11 Eylül'ün hemen sonrasında ABD, tek kutuplu dünya düzeninin verdiği cesaretle küresel egemen güç olmanın hayallerini kuruyordu. George W.Bush döneminde ideologların hazırladığı Ulusal Güvenlik Stratejisi ile ABD, eşi ve benzeri görülmemiş güce ve etkiye sahipti; bu nedenle de küresel dengeleri kurmaktan sorumlu olduğunu ilan ediyordu. O dönemde, Avrasya kıtasında kendisine rakip olacak güçlerin ve koalisyonların oluşmasını önlemek ABD'nin stratejik önceliğini oluşturuyordu. (Zaman içinde ABD, gücündeki tahditleri gördükçe küresel egemenlik arzusunu önce küresel üstünlük, daha sonra da küresel liderlik seviyesine düşürdü.)

Artık böyle bir Amerika yok, artık böyle bir dünya da yok. Küresel jeopolitik resim bütünü ile değişti, başta in olmak üzere Avrasya kıtasında ABD'ye rakip güçler oluştu. ABD'nin gücündeki sınırlamalar ortaya çıktı. ABD'nin iç cephesi sorunlu ve küresel etkisi artık kısıtlı.

REALİST, PRAGMATİST YENİ STRATEJİ

İşte bu nedenle de Donald Trump'ın "Önce Amerika" ilkesini esas alan, ulusal çıkar odaklı, realist (ve hatta esnek realist), pragmatist olarak tanımlanan Ulusal Güvenlik Stratejisi'nin öncelikleri ve jeopolitik etki alanları farklı ve bu strateji ile Trump yönetimi jeopolitik oyun alanını daraltıyor. Bu strateji belgesi, ABD'nin kendi iç cephesini güçlendirmedikçe ve yakın çevresini kontrol etmedikçe küresel etkinliğinin giderek azalacağını anladığını göstermektedir.

ÖNCELİK İ CEPHE VE AMERİKA KITASI

Trump yönetiminin birinci önceliği Amerikan iç cephesini güçlendirmek; Güney Amerika'dan kaynaklanan ve Amerikan iç cephesini tehdit eden, başta göç ve uyuşturucu sevki olmak üzere sorunları bertaraf etmek, sınır güvenliğini sağlamak; in'in ve Rusya'nın Latin Amerika'daki giderek artan etkinliğini ve nüfuzunu engellemektir.

Bu tercih, Amerika kıtasının (Kuzey, Orta ve Güney Amerika) ABD jeopolitiğinde öncelikli ağırlık merkezini oluşturduğunu ve ABD'nin bu kıtada bölgesel üstünlük kurmayı amaçladığını göstermektedir.

ÖNCELİKLİ RAKİP İN

Bu strateji ile Trump yönetimi öncelikli rakibi in'e karşı ekonomik ve ticari üstünlük kurmak istemekte; ekonomik ve teknolojik rekabete öncelik vermektedir. ABD katma değeri yüksek kritik teknoloji ürünleri (yapay zekâ, savunma teknolojileri, kuantum, bio-teknoloji, çip) üretiminde liderliğe yükselerek ve korumacı önlemlerle asıl rakibi in'i karşılamayı, kritik sektörlerde bu ülkeye bağımlılığını azaltmayı, in'in kritik teknolojilere erişimini kısıtlamayı amaçlamaktadır. Strateji belgesine göre ABD, çatışmadan kaçınmayı, özellikle ekonomi ve ticaret alanında rekabetle stratejik dengeleri kurmayı, bölgesel askeri caydırıcılığı güçlendirmeyi, Pasifik'teki müttefikleri ile in'i çevrelemeyi de önceliklerine dahil etmektedir.

SORUNLU İ CEPHE

ABD'nin iç cephesi sorunludur ve bu cepheyi güçlendirmek kolay değildir. İkinci Trump dönemi ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi'nin yayımlandığı tarihte, Amerikan iç cephesinde durum özetle şöyle idi:

Devlet borcu 28 trilyon doları, yıllık borç faizi ise 1 trilyon doları aşmıştı, bütçe açığı 1.8 trilyon dolara, dış ticaret açığı 1.1 trilyon dolara, savunma harcamaları ise 1 trilyon dolara yaklaşmıştı.