68 kuşağının öncü devrimcisi: Harun Karadeniz - Ahmet Özer

Harun Karadeniz, 68 gençliğinin önderlerindendi. Sol hareketin teori ve pratiğine olduğu kadar eğitime değgin yapıtlara da imza atmış bir İTÜ'lüydü. Gençlik eylemleri içerisinde kararlılığı temsil ediyordu. Düşünen bir beyin, iyi örgütçü, yönettiği kitleyi sonuna değin dengede tutabilen, serüvenden çok aklı savunan, ileri görüşlü, yaşama diyalektik pencereden bakabilen bir öğrenci önderiydi.

33 yaşında çekip gitti bu dünyadan daha söyleyecek çok sözü varken. Bırakmadılar; 12 Mart faşizminin işkence hanelerinden, her türlü iğrençliğin boy verdiği hapishanelerden geçerken sağlığı bozuldu. Tedavi olmak istediyse de izin vermediler; kolunu, yaşamının diyeti olarak sırtlanların suratına fırlatmasına karşın, karşısındakilerin öfkesini dindiremedi. Yaşamını istediler ondan. Bu yaşam, 15 Ağustos 1975'te bin bir acıyı taşıyarak dünyaya veda etti.

Şükran Kurdakul onun ölümü üzerine yazdığı şiirini şu dörtlükle bitiriyordu: "Dalgalanır bunca ses evrende/ 46'dan, 51'den, 72'den/ Koşup gelen ellerin güzelliği/ Ölümsüzlüğü ölümünde yaratır gibi/ Yürüdük Harun arkadaşın direncinde."

Uğur Mumcu'ya "Sesleniş"i yazdıran da onun ölümünün yürek yakan görüntüsüdür. Harun'un ölümünden 10 gün sonra 25 Ağustos 1975'te Uğur Mumcu'nun Cumhuriyet'te yayımlanan Sesleniş'inin Harun'a düşen diliminde şunlar yazılıydı: "Kanserdik. Ölüm her gün bir sinsi yılan gibi, dolaşıyordu derilerimizde... Önce kolumuzu, omuz başından keserek, yurtseverlik borcumuzun diyeti olarak fırlattık attık önlerine. Sonra da otuz iki yaşında, bırakıp gittik bu dünyayı ecelsiz."

OLAYLI YILLAR VE GENLİK

Harun Karadeniz, Giresun'un Alucra ilçesinin Armutlu köyünden çıkarak 1962'de İTÜ İnşaat Fakültesi'ne girmiş, İTÜ İnşaat Fakültesi Talebe Cemiyeti'nin başkanı olmuştu. 68 gençliğinin simge eylemi hiç kuşkusuz 6. Filo'ya karşı yapılmıştır. 1967'nin haziran sonlarında Amerikan 6. Filosu İstanbul limanına demirlemiş; filo komutanının çelengi parçalanmıştı. Filo 1967'in ekiminde yeniden İstanbul'daydı. Bu kez de Dolmabahçe'de oturma eylemi yapılmıştı. 14 Mayıs 1968'de NATO'nun amblemi yakılarak büyük eylem başlatılacaktı. O günlerde İTÜ Öğrenci Birliği Başkanı Harun Karadeniz ve İTÜTOTB Başkanı etin Uygur ortaklaşa bir metin kaleme almış ve dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a göndermiştir. Metnin son cümlesi şöyledir: "Görevinize başlarken anayasa uyarınca Türk ulusunun şeref ve namusunu korumak için ant içtiniz. Sizi göreve çağırıyoruz."

Zap Suyu'na köprü düşüncesinin ortaya çıkışında önemli rol oynar Harun Karadeniz. Karadeniz'in "Olaylı Yıllar ve Gençlik" başlıklı çalışması, Cumhuriyet'te 6 Mayıs 1975'ten başlayarak 13 günlük bir yazı dizisi olarak yayımlandı. Cumhuriyet'te 12 Ağustos 1975 günü tefrika edilmeye başlanan "Yaşamımdan Acı Dilimler" yazı dizisinin önsözünde Osman Saffet Arolat, şöyle yazar: "...12 Mart işkencecilerinin 'hastalığı işkence aracı olarak kullanmaları' yurtdışındaki 'geç' müdahalenin de tedavi için yeterli olmaması sonucunu doğurmuştur. Harun, bugün günün birkaç saati dışında dayanılmaz acılar içindedir."

Bu yazı dizisinin yayımının 4. gününde Harun yaşamını yitirdi. Yazı dizisi onun ölümünün ardından dokuz gün daha sürdü. Zaman içinde her iki çalışma da kitaplaştı. Öncelerde yayımlanan Kapitalsiz Kapitalistler, emek- sermaye çelişkisini son derece özgün anlatan bir yapıt olarak varlığını korurken bu emeğe zaman içinde Eğitim Üretim İçindir adlı yapıtı eklendi. Ölümünden iki yıl sonra Vatan gazetesinde "Harun Karadeniz'in Yayımlanmamış Notları" duyurusuyla 11 gün süren "Örgütlenme-PropagandaAjitasyon" başlığı altında bir yazı dizisi yer aldı.

'FAKAT ÖLMEDİM...'

Harun'un devrimciliğinde önderlik, bilgi ve dünyayı tanıma gücü yatıyordu. O nedenle hep tehlikeli görüldü. 12 Mart'la birlikte ülkede büyük bir insan avı başlamıştı. TKP davasından beş buçuk ay hapis yatan Harun Karadeniz, içeriden çıktıktan dört ay sonra, "üyesi olmadığı" DEV-GEN davasından gözaltına alınacak, önce Selimiye'ye ardından da Davutpaşa'ya götürülecekti.

Harun, öncelerde sağ kolundan birkaç kez ameliyat edilmiş, bir türlü iyi olamamıştı ve sağlığını büyük ölçüde yitirdiği anda tahliye edildi. O içerideyken eşi Hülya Karadeniz İstanbul Sıkıyönetim Adli Müşaviri Turgut Akan'a "Kocamı hangi suçla tutuyorsunuz Sağlığı iyi değil, hayati tehlike söz konusu. Sağlık kurulları ve klinik raporları bu durumu belirtiyor" demişti. Adli müşavirin yanıtı içler acısıdır: "Ölsün istiyoruz. O eline silah almadı, eğer alsaydı işini bitirmek çok kolaydı. O bizim için eline silah alanlardan daha tehlikeli ve onun için de ölsün istiyoruz."