Sadece emekliler değil iş dünyası da oy vermedi

Yerel seçimler sona erdi. İktidar, Türkiye'de ikinci parti konumuna geldi. CHP'li belediyeler önümüzdeki 5 yıllık dönemde gayrı safi milli hasılanın 73'ünün yaratıldığı illeri yönetecek. İktidar partisi ise gayri safi milli hasılanın 19'unu yaratan illeri yönetecek.

Seçim sonrası iktidar, seçimi kaybetmesine neden olan faktörleri tespit etmeye çalışıyor. İlk neden; en düşük emekli maaşının 10.000 TL'de kalması ve 16 milyon emeklinin çok büyük bir kısmının açlık sınırının altında yaşamaya mecbur bırakılması olarak ortaya çıkıyor.

Bugün sizlere; seçimi kaybetme nedenleri arasında yer verilmeyen ama en az emekliler kadar etkili olan iş dünyasının seçimdeki tavrını aşağıdaki tablo yardımıyla açıklamaya çalışacağım.

Ülkemizde, istihdam edilenlerin 14.8'i tarım, 21.2'si sanayi, 6.3'ü inşaat ve 57.6'sı ise hizmet sektöründe yer almaktadır. Sayın Cumhurbaşkanı, Türkiye'nin 2053 yılında dünyanın en büyük 5 ekonomisinden birisi olacağını iddia etmektedir. Yukarıdaki tablo yardımıyla G20'de bile yerini korumakta zorlanan bir ekonominin dünyada ilk 5'e girmesinin imkansızlığı, küçük ve verimsiz işletmelerden oluşan ve istihdam yaratamayan ekonomik yapının sesini duymayan iktidara, yerel seçimlerde oy vermeyerek nasıl mesaj verdiğini anlatmaya çalışacağım.

Ocak 2024 itibarıyla mevcut işyerlerinin 87.5'i mikro işletmelerden oluşmaktadır. Yani bu işyerlerinde 1 ile 9 kişi çalışmakta ve ciro 10 milyon TL'yi aşmamaktadır. İşyerlerinin 97.7'si en az 250 kişi çalıştıran ve cirosu 500 milyon TL'yi aşmayan KOBİ'lerden oluşmaktadır. Dünyada ilk 5 ekonomiye girme iddiasında olan ülkemizde 1.000'den fazla işçi çalıştıran işyeri sayısı sadece 615'tir.

Uygulanan ekonomik programın etkisiyle, iş dünyası artık krediye erişememektedir. Haziran 2023 tarihli IMF raporunda yer verilen; Türkiye'de halka açık şirketlerin 8'inin zombi şirket ve genel olarak şirketlerin ise 13'ünün zombi şirket olarak tespit edildiğini hatırlayalım. Normal faaliyetleri kârlı olmayıp, banka kredisi, teşvik ve destekler ile ayakta kalan bu şirketler, kredi muslukları kapandığı için iflas edecekler ve binlerce kişi işsiz kalacaktır.

Bankalar kredi musluklarını kapattığı gibi, şirket kredi kartları da getirilen sınırlandırmalar nedeniyle kullanılamamaktadır. Kamu bankalarından düşük faiz ve uzun vadeli krediye ulaşması sağlanan yandaş şirketler hariç, onlar her durumda kazanmaya devam ediyor.

BAĞ-KUR'a kayıtlı esnaf, emeklilik için 9.000 prim gün sayısına ulaşmak ve bugün itibarıyla her ay 6.900 TL sigorta primi ödemek zorunda ama emekli olduğunda bugün itibarıyla en fazla 10.000 TL emekli maaşı alabiliyor.

Asgari ücrete yapılan zamlar nedeniyle personel maliyeti yükselen işyerleri, personel çıkartmak ya da kayıt dışı işçi çalıştırmak yolunu tercih ediyor. Örneğin; Ocak 2023 Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre; 2.084.078 olan işyeri sayısı, Ocak 2024 itibarıyla 2.150.681'e yükseliyor ama sigortalı sayısı işyeri sayısı artmasına rağmen 16.553.356'dan 16.194.015'e düşüyor.