Fethiye, yurttaşların ormanları yanmasın diye nöbet tuttuğu ve olağanüstü güzellikte kıyı şeridine çöken muktedirlere, muktedir torpillilerine karşı kazanamayacaklarını bile bile mücadeleye girmekten korkmayan çevreciler ile yurtsever Yörüklerin diyarıdır. ünkü Yörükler, kadın erkek eşitliğini içselleştirmiş yurttaşlardır ve özgür ruhları irade özgürlüğüne evrilir, bölgeye yerleşen yabancılara da yansır.

Türkiye'yi karartan tarikatlar, elbette Fethiye'ye de el attı. Ama yerli halkın "yurttaşlık" bilincine diş geçiremiyorlar.

Muğla'nın il olmayı bekleyen en büyük ilçesi Fethiye'de Türkiye'nin entelektüel tarihine iz bırakan pek çok insan doğdu ve yetişti. Örneğin gazetemiz Cumhuriyet'in kurucusu Yunus Nadi, varisi ve efsane başyazarımız Nadir Nadi, TDK ödüllü yazı işleri müdürümüz Sami Karaören...

Fethiye'nin sonuncu kültür temsilcisi, yaşayan bilgini, kuşkusuz Marangoz Raif'in oğlu Ceyhun İrgil'dir.

HAYAL KURAN BİR KÜLTÜR İNSANI

Onkoloji cerrahı, CHP'nin eski Bursa milletvekili, kitap koleksiyoncusu ve önemli eserlerin yazarı Ceyhun İrgil, Bursa ile Fethiye arasında mekik dokuyan yaşamını aydınlanmaya adamış bir idealist. Her iki kentin belleğini ve kültürel birikimini gelecek kuşaklara aktaracak anıtlar kurmak için çabalıyor. Bursalı eşi Emel İrgil'le birlikte Bursa Kent Müzesi ve Bursa Sağlık Müzesi'nin kurulmasına öncülük eden Ceyhun İrgil'in 2010 yılından beri kendi "memleketine" değgin bir hayali vardı: Otuz yıldır Türkiye'nin hemen tüm sahaflarını dolaşarak tek tek aradığı, satın aldığı ve hepsini okuyup özetler çıkardığı binlerce kitaptan oluşan eşsiz koleksiyonunu Fethiye Belediyesi'ne bağışlamak ve doğduğu yöreye Osmanlı'dan Cumhuriyete Türkiye'nin edebi zenginliğini ortaya koyan modern bir kütüphane kazandırmak.

GEREKLEŞTİREN BİR BELEDİYE BAŞKANI

Bu hayal, CHP adayı Alim Karaca'nın 2019 ve 2024'te üst üste Fethiye Belediye Başkanı seçilmesiyle gerçekleşti. Yörüklerin kadim değerlerini genetiğinde ve karakterinde taşıyan, Fethiye'ye büyük kazanımlar sağlayan çalışkan ve başarılı başkan Alim Karaca; "kültür de kültür, Fethiye de Fethiye" diye debelenen Ceyhun İrgil'i anladı, ona arka çıktı.

Fethiye Belediye Meclisi, "Fethiye Kültür Evi" projesini 2021'de oybirliğiyle kabul etti. Kaymakamlık, müze müdürlüğü, FETAV, ADD, YDD, FEFSAD, FTSO, hemşeri dernekleri gibi birçok sivil toplum örgütüyle işbirliği yapıldı, 2022'de başlayan çalışmalar 2025'te bitti. Sonuç bir mucizeydi: Projeyi tüm Fethiye benimsemiş, bir imece yaratılmış, herkes elini taşın altına koymuş, Bursa'nın kültür insanları da bağışçılar arasında yer alıyordu.

İMECEYLE KÜLTÜR ANITI KURMAK

Süheyla Kaplan tarafından yaptırılan kütüphaneler Bursa'dan geldi. İrgil ailesinin Türk edebiyatı, gazete ve belge koleksiyonlarına, dil bilimci Sami Karaören'in, Osman Şevki Olgun ailesinin ve yerel Beşkaza gazetesinin sahibi