1832 Norfolk doğumlu Charles Cunningham Boycott, Birleşik Krallık ordusundan kendi isteğiyle ayrıldığında yüzbaşı rütbesi taşıyordu.

O çağda krallığa bağlı İrlanda'ya yerleşti ve çiftlik kâhyası oldu. 1879'da Mayo bölgesinde Erne kontu ve toprak ağası John Crichton'un tarım arazilerini işletiyordu.

Tarihe soyadıyla geçecek "abluka" eylemi, işte o köyde, o yaz patladı.

Henüz hasat başlamamıştı. Ama tarlalardaki ürün öylesine cılızdı ki milliyetçi Tarım Partisi başkanı ve "İrlanda'nın taçsız kralı" diye anılan Charles Stewart Parnell'in çağrısıyla örgütlenen köylüler; Erne kontunun toprak kirasından sadece bir yıllığına, yüzde 25 indirim yapmasını istediler.

Kont Crichton, öneriyi reddetmekle kalmadı. Aktif kâhya, emekli Yüzbaşı Boycott'u kiralarını ödemeyen köylüleri mülkünden sürmek ve hasatı kiralık tarım işçilerine yaptırmakla görevlendirdi. Zaten yoksul köylüler evlerinden ve tarlalarından atılacaktı.

UĞRADIĞI HEZİMETLE ANILMAK

Yüzbaşı Boycott, yanına silahlı adamlarını alıp yola çıktı. İngiliz askerlerin korumasında gelen kiralık tarım işçileriyle Lough Mask köyünde buluşacaktı.

Oysa örgütlü köy halkının gözü, cılız hasadın tamamını feda edecek kadar kararmıştı. Lough Mask'ı tahkim edip ablukaya aldılar. İngiliz askerleriyle gelen kiralık tarım işçileri geç kalınca; kâhya Boycott ve adamlarını köye sokmadılar. Yakın tarihin "boykot" denilecek ilk direniş eylemi, işte böyle başladı.

O güne değin abluka, ambargo vb. denilen direniş biçimi; 1880'den öteye tüm dünyada "boykot" olarak anılmaya başladı.

Erne kontunun emrinde acımadığı halkın acımasızlığıyla yüzleşen Yüzbaşı Boycott'un ise önce kâhyalığı bitti, sonra kimse iş vermedi, 1897'de yoksulluk içinde öldü.

BARIŞÇIL DİRENİŞ YÖNTEMİ

Boykot, başka adlar altında yüzyıllardır başvurulan bir protesto yöntemi. Gerekçeleri sosyal, siyasal ya da ekonomik olabiliyor.

Devletler devletlere, halklar iktidarlara, patronlara, enflasyona; topluluklar herhangi bir tutum, ayrımcılık ya da zararlı ürünlere boykot uyguluyor. Savaş halinde ülkelerin uluslararası anlaşmalara aykırı davranışları, katliamlar, hukuksuz davranışlar da yerli ya da yabancı halkların sorumlu tuttukları devleti cezalandırmak için başvurdukları bir pasif direniş, boykot.

Boykotun değişmeyen özelliği, gerekçe ne olursa olsun protesto edilen ülke, iktidar, marka ya da kişiye ekonomik boyutta uygulanması. Küresel kapitalizmde cezalandırmanın biricik barışçıl yolu, para musluğunu kısmak ve mümkünse kapatmak çünkü.

Yöntemin ne kadar etkili olduğu, tarihçesinden belli.

BOYKOT, İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDADIR

Dünyada boykota uğrayan pek çok ülke, kurum, marka vb. "Boykot suçtur" diye zıplayıp yasaklatmaya çalışmış. Eğer şiddet ve açık biçimde ırkçılık, ayrımcılık gibi öğeler içermiyorsa yasaklanamamış.