Trump'ın yeni Monroe Doktrini

ABD Kongresi'nin 1986'da çıkardığı yasa gereği, ABD başkanları tarafından yıllık "Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi (National Security Strategy-NSS)" yayımlanır.

ABD'ye ait güvenlik öncelikleri ve tehditlerin yer aldığı bir belgedir.

Trump'ın birinci döneminde, 18 Aralık 2017'de açıklandı.

68 sayfaydı.

★★★

Trump'ın ikinci döneminde, "Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi", bir hafta önce 4 Aralık 2025'te yayımlandı.

33 sayfa...

Açıklanan bölümü, kamuya açık metindir.

Bir de, yayımlanmayan gizli bir versiyonu var.

★★★

2025 belgesinde, ABD'nin dış politika ve güvenlik önceliklerinde radikal değişiklikler var.

Bir anlamda, 1823 Monroe Doktrini'nin Trump Doktrini'ne uyarlanışı denilebilir.

★★★

Monroe Doktrini, 1823 yılında ABD Başkanı James Monroe tarafından ilan edilir.

Ve ABD'nin dış politikasında uzun süre etkili olur.

★★★

Monroe Doktrinin üç temel ilkesi vardı:

Avrupa'nın, Amerika kıtasına müdahale etmemesi.

Avrupa'nın sömürgeciliğinin Amerika kıtasında bittiğinin ilan edilmesi.

ABD'nin de, Avrupa'nın iç işlerine karışmayacağını taahhüt etmesi.

★★★

2025 Stratejik Belge'de, ABD'nin birinci önceliği:

in ve Rusya gibi rakip güçlerin, Batı yarımkürede (Kuzey ve Güney Amerika) askerî olarak konuşlanmasını ve bölgenin ekonomik kaynaklarına erişmesini engellemek.

ABD, Batı yarımküreyi aslında, "arka bahçesi" olarak ilan ediyor.

Bu bölgede, ABD'nin ana rakibinin in olduğu ortaya çıkıyor.

★★★

İkinci önceliği, Hint-Pasifik'i ABD'nin hakimiyeti altına almak.

Üçüncü önceliği, Ortadoğu'nun enerji kaynaklarını, düşman olarak tanımlanan güçlerin kontrol etmesini önlemek.

★★★

Yaklaşık 50 yıldır, ABD'nin birinci önceliği Ortadoğu'ydu.

Trump imzaladığı stratejik belgeyle, önceliği Batı yarımküreye kaydırdı.

★★★

Ancak Ortadoğu'da;

İsrail'in güvenliği,

Körfez bölgesindeki enerji kaynaklarının, düşman güçlerin kontrolüne geçmemesi,

Hürmüz Boğazı'nın açık tutulması,

Ve Kızıldeniz'de ulaştırma güvenliğinin sağlanması konuları, ABD için önemini sürdürüyor.

★★★

Önceliğin değişmesiyle...

ABD, Ortadoğu ve Avrupa'daki bazı askeri varlıklarını, Batı yarımküreye kaydırması seçeneği masada.

★★★

Belgeye göre, ABD'nin hem askeri hem de ekonomik yönden caydırıcılığı öngörülüyor.

Trump bu belgede, ABD'nin artık "dünyanın jandarması" olmayacağını ilan ediyor.

"Her ülkeye, her krize müdahale etmek" stratejisini terk ediyor.

Demek ki, jandarmalık maliyetini diğer ülkelere yükleyecek.

Ama, ticaret savaşlarını ve göçmen karşıtı politikaları sürdürecek.

★★★

Özetle...

in'i tahrik etmeyen,

Rusya'yı tehdit ülke olarak algılamayan,

Avrupa'yı zayıflatan, küçümseyen,

Hindistan'ı, büyük ölçüde görmezden gelen,

Ortadoğu'dan bazı askeri varlıklarını çekmeyi öngören,

Ve Afrika'yı sadece hammadde kaynağı olarak gören bir strateji.

Her şey, "Önce Amerika ve hep Amerika" ilkesinin esas alındığı bir belge.

★★★

Trump'ın belgesinde, Avrupa'ya sert eleştiriler var.

Medeniyet çöküşü yaşayan, ekonomik sorunlarla ve kimlik erozyonuyla mücadele eden bir kıta olarak tanımlanıyor.

Belgede, Avrupa'yı tam bir küçümseme dili kullanılmış.

★★★

Avrupa, bu küçümsemeyi hakketti mi

oktan...

Merkezinde konumlandırdığı, demokrasi, özgürlük ve insan hakları değerlerini çoktan terk eden bir Avrupa...