Vergi Paketi ile devreye giren kamu görevlisine 641 liralık ikramiyeden sadece sendikalı olan 2.2 milyon memur yararlanacak. Sendika üyesi olmayan 700 bini aşkın kamu görevlisi ise toplu sözleşme ikramiyesi alamayacak.

Vergi Paketi geçtiğimiz hafta Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Pakette 2.2 milyon memuru ilgilendiren bir düzenleme var. Anayasa Mahkemesi'nin iptali sonrası toplu sözleşme ikramiyesine ilişkin yeniden düzenleme yapıldı. Ağustos ayı itibarıyla ayrım gözetilmeksizin sendika üyesi olan tüm memurlara toplu sözleşme ikramiyesi ödenecek.

Memurlar üyesi oldukları sendikalara üyelik ödentisi ödüyorlar. Üyelik ödentisi, kamu görevlilerinin sendikalarına her ay ödedikleri aidat aslında. Üyelik ödentisi konusu, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu'nda düzenlenmiş. Buna göre, kamu görevlisinin işvereni olan kamu kuruluşu, sendikaya üye olan kamu görevlisinin maaşından gerekli kesintiyi yaparak ilgili sendikanın hesabına yatırıyor. Üyelik ödentisinin üst sınırı var. Üyelik ödentisi 15. derece, 1. kademeden maaş alan memurun brüt maaşının binde dördünden az, otuzda birinden fazla olamıyor.

KAMUDA DURUM NASIL

Sendikalar, üyelerinin hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek üzerine faaliyet gösteren kuruluşlardır. İşçi sendikacılığında bu durumun karşılığı olarak imzalanmış toplu iş sözleşmesinden, toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır. Ancak kamu görevlileri sendikacılığında böyle bir durum söz konusu değil. Kamu görevlileri adına yürütülen toplu sözleşme görüşmelerini yetkili konfederasyonla birlikte diğer konfederasyonlar, kamu işveren heyeti ile yürütüyor. Sonuçta ortaya çıkan toplu sözleşme mutabakat metni Resmi Gazete'de yayımlanarak tüm memurlar için yürürlüğe giriyor. Dolayısıyla bir memur sendikalı olsa da olmasa da toplu sözleşme mutabakat metnindeki haklardan yararlanıyor. İşçi sendikacılığındaki gibi bir durum yok.

SENDİKALI SAYISI 75

2006 yılından bu yana kamu görevlileri sendikalarına üye olan memurlara toplu sözleşme ikramiyesi adı altında bir ödeme yapılıyor. Yapılan bu ödemenin sendikalı olmayı özendirdiği de istatistiklerde görülüyor. 2005 yılında yani toplu sözleşme ikramiyesi hayata geçmeden önce yüzde 47.1 olan sendikalı olma oranı 2024 yılı temmuz ayı itibarıyla yüzde 75.1. Temmuz ayı itibarıyla 2 milyon 994 bin 550 kamu görevlisinin 2 milyon 251 bin 330'u sendika üyesi. Toplu sözleşme ikramiyesi sendika üye sayısını artırıyor ancak diğer yandan memurlar için üyelik aidatı yüküne katlanmadan menfaatlerden yararlanma sonucunu da doğuruyor.

NEDEN İPTAL EDİLDİ

2006 yılından bu yana uygulanmakta olan toplu sözleşme ikramiyesini Mart ayında Anayasa Mahkemesi iptal etti. Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesi; kamu görevlileri sendikasının kurulu olduğu hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde ikisini üye kaydeden kamu görevlileri sendikalarına üye olma zorunluluğu öngörülmemesi ancak toplu sözleşme ikramiyesinin sadece bu sendikalara üye olanlara ödeneceğinin öngörülmüş olmasının bu sendikalara üye olmaya zorlayıcı, dolayısıyla yeni sendikaların kurulabilmesini ve çalışanların dilediği sendikayı seçebilmesini fiilen engelleyici nitelik taşıdığıydı. 2022 yılında yapılan düzenleme ile toplu sözleşme ikramiyesi yalnızca kurulu olduğu hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde ikisini sendika üyesi kaydeden kamu görevlileri sendikalarına üye olan kamu görevlilerine ödenmesine yönelik düzenleme yapılmıştı. İşte Anayasa Mahkemesi bu ayrımı haklı bulmadı ve düzenlemenin tamamını iptal etti. Böyle olunca da hiçbir memur toplu sözleşme ikramiyesi alamaz hale geldi.