Terör çetesi katil İsrail'in, 365 gün önce İslam Coğrafyasının savunma hattı Gazze'mizde başlattığı kıyım, coğrafyanın birden fazla bölgesine Suriye'ye, Yemen'e, Lübnan'a taşındı.

Durmak bilmiyor canı çıkasıcalar!

Bağdat, Kûfe, Bingazi, Şam, Halep, Buhara, Semerkant, Taşkent, Belh, İsfahan, Kahire, İskenderiye, Beyrut, Kudüs, Mekke, Medine, Yafa, Amman, İstanbul, Edirne, Bursa, Ahlat, Diyarbekir, Urfa, Gazze...

İngiliz-Yahudi aklı bu bölgeyi "Orta Doğu" ilan etmiş! Müslüman coğrafyayı "ortalamış!"

Yüz yıldır bu bölgede kıyım yapıyorlar!

"Coğrafya kader midir" sorusuyla da bizi oltaya yem ediyorlar!

Tarihi, kültürel ve toplumsal gerçekliklerin coğrafyayla şekillendiği aldatmasıyla aldanıp kıvranıyoruz.

Sorulması gereken asıl soruyu soralım: "Sosyoloji kader midir"

Şehirleri yazdık; ülkeleri yazmaya gerek duymuyorum. Elliden fazla ülke demekle iktifa edelim.

Evet, bu coğrafya İslam coğrafyasıdır, ancak burası bir "Müslüman coğrafya" mıdır

Burada bir ayrım yapmalıyız.

Üç yüz yıldır (ben yazıyla yazdım, siz rakamla okuyun!) İslam coğrafyası devletlerinde mütekamil manada İslami değerlere sahip liderler yok!

Efendimiz (s.a.v.)'den sonra: Dört Halife, Emevîler, Abbasiler, Endülüs gibi güçlü dönemler yaşandı; coğrafya İslamlaştı, Müslüman coğrafya oldu.

Ancak Selçuklu ve Osmanlı gibi ceddimizin bile "Müslüman coğrafyayı" bihakkın temsil ettiğini söylemek zordur.

İslami reflekslerle yaşamayan toplumlar vardı ve toplumsal yapılar İslami değerlerle tam uyumlu değildi. Selçuklu ve Osmanlı dönemleri, İslam'ın sancaktarlığını yapmış olsa da kültürel ve sosyal yapılar giderek İslami değerlerden uzaklaştı.

İlim ve bilim odaklı bir medeniyetten, tasavvuf ve menkıbe odaklı bir yapıya geçildi. Kütüphane ve medrese kültürü geriledi. Toplumsal yapı, gayrimüslim unsurların etkisiyle karmaşıklaştı.

Bu karmaşıklık, sadece coğrafi bir gerileme değil, aynı zamanla sosyolojik bir dönüşüme de neden oldu.

Devlet ricali devşirme süreçleri ile yabancı kültürlere açıldılar; sosyolojik yapı kademeli olarak değişime uğradı.

Bu noktada, kültürel değişimin sosyoloji üzerindeki etkisini anlamamız gerekiyor.

Mümtaz Turhan'ın da belirttiği gibi, kültürel değişim sosyolojik yapıyı köklü bir şekilde etkiler. Tarım, yaşam alışkanlıkları, hatta sosyal ilişkiler bile bu değişimden etkilenir.

2006 yılında Suriye'ye yaptığım bir ziyaret sırasında sokaklardan yükselen Kur'an sesleri dikkatimi çekmişti. Ancak sadece iki yıl sonra tekrar gittiğimde, aynı sokaklarda Fransız ve İngiliz kültürü bistro kafeler ve nargile içen insanların çoğaldığını görmüştüm. İki senede...!

Bu, sosyolojik dönüşümün en somut örneklerinden biridir.

Tam burada, "Sosyoloji kader midir" sorusunu tekrar ele alalım.

Sosyoloji, toplumların nasıl şekillendiğini, nasıl dönüştüğünü ve değiştiğini inceler.

Allah, "Bir toplum kendini değiştirmedikçe, biz o toplumu değiştirmeyiz!" buyuruyor. Bu uyarı, toplumların kaderini belirleyen en önemli unsurun kendi sosyolojik yapıları olduğunu vurgular.