Sıkılaşma vergi tahsilatını olumsuz etkiliyor

2023 yılı Ağustos ayında 51.3 milyar TL fazla veren merkezi yönetim bütçe dengesi, 2024 yılının Ağustos ayında 129.6 milyar TL açık verdi. Bütçe dengesi 2023 yılının Ocak-Ağustos döneminde 383.4 milyar TL açık verirken, söz konusu açık 2024 yılının aynı döneminde ise 973.5 milyar TL oldu.

2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde bütçe gelirleri 2 trilyon 998 milyar 719 milyon TL iken 2024 yılının aynı döneminde 75.2 oranında artarak 5 trilyon 253 milyar 15 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ocak-Ağustos dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre 69.6 oranında artarak 4 trilyon 401 milyar 815 milyon TL olmuştur.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri ağustos ayı itibarıyla 690 milyar 720 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ağustos ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre 6.2 oranında artarak 576 milyar 709 milyon TL olmuştur.

8 ayda vergi türleri itibarıyla gerçekleşen vergi tahsilat tutarları, bu tutarların toplam vergi gelirleri içindeki payı ve geçen yılın aynı dönemine göre gerçekleşen tahsilat artışlarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir.

2024 yılı Ocak-Ağustos döneminde dolaylı vergilerin payı 67.30 ve dolaysız vergilerin payı ise 32.70 olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirlerinin 53'ünü KDV ve ÖTV tahsilatı oluşturmaktadır. Tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemleri; petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV, tütünden alınan ÖTV, BSMV, dahilde alınan KDV, dijital hizmet vergisi ile stopaj yoluyla alınan Gelir Vergisi'dir.

2024 Ocak-Ağustos döneminde geçen yıl aynı döneme göre; petrolden ve doğalgazdan alınan ÖTV 220, dahilde alınan KDV 111.2, ithalde alınan KDV 56.2, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 183.7, harçlar 51.8, Şans Oyunları Vergisi 86.4, Damga Vergisi 76.8 ve Gelir Vergisi ise 120 oranında artmıştır.

Fiyat ve mevsim etkilerinden arındırılmış olarak vergi gelirleri ağustosta aylık 2.7 geriledi. Alt detaylara bakıldığında; Gelir Vergisi, dahilde alınan ve ithalde alınan Katma Değer Vergileri arttı. Kurumlar Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi azaldı.