Aralıkta asgari ücret görüşmeleri başlıyor. Milyonları ilgilendiren pazarlıkta beklenti yüksek. İşçi, işveren ve kamu temsilcileri arasındaki görüşmelerde süreç nasıl yürütülecek İşte 10 soruda asgari ücret maratonu...

Çalışma hayatında aralık ayının en önemli gündemi asgari ücret zammı olacak. Mevcut asgari ücret brüt 20 bin 2 lira, net ise 17 bin 2 lira. Aralık ayının ilk haftasında Asgari Ücret Tespit Komisyonu göreve çağrılacak ve 2025 yılı için asgari ücret maratonu başlayacak. Asgari ücrette ciddi bir artış beklentisi söz konusu. Konfederasyonlar geçtiğimiz hafta Meclis'te grubu bulunan bütün siyasi partilerle görüşerek hem 'Vergide Adalet' taleplerini ilettiler hem de asgari ücretle ilgili kulislere başladılar. Bugün asgari ücret maratonunu 10 soruyla özetlemeye çalışacağım.

Asgari ücret, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirleniyor. Komisyonu ise göreve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çağırıyor. Dolayısıyla öncelikle komisyonun göreve çağrılması gerekiyor. Bu çağrı önümüzdeki hafta yapılırsa, aralık ayının ilk haftasında komisyon çalışmalara başlayabilir.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 15 üyesi bulunuyor. 15 üyenin; 5'i en çok üyeye sahip işçi kuruluşunun yani Türk-İş'in temsilcileri, 5'i en çok üyeye sahip işveren kuruluşunun yani TİSK'in temsilcileri, 5'i ise Çalışma Genel Müdürü, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, TÜİK temsilcisi, Hazine ve Maliye Bakanlığı temsilcisi ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı temsilcisi olmak üzere bürokratlar.

Asgari ücret konusunda işçi ve işveren tarafı henüz tavrını belli etmedi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari ücret ile ilgili uluslararası kuruluşların bile oran zikretmesinden rahatsız olduklarını belirtti. Ayrıca temmuz ayında asgari ücrette artış olmamasına rağmen enflasyonun hız kesmemesinin asgari ücretin doğrudan enflasyonla ilişkisinin olmadığını gösterdiğini de ifade etti. TİSK Genel Başkanı Özgür Burak Akkol ise yakın zamanda bu konuda görüş bildirmedi. Ancak işveren tarafı, denge ve asgari ücret desteğinin devamı konusunda tavır koyacaktır. Şu an için taraflar ilk toplantıyı bekliyor. İlk toplantıdan sonra işçi ve işveren tarafının ev sahipliğinde gerçekleştirilecek toplantılarda, tarafların tavırlarını daha net ortaya koymaları söz konusu olacaktır.

Asgari ücret tespit komisyonu, çoğunluk esasına göre karar alıyor. Yani 15 üyenin 8'inin belirleyeceği rakam geçerli oluyor. Dolayısıyla işveren ve bürokratların ya da işçi ve bürokratların bir rakam üzerinde anlaşması yeterli. Üç taraftan ikisinin rakamda uzlaşması asgari ücretin belirlenmesi için yeterli oluyor. Bu nedenle de Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun işleyişine ilişkin önemli eleştiriler söz konusu.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu asgari ücreti, gerçekleştireceği toplantılar sonrasında belirleyecek. Rakamın 1 Ocak 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi söz konusu olacak. Dolayısıyla komisyon toplantıları sonrasında belirlenecek rakam, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Bu yıl asgari ücretteki artış oranı konusunda ciddi beklenti var. Yüzde 40'a varan artış yapılması yönünde talepler söz konusu. Bu nedenle işçi tarafının yüzde 40'ın altında bir rakama imza atması mümkün olmayabilir. Dolayısıyla asgari ücret artışı konusunda yüzde 40'a çıkılmazsa işçi tarafının imza atmadığı bir rakam hayata geçebilir. Komisyonun çoğunluğunu işveren ve devlet tarafıyla sağlaması ve Türk-İş'in şerhiyle asgari ücretin belirlenmesi söz konusu olabilir.