116 yıl önce Sultan Abdülhamid tahttan indirilmiş, felaketler başlamıştı

Mustafa Armağan

Bundan tam 116 yıl önceydi. Yine bir 27 Nisan günü gerçekleşen vahim bir hadise Osmanlı tarihinin olduğu kadar Ortadoğu tarihinin gidişini de derinden etkilemiş ve sonuçları itibariyle bir imparatorluğun sadece dokuz buçuk yıl zarfında tamamen elden çıkmasına yol açmıştı. Üzerinde ne kadar dursak azdır bu bakımdan.

Şimdi zamanın makarasını geri doğru sarıp 116 yıl önceki 27 Nisan gününe uzanalım beraberce. Bakalım, o kara günde neler olmuş, neler bitmiş

Tarih: 27 Nisan 1909 Salı.

Yer: Yıldız Sarayı, Küçük Mabeyn Köşkü.

Selanik'ten İstanbul'a yürüyen Hareket Ordusu trenle Bakırköy'e gelmiş, oradan atlara binerek Yıldız Sarayı'na doğru ilerlemektedir.

Sultan 2. Abdülhamid'in tahttaki son dakikalarıdır.

Yalnızdır 67 yaşındaki Sultan. Ailesiyle baş başadır.

On yıllardır gözü gibi esirgediği askeri tarafından işgal ve hatta yağma edilmiş olan Yıldız Sarayı'nın bir köşkünde iki haremağasıyla beraber gelecek haberlere muntazırdır.

Etrafı öylesine kalleşçe kuşatılmıştır ki, bırakın kendisine kahve ikramını, aç kalmış çoluk çocuğuna ekmek dahi bulamamaktadır.

Tam 33 sene eteğinin bir ucu Adriyatik sahilinde, öbür ucu Basra Körfezi'nde serili bir imparatorluğu emperyalist aç kurtlara yem etmemek için çırpınmış olan Sultan Abdülhamid şimdi kendi evladı gözüyle baktığı asker kılıklı eşkıya tarafından tahtından düşürülmektedir.

Efendim, dokuz ay önce dağa çıkanlardan Resneli Niyazi çok dürüst, namuslu ve kahramanmış! Geçin efendim. Cuma vakti cümle erler ve subaylar namazdayken fırsattan istifade tabur kasasını kırarak devletin 200 Hamidî altınını çalan ve tüfeklerine el koyarak 200 kadar adamıyla dağa çıkan eşkiyayı efsaneleştirirseniz 15 Temmuz'daki şenaati icra edenleri de alkışlamanız gerekir.

Hem yüz küsur sene önce hem de bugün yapılan, bal gibi kanunsuz eylemlerdi ve biri başarılı oldu diye tebcil edilirken öbürü başarısız olunca takbih edilmemeli, hepsi aynı "gayrimeşruluk gayrimeşruluktur" kriterine göre millet vicdanda mahkûm edilmelidir. Aksi takdirde o zehirli iyi darbe-kötü darbe ikilemine sürükleniriz ki, bu bizi çıkmazların en çürütücüsüne mahkûm eder.

Her neyse. Biz yine Küçük Mabeyn Köşküne dönelim.

Bakalım orada neler oluyor

Dört Müslüman yok muydu

Kulağına sesler çalınır Sultanın. At nallarından çıkan sesler yaklaşmaktadır.

Yıldız Sarayı'nın devasa kapısından dört fesli zatı taşıyan at arabası içeriye girmektedir. Bunlar biraz sonra mazlum ve mağdur Sultanımıza hal' (tahttan indirme) kararını tebliğ edecek olan uğursuz heyetin üyeleridir. İçlerinden birinin ceket cebinde duran bir 'kağıt parçası' birazdan çıkacak ve okunduğunda tarihin yüzünü kızartacaktır.

Kendilerine taktıkları uyduruk isimle "Meclis-i Millî" ucubesi tarafından Şeyhülislam ve Fetva Emininden silah ve tehdit zoruyla alınmış yine uyduruk bir fetvadır ceplerinde taşıdıkları. Fetva dediğimiz belgenin adıyla beraber anılmaması gereken bir utanç vesikası demek daha doğru. Kaldı ki 1876 Kanuni-i Esasisine yani Anayasasına göre Meclisin Padişahı tahttan indirme gibi bir yetkisi de yoktur.

Kimlerdi bu dört fesli Teker teker sayalım:

Ermeni Ayan (Senato) üyesi Aram Efendi,

Draç Mebusu Arnavut Esad Toptani (sonradan 'hizmetlerine mukabil' İttihatçılar tarafından Paşa yapılacaktır),

Yahudi Selanik Mebusu Emanuel Karasso ('Karasu' değil) ve

Abdülhamid Han'ın vaktiyle nice iltifatına mazhar olarak Koramiralliğe kadar yükseltilmiş bulunan yaveri Arif Hikmet Paşa.

Bir de beşinci kişi vardır ki askerdir, adı Galip Paşa'dır ve Sabetayisttir, yani Selanik dönmesidir.

Bunlardan hal kararını Sultanın yüzüne karşı okuyacak olan Esad Toptanî o kadar vatanseverdi ki(!) Balkan Harbinde son kalemiz olan İşkodra'yı canıyla başıyla savunan Hasan Rıza Paşa'mızı içeriye girerek azmettirdiği bir katile öldürtmüş ve kaleyi kendi elleriyle Karadağlılara teslim etmiş, bu da yetmemiş, İtalyanlarla işbirliği yaparak bağımsızlığını kazanan Arnavutluk'un başına geçmek için mücadele etmiş, nihayet Paris'te muhalif bir Arnavut genci tarafından sokakta vurularak cezasını bulmuştu.

Peki ya Emanuel Karasso

Bu Yahudi ve 33 derecelik Mason Üstad-ı Azamının hikâyesi ise daha fecidir. Birinci Dünya Harbi'nde vagon yolsuzluklarından çuvallarla paralar götürmüş, Mütareke devrinde ise bir iki kere polise yakalanmış ve sonunda selameti İtalya'ya kaçmakta bulmuştu. Bir de bakılmış ki, adam İtalyan vatandaşıymış! Yani çifte vatandaş!

İhanetler ve daha niceleri

Evet, iki milletvekili ile iki senato üyesi olan o dört fesli sarayın koridorlarında ilerlerken Sultan Hamid de Küçük Mabeyn'e geçmiştir. Elinde tesbihi olduğunu söyler kızı Ayşe Sultan. 'Hepimiz korku içindeydik, ağlaşıyor, dua ediyorduk' diye de ilave eder.