Lübnan, Orta Doğu'nun Fransa'sı; Beyrut, Orta Doğu'nun Paris'iydi.

Beyrut'a gitmek, bir ayrıcalıktı...

Paris'e gitmek demekti.

★★★

1967 ve 1973 Arap-İsrail savaşları sonucu, binlerce Filistinli sığınmacı Lübnan'a yerleşir.

Ve 1975'ten sonra, dünya turizminin cazibe merkezi Lübnan'da istikrarsızlık başlar.

Filistinli sığınmacılar, topluma entegre olamaz.

Demografik yapı bozulur, etnik ve mezhep çatışmaları başlar.

Gidiş o gidiş...

1980'den sonra, Orta Doğu'nun Paris'i güzelim Lübnan, bir daha gün yüzü göremez.

Geriye...

Lübnan'ın dünya çapında ünlü şarkıcısı Feyruz'un, "Li Beyrut "şarkısı kalır.

Beyrut için bir ağıt, acılarla bezenmiş "Li Beyrut"...

★★★

Lübnan'ın yaklaşık yüzde 65'i Müslüman ve yüzde 35'i Hıristiyan...

Ülkede, 18 etnik, dini ve mezhepsel grup yaşar.

Cumhurbaşkanı Hristiyan Maruni, Başbakan Sünni, Meclis Başkanı Şii olacak şekilde dağıtılmış.

128 parlamento üyesi var.

64'ü Hıristiyan (34 Maruni, 14 Ortodoks Rum, 8 Katolik Rum, 5 Ermeni Ortodoks, 1 Ermeni Katolik, 1 Protestan, 1 diğer Hristiyan).

64'ü Müslüman (27 Sünni, 27 Şii, 8 Dürzi, 2 Alevi).

Etnik, mezhep ve cemaatlere göre belirlenen kota sistemi; bakanlar, genelkurmay başkanı, kuvvet komutanları, valiler, belediye başkanları ve bürokrasideki tüm makamlara kadar dağıtılmış.

★★★

Milli eğitim yok.

Her cemaatin, kendi okulunu kurma hakkı var.

Lübnan'da, devlet karşısında bireyler yoktur, mezhepler, cemaatler vardır.

"Yurttaş" yoktur, "maraba", "tebaa" "kul" vardır.

Kamu hizmeti almanız, mezhebinizin, tarikatınızın gücüne bağlı.

Liyakat sistemi yoktur.

Din, etnik ve mezhep kotaları geçerlidir.

Hesap vermeyen ve denetlenmeyen bir yönetim anlayışı hüküm sürer.

Eğitim miili olmadığından, ortak dil ve birlikte yaşama iradesi hiç yoktur.

★★★

En önemlisi, toplumdaki bölünme, dış ülkelerin müdahalesine açık kapı bırakır.

Mesela...

Hristiyan Maruniler için Fransa, Şiiler için İran, Sünniler için Suudi Arabistan himayeci güçtür.

İşte...

Türkiye'nin büyük bir coşkuyla, dört nala koştuğu Lübnan bu...

★★★

Irak'a gelelim...

ABD, 2003'te Irak'ı işgal eder; 2005'te Irak Anayasa'sını hazırlar.

Sürekli istikrarsız bir coğrafya hedeflediğinden, Lübnan modelini Irak'a uygular.

Irak'ta Cumhurbaşkanı Kürt, Başbakan Şii, Meclis Başkanı Sünni olacak şekilde bölüşülür.

Kuzey Irak'ta, Kürtlere bölgesel yönetim verilir.

Fakat...

ABD, Irak'ta dikkat çeken ilginç bir yapı oluşturur.

Kürtler, ulusal bir kimlikle etnik olarak tanımlanır.

Araplar ise, mezhepsel olarak Sünni ve Şii diye ayrılır.

Yani...

ABD, Kürtleri ulusal kimlikte bütünleştirirken; Arapları mezhep ayrımcılığıyla baştan böler.

Irak, o günden bugüne gün yüzü görmez.

★★★

Geldik Türkiye'ye...

10 Ağustos 1920...

Türklerin idam fermanı Sevr Antlaşması, madde 145:

"Osmanlı Hükümeti, işbu Antlaşmanın yürürlüğe girmesinden başlayarak iki yıllık bir süre içinde, Müttefik Devletlere, soy azınlıklarının orantılı temsili ilkesine dayalı bir seçim sistemi düzenlenmesi tasarısı sunacaktır."

Bu hüküm; dil, din, mezhep ve etnik temelli azınlıkların mecliste nüfus oranına göre temsilini esas alır.

Yani, bugünün Lübnan'ı...

Atatürk ve arkadaşları, işte bu SEVR'i çöpa atarlar.

Ve Lozan Antlaşması'yla, Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını çizerler.

Cumhuriyet'i kurarlar.

Cumhuriyet, etnik, din, mezhep, cins ayrımı gözetmez; ayrıştırıcı değil, birleştiricidir.