Büyük Fatih'in son 6 günü

Osmanlı padişahlarının en büyüğü sayılan İstanbul'un Peygamber Efendimiz (sav) tarafından müjdelenmiş fethine nail olan Fatih Sultan Mehmed'in son günleri daima merak edilmiştir. Venedikliler tarafından mı zehirlendi yoksa hastalanıp da mı öldü Son seferi nereye idi Neden Gebze'de vefat etmişti Cenazesi neden sarayda 19 gün bekletildikten sonra defnolundu

İşte size Fatih'in vefatında hemen önce ve sonra yaşanan, Hicri takvimle 27 Safer-23 Rebiulevvel 886, Miladi takvimle 27 Nisan-22 Mayıs 1481 tarihleri arasındaki o 25 hazin günün kronolojik hikâyesi

27 Safer 88627 Nisan 1481 Cuma: 49 yaşında olan ve bazı rahatsızlıkları yüzünden zayıflamış bulunan Fatih Sultan Mehmed henüz kesin olarak tespit edilemeyen bir yöne doğru ordusunun başında sefere çıktı. (Kimileri Venediklilere, kimileri de Memlûklere veya Akkoyunlulara yönelik olduğunu söyler.) Önce Topkapı Sarayı'ndan kapıkulu askeriyle birlikte gemiyle Üsküdar'a geçip orada konakladı. Karaman valisi Şehzade Cem'e de bir miktar kuvvetle Suriye sınırına gitmesi emr olundu. (Bu emir bazılarına göre seferin Memlukler üzerine yapılacağının delilini teşkil eder.) Şeyhülislam İbn Kemal Tevârih-i Âl-i Osmân'da saraydan çıkarken padişahın arkasından giden ak sancağın ucunun kapının üstüne takılınca kırıldığından ve bunun padişahın ölümüne alamet olduğundan bahseder.(İbn Kemal, Tevarih-i Al-i Osman, cilt VII, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1991, s. 528.) Fatih Sultan Mehmed Üsküdar'a geçtiğinde zaten epeyce hasta (rahatsız) olduğu ve bu kadarcık yoldan bile yorulduğundan mecburi mola verildiği bilinir.

27 Safer-1 Rebiülevvel 88627-30 Nisan 1481 Cuma-Pazartesi: Fatih Sultan Mehmed Üsküdar'da birkaç gün kalıp dinlendi. Bir kaynağa göre "Üsküdar karargâhında birkaç gün oturdu"(İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, cilt II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, , s. 143.), diğer bir kaynağa göre ise "Üsküdar'a geçtikten sonra rahatsızlığı arttığından birkaç gün Üsküdar'da kaldı" (İsmail Hakkı Uzunçarşılı, "Fatih Sultan Mehmed'in ölümü", Belleten, Sayı 134, Nisan 1970, s. 231).

1-3 Rebiülevvel 886 30 Nisan Pazartesi-2 Mayıs 1481 Çarşamba: Fatih Sultan Mehmed bir at arabasıyla Anadolu canibine doğru hareket etti. Padişah yorulmasın diye gayet ağır hareket edildiğinden ve yolda yer yer mola verilip tedavisi devam ettiğinden Gebze'ye varışlarıüç günü bulacaktı.

4 Rebiülevvel 886 3 Mayıs 1481 Perşembe: Gebze'ye yakın Hünkârçayırı veya Tekirçayırı denilen ordugâha indi, burada hastalığı ziyadeleşmişti. Şeyhülislam Kemalpaşazade'nin deyişiyle "Nikris zahmeti ki maraz-ı mevrûsiydi, hudûs bulmuş ve merhuma müstevli olmuştu"("Atalarından kendisine miras kalmış olan nikris (gut) hastalığı çıkmış ve merhumun vücudunu istila etmişti." Bkz. İbn Kemal, age, s. 545.) Aynı gün ikindi ile akşam vakitleri arasında vefat etti.

5 Rebiülevvel 886 4 Mayıs 1481 Cuma: Vefatı askerden gizlendi. Cenaze İstanbul'a doğru gizlice yola çıkarıldı ve Topkapı Sarayı'na getirildi. Ölümü belli edilmeyerek hamam yapmak (istihmâm) üzere İstanbul'a geçtiği söylenip askerin olduğu yerde, Anadolu yakasında kalması emr olundu. Bir kaynakta bu durum şöyle geçer: "Padişah istihmam etmek ister deyu meytin arabaya koyup hemen tabiblerle İstanbul'a geldi; arabayı saraya götürüp kendi bizzat iskeleye varup leşkerden kimse geçmeden yasaktır deyu tenbih eyledi." (Behiştî, Kütüphanemizdeki nüsha, s. 135; aktaran: İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, cilt II, s. 162, dipnot 3'ten.) Vezir İshak Paşa İstanbul Muhafızlığına getirildi. Türbesi İnegöl'de bulunan İshak Paşa da Fatih'in torunu ve Şehzade Bayezid'in oğlu Şehzade Korkut'u geçici olarak tahta çıkartarak şehirdeki kargaşaya son verdi.

8 Rebiülevvel 886 7 Mayıs 1481 Pazar: Neler olmuştu Yedi gün önce Üsküdar'dan yola çıkılmış, Gebze'ye gelinmiş ama birden padişahın hamam yapacağı tutmuştu. Üstelik saraya dönen padişahtan bir türlü haber alınamıyordu. Durumdaki gariplikten şüphelenen yeniçeriler İstanbul'daki adamları vasıtasıyla Fatih Sultan Mehmed'in vefat ettiğini haber aldılar ve Pendik civarında bulabildikleri kayıklarla İstanbul tarafına geçip şehirde 'bazı edebsizliklerde bulundular'.

10 Rebiülevvel 886 9 Mayıs 1481 Salı: İstanbul Muhafızı İshak Paşa'dan davet mektubunu alan Şehzade Bayezid, sancak beyi olarak bulunduğu Amasya'da önce kısa bir tereddüt devresi geçirdi (muhtemelen bir tuzak veya suikasttan çekindi), yollarda emniyet sağlandığı haberini alınca da İstanbul'a doğru yola çıktı. Konya'da bulunan Cem Sultan'a da haber verilmiş ama geç kalmıştı (Amasya, Konya'ya kıyasla İstanbul'a daha yakındır.)