Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru: Hindistan-KİK ilişkileri

Güneybatı Asya'nın aktörlerinden Pakistan ve Hindistan, bölgenin güvenliğinde önem arz eden güçleri konumundalar. Aslında Güneybatı Asya'nın güvenliğinde Pakistan, 1967'den 2008'e kadar Körfez İşbirliği Teşkilatı'ndaki (KİK) yani Arap ülkeleriyle imzaladığı güvenlik anlaşmalarıyla öne çıkıyordu. Yine 1967-2008 döneminde Hindistan'ın Pakistan'a göre bölgenin güvenliğindeki etkisi sınırlıydı.

Hindistan 2004'te başlattığı "Batı'ya Bak" politikasından 2014'te "Batı'ya Bağlan" politikasına geçmişti. Böylece Hindistan, İran'ı, Ortadoğu ve Orta Asya'ya giden ana rotası gören yaklaşımından büyük oranda vazgeçerek, ABD ve KİK'e yönelme kararlılığı"nı göstermektedir. Birde Yeni Delhi'nin ilan ettiği 9-10 Eylül 2023'te ev sahipliğini yaptığı G20 zirvesinde, ABD ve G7 destekli "Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'u, Çin'in Kuşak-Yol Girişimi'ne alternatif niteliğinde.

Yeni Delhi, Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'yla KİK ülkeleriyle ortaklığını pekiştirme gayretinde. Konuyla ilgili Routledge Yayınları'na ait Asia Studies (Asya Çalışmaları) Dergisi'nin Kasım 2022 tarihli ve Asian Perceptions of Gulf Security (Asya'nın Körfez Güvenliğine İlişkin Algıları)" dosya konulu sayısındaki makaleler de, "Hindistan'ın 2008'den itibaren KİK ülkeleri için siyasî, ekonomik ve güvenlik ortağı olma yolunda ilerlediğini" teyit ediyor. Dolayısıyla Pakistan'ın 1967-2008 yılları arasında öne çıktığı bölge güvenliği denklemi, Hindistan'ın lehine değişmeye başladığı söylenebilir.

Birde Karim makalesinde "KİK-Pakistan Güvenlik İşbirliği'nin hem KİK ülkelerinin hem de bölgesel güvenlik sorunlarına çözüm üretmede başarısızlığının" Hindistan'ın girişimlerinde birkaç adım daha ilerlediğine yorumlanıyor. Hal bu ki Pakistan mücadele ettiği ekonomik krizi aşmak için KİK ülkelerinden gelen finansal desteğe oldukça ihtiyaç duyuyor.

Diğer taraftan uluslararası yaptırımlara maruz kalan İran'ın da, bölgede gerileyen Pakistan gibi Ortadoğu-KİK-Güneybatı Asya'daki güvenlik, siyaset, ekonomi ve güç rekabetinde Hindistan karşısında göreceli olarak gerilediği iddiaları mevcut.

Yeni Delhi'nin Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nun dışında kalan Pakistan ve İran'ın, Kuşak-Yol Girişimi üzerinden Çin'le muhtelif ilişkilerini güçlendirme yoluna gitmeleri kuvvetle muhtemeldir.

Çin'in aracılığıyla 10 Mart 2023'te Ortadoğu'nun iki ezeli rakibi Suudi Arabistan ile İran anlaşmaya varmışlardı. Çin'in aracılık ettiği anlaşmanın önderliğinde "Ortadoğu'da ortaya çıkan yeni(den) düzenlemeler, rakip bölgesel güçlerin ideoloji ve jeopolitik yerine, yeni pragmatizm ve ulusal çıkarları benimseyerek dış politikalarını çeşitlendirmeleri" elbette Hindistan'ı daha büyük bir stratejik özerklik arayışına itiyor. Buna Rusya ve Çin'in Ortadoğu ve Afrika'da artan etkileri, Hindistan'ın özerklik arayışını hızlandırıyor.