Allah'ın kendisine inanmamızı ve bağlı kalmamızı bizden istediği kulluk kitabımız Kur'ân'dır. Kur'ân'ın temel hedefini, "Allah'ın hükmüne ve hâkimiyetine hizmet eden beşeriyete hayırlı insanı yetiştirmek" şeklinde tanımlamak mümkündür. Bu yaklaşımın alt yapısını en belirgin şekilde sadaka-i cariye olgusunda görebiliriz. Sadaka-i cariye, İslâm'ın getirdiği infak ilkesinin hizmet anlayışına kazandırdığı önemli bir boyuttur. İslâm diyarının her tarafına serpilmiş "çil çil kubbeler", nerede ise tamamen bu ilkenin yansımalarıdır. Köprüler, hanlar, hamamlar, şifahaneler, kervansaraylar hep birer hizmet anlayışı ürünüdür. Bunların bir kısmı günümüzde fiilî işlevini yitirmiş ise de, tarihî kimlikleri ile bize sosyal ruhumuzun geçmişimiz boyunca sahip olduğu hakka ve halka hakkın ölçüleri dâhilinde hizmet anlayışının belgeleri olarak hâlâ işlevleri sürüyor.Aslında her Müslüman Allah yoluna adanmış bir sadaka-i cariyedir.

Kendinizi Allah'ın âyetleriyle, Allah'tan gelmiş olan şeriatın ahkâmıyla mukayyed görmezseniz; hizmet insanı değil, hezimet işçisi olursunuz.

Allah'ın davasına, Allah'ın dinine hizmet yolunda şahısları, hocaları, şeyhleri, liderleri lâ yuhti ve lâ yüs'el hata etmez ve hesab sorulmaz kabul ettiğiniz andan itibaren Allah'ın davasına hizmet etmeye ihanet etmiş bir hezimet işçisi olursunuz.

Medreseden, mektepten, minberden, mihraptan, kürsüden din-i mübin-i İslâm'a hizmet edenlere "Hademe-i Hayrat" denilmiştir.

İslâm toplumunun seyyidiefendisi, İslâm toplumuna hizmet edendir. Rivayet o ki; bir gün Allah Rasûlü (sav) Ashabıyla otururken su dağıtmaktaydı. Dışarıdan gelen birisi Rasûlüllah (sav)'ı tanıyamamıştı. "Sizin efendiniz kimdir" diye sordu. Allah Rasûlü de (sav), "Kavmin seyyidibu toplumun efendisi onlara hizmet edendir" (Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ, C: 2, Sh: 463; Deylemî,el-Firdevs bi-Me'sûri'l-Hitâb,Beyrut 1986, II, 324) buyurdular. Adam hemen su dağıtan kişinin Efendimiz (sav) olduğunu anladı.

Ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerin anlattığı Müslüman çalışan, üreten, başkalarına yardım ve faydası dokunan, hizmet eden insandır. İmanla kıymet kazanmış mü'min insanın değeri bunlarla ölçülür. Hadis-i şerif; hizmetin başında bulunan kimselerin hizmet bekleyen değil, hizmet veren bir rûh kıvâmına sahip olması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Dilimize "Efendi" diye tercüme edilen "Seyyid" kelimesi Arapça'da toplumun başında bulunan, lider ve önder anlamlarına gelir. Yukarıdaki rivayetle bir taraftan topluma liderlik edecek olanların hizmeti şiar edinmesi, diğer taraftan da toplumun hizmet edenleri yüceltmesi, baş tacı edinmesi, başına geçirmesi gereği vurgulanmıştır. Liderlik için boy pos, soy sop, mal mülk, şan şöhret değil hakka ve halka hakkın ölçüleri dâhilinde hizmet etmek ve faydalı olmak esastır. Hizmette bulunan kimseler, işleri sadece başkalarına yaptırmak şeklindeki bir üslûbdan ziyâde, tesâhüb (sâhiplenme) duygusuyla hizmete bizzat omuz vermelidirler. İşin bir ucundan tutmadan, sırf oturdukları yerden etrafa emirler yağdırarak hizmet yaptığını zannedenler, meselenin özünü kavrayamamış kimselerdir.

Hayatında dine ve ümmete hizmeti düstur edinen kimse, yaşadığı cemiyette hangi mevkîde bulunursa bulunsun, Hak katında pek kıymetli bir makam sahibidir. Ataullah İskenderi (rh.a) der ki: "