Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı Tüketim Harcaması 2023 bültenini 11 Haziran 2024'te internet sitesinde yayımladı.

TÜİK'in 2023 yılı tüketim harcama bülteni, Türkiye'de doğru bilinen yanlışları istemeden de olsa ortaya çıkarıyor.

En düşük emekli aylığı ve asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu ülkemizde, emekli maaşları TÜİK'in TÜFE'sine göre 6 ayda bir artırılsa bile, seyyanen zam yapılmadığı sürece emeklilerin yaşamlarını rahatça sürdürmeleri mümkün değil.

Enflasyonun nedeninin, iş dünyasının kâr hırsı değil de, çalışanların ücretleri olduğu kanaatine varıldı! Asgari ücrete temmuz ayında zam da yok. Merkez Bankası Başkanı, asgari ücrete zam konusunda "bizim yetkimiz yok" dedi ama bir ay önce iktidara mektup göndererek; "işçi ücretlerine zam yapılmaması enflasyon ile mücadelemiz için olmazsa olmazımızdır" dedi.

Bugün sizlere; enflasyonun nedeni olarak hedefe konulan, parasal sıkılaştırma ve zam yapılmayarak veya çok düşük ücret artışı ile talepleri kısılmaya çalışılan sabit gelirliler ve hiç lafı edilmeyen yüksek gelir gruplarının 2023 yılında yaptıkları tüketim harcamalarının dağılımı ve tutarlarını dikkate alarak bir analiz yapmaya çalışacağım.

DÜŞÜK GELİRLİ HANELER, YÜKSEK GELİRLİLERE GÖRE GIDAYA İKİ KATTAN DAHA FAZLA PAY AYIRMIŞ

Gelire göre sıralı 20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci 20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına 36.6, konut ve kira harcamalarına 29.2, ulaştırma harcamalarına 8.8 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına 5.4 pay ayırdı. Yani en alt gelir grubu gelirinin 74.6'sını kira, gıda ve yola harcamış. En yüksek gelir grubu olan beşinci 20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına 28.3, konut ve kira harcamalarına 21, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına 14.5 ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarına 6.9 pay ayırdı.

TÜİK verilerinden, "ekonomik kriz var ama bütün restoranlar, kafeler neden dolu" sorusunun yanıtına da ulaşmış oluyoruz. Aylık 48.830 TL harcayan en yüksek gelir elde eden grup yeme içmeye 3.369 TL harcıyor, en düşük gelir grubunda yer alan ve ayda 8.827 TL harcama yapabilen 20'lik grup ise sadece 264 TL harcıyor. En üsteki gelir grubu gelirinin 6.9'unu en alttaki ise 3'ünü yeme içmeye ayırabiliyor. En üst gelir grubunda yer alanların yaklaşık 17 milyon kişi olduğunu bildiğimize göre, yeme içme mekanlarını kimlerin doldurduğunu bulmuş olduk.

TÜFE ENFLASYONU İLE GERÇEK ENFLASYON ARASINDA DAĞLAR KADAR FARK VAR

En üst gelir grubunda yer alan 20'lik grup 2022 yılında en düşük gelir grubundakilerin 4.6 katını tüketmişti ve bu rakam 2023 yılında 5.6 kata çıktı. Son bir yılda 30 milyar dolarlık tüketim malı ithalatı da bu verileri destekliyor.