Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru: "Batıya bak"dan "Batıya bağlan"a Hindistan-İran ilişkileri

Hindistan'ın 2013'ten beri İran'la iyi ilişkileri biliniyor.

Ancak Yeni Delhi, ABD ve G7 destekli "Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nun ilanıyla, Hindistan'ın İran'ı, Ortadoğu ve Orta Asya'ya giden ana rotası gören yaklaşımından vazgeçtiği muhtemeldir. Birde Hindistan'ın ABD ve KİK'e yönelme kararlılığı" biliniyor. Birde Koridor, Çin'in Kuşak-Yol Girişimi'ne alternatif niteliğinde.

Hindistan, İran'la ilişkilerini eski Başbakan Atal Bihari Vajpayee (1994-2004) döneminde "Batıya Bak" politikasıyla ilerletmişti. Fakat Vajpayee'den sonraki Başbakan Manmohan Singh (2004-2014) ve ardından mevcut Başbakan Narendra Modi'nin (2014-) iktidara gelmesiyle, Yeni Delhi'nin İran politikası "Batıya Bağlan" şeklinde genişletilerek değiştirildi. Böylece Modi yönetimi ilişkilerini başta İsrail, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olmak üzere, Ortadoğu ülkeleriyle güçlendirmeye yöneldi. Yine hem "Batıya Bak" hem de "Batıya Bağlan" politikaları, Yeni Delhi'yi Batıya yönlendiriyor.

Singh ve Modi hükümetlerinin politikalarıyla Hindistan'ın İran'dan uzaklaşırken, Ortadoğu ve Basra Körfezi ülkeleriyle ilgilenmeye başlamasında ABD baskısının olduğu ileri sürülüyor. Hatta eski Hindistan Dışişleri Bakanı Salman Khurshid (2012-2014), S.Arabistan'ın medya kuruluşu Arab News'e 27 Mayıs 2013'te verdiği röportajda "Hindistan'ın BM Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı çalışmalarında İran'a karşı oy verdiklerini" bildirmişti. Dolayısıyla İran'la iyi ilişkilere sahip Hindistan'ın olumsuz ilişkilere de girdiği delillendiriliyor.

ABD'nin Başkan Barack Obama yönetimi altında 2015'te İran'la "Ortak Kapsamlı Eylem Planı" yani "Nükleer Anlaşma" imzalamasıyla, Hindistan'ın Washington'un baskısından kurtulup İran'la bağlarını güçlendirme beklentisine girdiği kuvvetle muhtemeldir. Ancak Donald Trump'ın (2017-2021) Başkanlığı'nda, ABD-İran ilişkilerinin bozulması, İran-Hindistan ilişkilerini de olumsuz etkiledi. "Bunun sonucunda, daha önce İran-Hindistan arasındaki Farzad-B Gaz Sahası ve Chabahar-Zahedan Demiryolu Hattı projelerinden, Yeni Delhi'nin çekilerek Tahran'ın tek taraflı devam ettiği uluslararası basında yer alıyor". Böylece Tahran'ın da Hindistan'ı direkt karşısına almadığı anlaşılıyor.

Hindistan'ın da İsrail ve BAE'yle ilişkilerini ittifak seviyesinde geliştirdiğini 7-10-14-17 Ağustos, 2 ve 7 Ekim 2021 tarihlerindeki "Hindistan, İsrail ve BAE: Ortadoğu'da Yeni İttifak" başlıklı, toplam 6 makaleden oluşan dizi yazımda bahsetmiştim. Bu makaleler, Eylül 2023'te duyurulan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nu teyit eder niteliktedir.