Merkezi yönetim bütçesi, 2023 yılı Aralık ayında 848 milyar 14 milyon TL açık vermiş iken 2024 yılı Aralık ayında 829 milyar 211 milyon TL açık verdi. Aralık ayında bütçe gelirleri içinde vergi gelirleri 60.4 oranında artarak 707 milyar 754 milyon TL, yılın tamamında ise vergi gelirlerinde yıllık 62.3 oranında artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon TL olarak gerçekleşti.

Bütçe, 2023 yılı Ocak-Aralık döneminde 1 trilyon 380 milyar 450 milyon TL açık vermişti. Söz konusu açık, durdurulamayan kamu harcamalarının (personel ve faiz giderleri ile cari açık) ve deprem harcamalarının etkisiyle 2024 yılının tamamında 2 trilyon 106 milyar 145 milyon TL'ye yükseldi. 2024 yılının tamamında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre 66.5 artarak 8 trilyon 670 milyar 863 milyon TL, bütçe giderleri ise 63.6 artarak 10 trilyon 777 milyar 9 milyon TL oldu. Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde bir önceki yıla göre 62.3 artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon TL'ye ulaştı.

ENFLASYON DÜZELTMESİNDE VERGİ ALMA ISRARI, KURUMLAR VERGİSİ'NDE ALINMASI GEREKEN VERGİLERİN ALINAMAMASI İLE SONUÇLANDI

2024 yılında vergi türleri itibarıyla gerçekleşen vergi tahsilat tutarları, bu tutarların toplam vergi gelirleri içindeki payı ve geçen yılın aynı dönemine göre gerçekleşen tahsilat artışlarını gösteren tablo yandaki gibidir.

2024 yılında dolaylı vergilerin payı 65.90 olurken, dolaysız vergilerin payı 34.10 olarak gerçekleşti. 2024 yılında gerçekleşen 7 trilyon 304 milyar 863 milyon TL vergi gelirinin 20.91'i Gelir Vergisi, 12.18'i Kurumlar Vergisi, 31.85'i dahilde ve ithalde alınan KDV ve 19.86'sı ÖTV'den oluştu. 2024 yılında tahsil edilen her 100 TL verginin 51.7 TL'si KDV ve ÖTV'den geldi. Ocak-Aralık 2024 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 158.8, Gelir Vergisi 120.1, dahilde alınan Katma Değer Vergisi 96.4, Damga Vergisi 78.9, Özel Tüketim Vergisi 56.4, ithalde alınan Katma Değer Vergisi 40.5, harçlar 59.6 ve Kurumlar Vergisi 13.2 arttı.

Beyan yoluyla tahsilat yüzde 5'te kaldı

2024 yılı bütçesinde vergi tahsilat hedefi 7 trilyon 407 milyar TL olarak belirlenmişti. Yıl sonu itibari ile toplam vergi tahsilatı 7 trilyon 304 milyar TL oldu, yani vergi tahsilat hedefinin 98.6'sı gerçekleşmiş oldu. Gelir Vergisi yıllık tahsilat hedefi 1 trilyon 188 milyar TL idi, yıl sonunda 1 trilyon 527 milyar TL'lik tahsilat rakamına ulaşıldı. Gelir Vergisi'nde tahsil edilen her 100 TL verginin 93'ü kaynakta kesinti yoluyla tahsil edildi. Kaynakta kesinti yoluyla tahsil edilen verginin 62.3'lük bölümünün çalışanların ücretlerinden kesilen Gelir Vergisi olduğunun altını çizelim. Gelir Vergisi'nde beyan esasına dayanan vergi sistemimize rağmen, toplam tahsilatın sadece 5'i yıllık beyanname yoluyla tahsil edilebildi.