Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzyıllık tarihi ekonomik alanda birçok dar boğaza şahit olmuş, yokluk ve yoksulluklarla dolu yılları birlikte geride bırakmışız. Her alanda ileri milletler seviyesine ulaşmak için kamu ve özel sektörün gayretli yöneticileri ve şirketlerinin sayesinde dünyanın en etkili önemli ekonomileri arasında yer alabilmişiz. Mazisi 1933 yılına kadar giden Türk sivil havacılığının bugün geldiği durum dünya ile yarışacak bir düzeyde olup, bununla ne denli gurur duysak azdır.

Şöyle bir baktığımızda 81 vilayetin 56'sında havalimanı veya havaalanı var. İstanbul Havalimanı dünyanın en büyüğü olmaya doğru giderken, yanı sıra Sabiha Gökçen ve Antalya'daki havalimanı da Avrupa'nın liderleriyle yarışacak düzeye geldiler. Anadolu meydanlarının birçoğu yolcu sayısı ve uçak trafiği bakımından birçok ülkeyi geride bırakacak seviyeye gelmiştir. Yılın ilk yarısında havayolunu kullanan yolcu sayısının 108.8 milyona çıkması ve bu sayının Avrupa'daki 17 ülkenin toplam nüfusunu geride bırakmasıyla yolcu sayısı yıl bitiminde rahatlıkla 150 milyonu aşacaktır diyebilmekteyiz.

Ocak-Haziran arasında üst geçişlerle birlikte uçak trafiğimiz de 1 milyon 134 bin 447 adede ulaşmayı başardı. İşte bu rakamlar bizim gurur sebebimizdir. Bizlere bu gururu yaşatan başarının arkasında kimler hangi şirketler var diye sorguladığımızda, geçmişte bize büyük katkıları olan, değişik nedenle ticaret sahnesinden uzaklaşan kişi ve şirketlerin de hakkını teslim ederek bu güne gelip bakmakta fayda vardır. Filolarındaki uçak sayılarına göre en başta THY (Yolcu/Kargo) olmak üzere, Pegasus, Sun Ekspres, A Jet, Corendon, Southwind, BBN (Yolcu/kargo) Free Bird, MNG (Kargo) MGA, Tailwind, ULS (Kargo) ACT (Kargo) ve Anka olmak üzere toplam olarak 14 şirket Türk hava taşıt tesciline kayıtlı.

THY ilk ve kamu ağırlıklı olduğu için bayrak taşıyıcı (Flag carrier) ünvanına sahip olsa da diğer şirketlerimiz de Türk bayrağını gururla taşımaktadır. Şirketlerden sadece THY ve Pegasus İstanbul Borsası'nda işlem görüyor. Yabancı ortaklı şirketlerin hisselerinin yüzde 51'i, 2921 Sayılı Sivil Havacılık Kanunu gereği Türk vatandaşlarının üzerine kayıtlı.

Sun Express istisna. Türkiye gibi önemli stratejik konumu ve sayılı büyük ekonomilerden biri olan bir ülkenin ticari havayolu filosu kaç uçaktan oluşmaktadır hiç merak ettiniz mi Bu konu satır aralarında kaybolacak bir durum değildir. Çağın en önemli ulaşım aracı olan uçakların sayısı ne kadar artarsa, havacılıkta dünyadaki yerimiz de o denli yükselip daha fazla söz sahibi olabileceğiz. Şirketlerimizin uçak sayısına bakalım.

1- TÜRK HAVA YOLLARI AO (TURKISH AIRLINES) Türk Hava Yolları 6 kıtada 130'ü aşkın ülkenin 350'den fazla noktasına uçuş yapıyor. Dünyanın dört yanına yayılı her kademedeki yetkin ve birbirinden liyakatlı toplam 96 bin kişilik kadronun bugünkü başarıdaki yeri tartışılmaz. THY'nin bu günkü seviye gelmesinde THY Yönetim Kurulu Üyelerinin, yakın çalışma arkadaşlarıyla çok başarılı ve sonuç odaklı iyi bir yönetim sergileyen Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi'nin Başkanı olan Prof. Dr. Ahmet Bolat'ın sevk ve idare rolü alkışa değerdir. Her 59 saniyede bir havalanan THY uçakları, her gün ortalama 2 milyon 837 bin 397 kilometre yol kat ediyor. Dünya etrafında 71 kez dönen THY uçakları, her gün ortalama 3 bin 972 saat havada kalırken, bu sayı tam tamına 165 güne tekabül ediyor. Uçuşlarda her gün ortalama 2 bin 194 pilot ve 5 bin 466 kabin memuru görev alıyor. THY uçakları günlük ortalama 249 binin üzerinde yolcu ve ortalama 4 bin 761 ton kargo taşıyor. THY, bu başarısını daha da ileri taşımak için stratejik planı kapsamında 2033'te uçak sayısını 813'e yükselterek, yıllık 171 milyon yolcu taşımayı hedefliyor. THY'nin, şu anda, 2025 yılı sonunda 2030 ve THY kuruluşunun 100'üncü yılı olan 2033 yılında filosunda kaç adet uçak olacağına birlikte bakalım.

