Suriye'nin Arap Birliği'ne dönüşü ve bölgesel statüko

Arap Birliği 12 Kasım 2011'de Beşşar Esad rejiminin Arap Baharı protestolarını sert bastırmasına tepki olarak Suriye'nin üyeliğini 12 Kasım 2011'de askıya almıştı.Birlikten 12 yıl uzak kalan Şam yönetimi, Birliğin Cidde'de 19 Mayıs 2023'te gerçekleştirilen 32. Liderler Zirvesi'ne Esad'ın da davet edilmesiyle Suriye'nin Birliğe dönüşü sağlandı. Suriye'nin Birliğe dönüşü, Birliğin Şam yönetimine karşı koyduğu tepkiden geri adım ve Esad'ın Birliğe yönelik izlediği diplomaside başarısına ihtimal veriliyor. Birde 12 yıl önce Suriye'nin Birlikten uzaklaştırılmasıyla başlayan bölgesel statükonun değişeceği hakkındaki tartışmalar da sona erdi. Böylece bölgedeki eski statükoya geri gelindiği belirtiliyor. Aslında Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde 2011'de başlayan Arap BaharıUyanışı halk hareketliliğinin ilk zamanlarında bazı yöneticilerinyönetimlerin değişmesine neden olmuştu. Ancak geçen 12 yılın ardından Arap Baharı'nın hiçbir ülkede kalıcı demokrasiyi tesis edemediği görüldü. Arap Baharı'nın gerçekleştiği ülkeler göz önüne alındığında, başlangıçta Tunus'ta serbest-hür seçimler gibi demokratik unsur kısmen belirmişti. Fakat Tunus'ta da bugün gelinen noktada demokrasiden bahsetmek oldukça zor. Dolayısıyla Arap Baharı'ndan beklenen ümitler yeşermeyince, Suriye'nin Birliğe kabulüyle bölgesel eski statükoya dönüş, Birliğe üye devletlerce uygun görüldüğü söylenebilir. Bununla birlikte bölgesel aktörlerin Suriye'nin Birliği'ne dönüşüne yeşil ışık yakmasında "Suriyeli mültecilerin nihai olarak ülkelerine gönderilme isteği, mültecilerin yüksek doğum oranının da getirdiği demografik tereddüt, yükselişe geçen uyuşturucu kaçakçılığının durdurulması gerektiği, Esad rejimi düşerse Suriye'de aşırı İslamcıların iktidarı ele geçirebileceği endişesi ve Suriye'de bazı silahlı grupları destekleyen İran'ın etkisinin sınırlandırılması" önemli rol oynamıştır. Diğer taraftan günümüzde birçok Arap devleti rejiminin, Arap Baharı'nın başladığı 2011'e kıyasla zayıfladığı kuvvetle muhtemeldir. Bölgede rejimlerin zayıflamasında muhtelif şu faktörlerin rol oynadığı ihtimaldir: -Artan su kıtlığı bölgede büyüyen problemdir. Tarımsal sulamadaki bilinçsizlik ve bireysel kullanımdaki israf başlıca sebeptir. Ayrıca sınıraşan sular üzerindeki büyük barajların su akışını engelleyerek tarım arazilerinin yeterli sulanmaması da gıda kıtlığını ortaya çıkarmaktadır.