sordu: Neden

ÖRGÜTSÜZ TOPLUM, SANATSIZ MİLLET

Yanıt gelse iyi olacaktı, biz öğretmenler de öğrenecektik öğrencilerimizden neden ayrıldığımızı. Meslek örgütlerimiz sormak, eleştirmek gibi bir şey yapmadı. Temsil ettikleri toplumun kimi üyeleri köşe yazıları, sosyal medya paylaşımlarıyla bireysel tepkilerini gösterdiler. Toplu tepki bir ödül töreninde plansız, örgütsüz olarak kendiliğinden gerçekleşti.