Marka ve model Halen Yılsonu

————————————————————

A350-900 (328Y) 28- 33

A330-300 (289Y) 37- 37

A330-200 (279Y) 12- 12

B777-300ER (349Y) 34- 33

B789-900 (300Y) 24- 26

A321 NEO (182Y) 71- 83

A320 NEO (186Y) 19- 29

A321-200 (180Y) 77- 74

A320-200(159Y) 22 22

A319-100 (132Y) 06- 06

B737-9 MAX (169Y) 05- 05

B737-8 MAX (151Y) 29- 39

B737-900 ER (151Y) 15- 15

B737-800 (189Y) 84- 84

A330-200F (Kargo) 10- 10

A310-300F (Kargo) 03- 02

B777 F (Kargo) 08- 09

B747-400F (Kargo) 02- 03

A321-200P2F (Kargo) 03- 00

A330-300P2F (Kargo) 01- 02

————————————————————

488 524

Uçak Tipi Halen Yıl Sonu 2030 2033

————————————————————

Geniş gövde 135 141 191 223

Dar gövde 218 232 298 346

AJET 108 125 170 200

Kargo 27 26 40 44

————————————————————

488 524 699 813

————————————————————

2- PEGASUS HAVA TAŞIMACILIĞI AŞ (PEGASUS AIRLINES) Pegasus Hava Havayolları'nın şu an filosundaki uçak sayısı 119'a ulaştı. Şirketin filosunda 9x B737-800, 6x A320ceo, 46x A320neo, 58x A321neo tipi uçak bulunuyor. Şirketin toplam koltuk sayısı da 25.689'e çıkmıştır. Pegasus filosunun 2025 sonuna kadar 127 uçağa çıkarılması planlanıyor. Şirket, 2026'da 8 adet, 2027'de 13 adet, 2028'de 11 adet ve 2029'da da 11 adet A321neo uçak teslim alacak. Pegasus 2030 başında toplam 170 uçaklık bir filoya sahip olmayı hedefliyor. Boeing ile yapılan anlaşma kapsamında, ilk Boeing 737-10 tipi uçaklar da 2028 yılından itibaren şirket filosuna katılmaya başlayacak.

————————————————————

3- GÜNEŞ EKSPRES HAVACILIK AŞ (SUN EXPRESS AIRLINES) THY-Lufthansa ortaklığı olan şirketin filosunda, 20 adet B737-8 Max, 57 adet B737-800 (NG), 8 adet ACMI - (Uçak, Mürettebat, Bakım ve Sigorta) uçak kiralama: (3 adet A320, 5 adet B737-800 (NG) olmak üzere toplam 85 adet uçak bulunmaktadır. Max 8 ve NG uçakların koltuk sayısı 189 olup 77 uçağın koltuk sayısı 14 bin 553, 8 adet A320'in koltuk sayısıda (8x180: 2 bin 2040) olmak üzere koltuk sayısı 16 bin 584 olarak devam ediyor. Şirketin 2028 hedefi 100, 2033 hedefi 150 ve 2035 hedefi ise 166 uçak olarak planlanmakta. ————————————————————

4- AJET HAVA TAŞIMACILIĞI AŞ (A JET AIRLINES) Yüzde yüz THY iştiraki olan Ajet filosunda şu anda operasyona dahil olan 82 uçak bulunuyor. Uçaklardan 53'ü Boeing, 29''u Airbus A320/21. Filodaki uçakların koltuk ortalaması uçak başına 192. Şirketin yıl sonu hedefi ise operasyona katılan uçak sayısını 86'ya çıkarmak Bu uçakların 61'i Boeing, 25'i ise Airbus A320/21 olacak. 2033 yıl sonu itibarıyla şirketin hedefi toplam 200 adet dar gövdeli yeni nesil uçak uçurabilmek. (Yeni nesil = Boeing 727 Max ya da Airbus A320/21 Neo)

———————————————————-

5- TURİSTİK HAVA TAŞIMACILIK AŞ (CORENDON AIRLINES) Şirketin filosunda halen 22 adet B737-800 ve 6 adet de B737-8 MAX tipi olmak üzere toplam 28 uçak bulunuyor. Her biri 189 kişilik olan uçaklardaki toplam koltuk sayısı 5 Bin 292'dır. Şirket yıl sonuna kadar yeni uçak almayacak. 2033 yılı için ise 44 uçaklık bir filo planlanmaktadır.

————————————————————

6- CORTEX HAVACILIK TURİZM AŞ (SOUTHWIND AIRLINES) Southwind Havayolları'nın şu anda filosunda 2 adet A330-200 (345Y) 4 adet A321-200. (220Y) 1 adet A321-200NEO. (240Y) 3 adet B737-800MAX. (189Y) 3 adet B777-300. (550Y) ve 1 adet B777-300ER. (531Y) olmak üzere 14 uçak ve 4558 koltuk bulunmakta.

———————————————————-

7- BBN HAVAYOLLARI TAŞIMACILIK AŞ (BBN AIRLINES) Şirketin filosunda halen 7 adet A321 yolcu (1536 koltuk), 2 adet A320 yolcu (360 koltuk), toplam 9 yolcu uçağıyla toplam 1896 koltuk vardır. Ayrıca 3 adet de A321 tipi kargo (her biri 28t & 200 m3 taşıma kapasiteli) uçağı olmak üzere 12 uçak bulunuyor. 2030 yılı planlaması olarak da filonun 14 adet A321 yolcu, 5 adet A321 kargo ve 5 adet de B777-300 kargo uçağı olacak şekilde düşünülüyor.

————————————————————

8- HÜRKUŞ HAVAYOLU TAŞIMACILIK AŞ (FREE BIRD AIRLINES) Şirketin filosunda her biri 180 yolcu alabilen A320 tipi 12 uçak bulunuyor. Ayrıca, Free Bird Europe (Malta AOC) filosunda da üç adet A320 tipi olmak üzere toplam 15 uçak bulunmaktadır. 2025 yıl sonu hedefi olarak aynı sayı ile devam edecek olan Free Bird 2030 yılı hedefi olarak 20 uçak planlıyor.